[ad_1]
Media hebben veel vrijheid, maar moeten ze een kanaal zijn voor racistisch taalgebruik als dat in een nieuwsbericht wordt geuit?
Onlangs zond Omrop Fryslân op het tv-journaal een reportage uit van de informatiebijeenkomst over de opvang van statushouders in Oosterwolde. Tijdens die bijeenkomst raakten de zaken verhit. Burgemeester Jack Werkman, die bewonderenswaardig kalm bleef, kreeg een spervuur van vragen. Veel emoties en zorgen onder de bewoners van Ooststellingwerf.
Maar ook schokkende uitspraken die alleen maar als racistisch omschreven mogen worden. Ik ga ze hier niet herhalen. Maar het is alsof je naar een film kijkt over apartheid of over segregatie in de zuidelijke staten van de Verenigde Staten. Weinig respect, zei de burgemeester in zijn reactie: “Dat is heel jammer, want uiteindelijk wil je die mensen een veilige plek bieden, zodat ze van hieruit een nieuwe start kunnen maken en een bestaan kunnen opbouwen in onze regio.”
Kanaal voor racisme
De vraag is nu of Omrop dit racistische taalgebruik zomaar moet uitzenden. De media hebben terecht vrijheid in dit land, maar ze moeten zich afvragen of ze een kanaal voor racisme moeten zijn. Veel mensen, ook journalisten, maken zich zorgen over de polarisatie in ons land. Men wijst vooral op de rol die sociale media daarin spelen. De moderatoren van Twitter en Facebook hebben hun handen vol aan het verwijderen van onbeschofte, gewelddadige en respectloze berichten. Het is vreemd dat een omroep in het nieuws volstrekt respectloze en racistische taal gebruikt.
Het fundamentele recht op vrijheid van meningsuiting (VvMU) is een groot goed, maar is tegenwoordig verheven tot een onaantastbaar dogma. Vooral via sociale media, waarin mensen, anoniem of niet, zich het recht hebben toegeëigend om alles in de media te gooien. VvMU is echter niet alleen een recht, het houdt ook een plicht in. “Je kunt alles zeggen, maar het hoeft niet”, zei de vader van de vermoorde filmmaker Theo van Gogh.
Kracht en macht van woorden
Dat schreef publicist Mounir Samuel eerder dit jaar Je mag ook niets meer zeggen. Een nieuwe taal voor een nieuwe tijd . Daarin legt hij helder de relatie uit tussen taal en structureel racisme. “Dit boek laat zien hoe taal de basis is van systematische uitsluiting, hoe het mensen benadeelt, kleinert en ontmenselijkt en realiteiten creëert”, zegt Samuel in een interview met Vrij Nederland .
Woorden hebben kracht en macht. Meer dan we denken. “Woorden creëren realiteiten”, zegt Samuel. “De Holocaust is ontstaan omdat Joden eeuwenlang werden gedemoniseerd. Racisme is mogelijk vanwege een zeer racistisch discours. Homoseksualiteit kon alleen strafbaar worden gesteld omdat er een woord voor bestond.”
Samuel wil dat mensen leren nadenken over wat ze zeggen. Nelson Mandela zei: “Niemand wordt als racist geboren, maar als ze kunnen leren haten, kan ze leren lief te hebben. Want liefde is natuurlijker voor het menselijk hart dan het tegenovergestelde.” Haat kan worden aangewakkerd door taal, een extra verantwoordelijkheid voor de media om zich hiervan bewust te zijn.
Harry Prins is m medewerker van Tûmba, kenniscentrum discriminatie en diversiteit.
[ad_2]
