Een stoer vest van een stoer schaap? Dat kan straks, dankzij Anita uit Havelte én de schapen van het Holtingerveld en de Benderse heide

De wol van 700 Drentse heideschapen uit de kuddes op het Holtingerveld bij Havelte en het Dwingelderveld bij Ruinen vertrekt rond 9 oktober met een zeilboot naar Lissabon. “Met de wind naar Portugal is langzamer mode dan dit bijna onmogelijk.” Ze zegt het lachend, want Anita geniet enorm van hoe het afgelopen jaar op haar pad is gekomen. “Ik vind het heel leuk dat dit mogelijk is en dat iedereen meedoet.”

Het is de bedoeling dat de wol in de vorm van 500 outdoorvesten, voor heren en dames, terugkeert naar Nederlandse bodem. Dat idee ontstond toen haar dochter een afstudeerstage liep bij het Northern Innovation Lab Circular Economy (NICE) in Meppel. Ook thuis wordt de Expeditie Collectief Circulair Westerveld besproken. Als je bedenkt dat Anita Trinks al enkele jaren een kledingbedrijf heeft en dat de schapen uit het Holtingerveld bijna letterlijk in haar achtertuin lopen, is de link snel gelegd. “In Nederland wordt veel wol vernietigd, in totaal 1,5 miljoen kilo per jaar. Er moet iets mee te maken hebben, dacht ik.”

Anita Trinks heeft een kledingbedrijf, produceert al kleding in Portugal en schrijft zich in als starter bij Collectief Circulair Westerveld met haar idee ‘Waardevolle wol, van jas tot vest’. Ze krijgt niet meteen een ja. Circulair betekent ook lokale productie en nou ja, Portugal…? Maar Trinks durft die discussie aan te gaan. “Daar bestaat in Nederland geen industrie voor”, constateert ze.

‘De wol is restafval’

Ze krijgt de opdracht om er toch achter te komen. Ze vindt een paar kleine kaardmolens, maar ontdekt ook dat de wol vervolgens in een wasmachine wordt gewassen. De lanoline, het wolvet dat in de cosmetische industrie gebruikt kan worden, wordt weggespoeld. Niet erg circulair, zegt Haveltse. En bovendien weten de fabrieken niet meteen wat ze moeten doen met de wol van de heideschapen, die lang niet zo zacht is als de merinowol die hier populair is. “De schapen lopen buiten, hebben een andere functie, de wol is restafval”, legt Trinks uit. De vesten zouden ook 500 euro kosten, veel te duur.

Ze geeft niet op en brengt de vacht naar een fabriek in Portugal. “Oh, dat ziet er goed uit”, hoort ze en dan begint het project echt op gang te komen. Eigenlijk zou ze de wol van 1.400 schapen moeten leveren, maar als starter kan ze een keer de helft leveren. Het lukte haar om 250 vachten van de Holtinger schapenkudde en 450 vachten van de kudde op het Dwingelderveld bij Ruinen te bemachtigen.

In totaal zeventien balen wol, die binnenkort per zeilboot naar de fabriek in Portugal worden gestuurd. Zeer duurzaam vervoer, want deze zeilboot van Swan Expeditions, een bedrijf dat met studenten de wereld rond vaart, moet nog naar Lissabon voor een keuring. En waar studenten slapen, kunnen ook balen wol liggen. Maar natuurlijk niet in stinkende stoffen zakken. Stichting Veuruut uit Nijensleek gaat de balen daarom goed verpakken in gerecycled landbouwplastic. “Zo ontzettend grappig, het voelt echt als een expeditie”, zegt Trinks, die vooral profiteert van het netwerk dat Collectief Circulair Westerveld biedt.

De wol komt rond 22 oktober aan. “Onze dochter woont in Porto en wij zijn daar op dat moment. We gaan dus kijken hoe de wol van de boot komt.” Ze kan er nu al naar uitkijken. Daarna volgt een proces van zes keer wassen en kaarden, waarbij alle haren in dezelfde richting worden gelegd. “De fabrieken werken circulair, bij het wassen wordt water hergebruikt, de lanoline gaat naar cosmetica en van de slechte wol worden pellets gemaakt voor bemesting.”

Ook in Portugal heeft ze een breifabriek gevonden die grove wol breit. Een disclaimer is hier op zijn plaats: verwacht niet zo’n zacht wollen vest als gemaakt van merinowol. “Het wordt een heel mooi en warm buitenvest. Stoere truien van stoere schapen. Zonder chemicaliën, zonder verf, in natuurlijke tinten. Als de trui te oud is, kun je hem uit elkaar halen en als meststof in de moestuin gebruiken.”

En dan de belangrijkste vraag: kan dit duurzame project ook een financieel haalbare productie worden? Ja, zegt Trinks. “Het is de bedoeling dat het financieel kan, denk ik als ondernemer.” De vesten gaan rond de 250 euro kosten. “Dat is misschien niet goedkoop, maar wel eerlijk en ik denk dat het wel wat waard is. De mensen in Portugal krijgen betaald, hebben vakantie en er zijn geen kinderen bij betrokken.” Het vervoer per zeilboot was toeval, maar ook in de toekomst zal het vervoer duurzaam moeten zijn. Dat wordt even zoeken, maar dat is een kwestie van later. Of zoals Trinks het in het leven verwoordt: “ Steek je bruggen één voor één over. ”

De Haveltvrouw begint met outdoorvesten, maar denkt al een stapje verder. Bijvoorbeeld aan organisaties die de energiearmoede kunnen verlichten met een warme wollen plaid. “Het zou mooi zijn als er een paar bedrijven waren die daarin geloofden.”

Zo duurzaam mogelijk een nieuw product maken uit restafval is haar drijfveer. “Het is een andere manier van denken, we zitten heel erg vast in een patroon, dat verhaal wil ik ook graag aan de consument verkopen. We moeten de waarde van dingen meer gaan zien en we moeten af ​​van het idee dat alles snel moet gebeuren.”