[ad_1]
Door de val van het kabinet blijft er een groot vraagteken hangen bij het ‘stikstoffonds’ van 24,3 miljard euro. Om te voorkomen dat hun aanpak voortijdig vastloopt, hopen provincies dat er in ieder geval voor de korte termijn 1,3 miljard euro beschikbaar komt.
De opgave is nog groter geworden, maar het geld is er voorlopig niet. Dat is de realiteit waar provincies voorlopig mee te maken krijgen als zij werken aan hun immense opgave voor de komende jaren op het gebied van stikstof- en waterkwaliteit.
Het ‘stikstoffonds’ van 24,3 miljard euro, dat al anderhalf jaar boven de markt hangt, is inmiddels door de Senaat ‘controversieel verklaard’. Een besluit over het geld zal dus pas vallen als er na de verkiezingen een nieuw kabinet aantreedt. “Heel vervelend”, zegt de Friese gedeputeerde Femke Wiersma (BBB). Ook spreekt zij namens het Interprovinciaal Overleg (IPO), waarin de twaalf provincies samenwerken. “Juridische deadlines komen dichterbij, terwijl we ons personeel maar beperkt kunnen inzetten.”
Op lokaal niveau de puzzel in elkaar zetten
Provincies moeten ervoor zorgen dat de kwaliteit van beschermde natuurgebieden verbetert via ‘gebiedsprocessen’. Indien mogelijk in goede harmonie met waterschappen, boeren, natuurorganisaties en andere betrokken partijen. Samen moeten ze op lokaal niveau de puzzel oplossen hoe de stikstofuitstoot teruggedrongen kan worden, hoe de waterkwaliteit in 2027 aan de Europese normen zal voldoen en hoe er ruimte en perspectief blijft voor boeren in het gebied.
Om in overleg met de agrarische sector tot oplossingen te komen zijn bij deze aanpak twee zaken cruciaal: een perspectief voor de landbouw en een goedgevulde portemonnee. Maar eerst liepen de gesprekken over een landbouwakkoord tussen landbouwminister Adema en de landbouwsector op niets uit. En nu hangt er een groot vraagteken bij de 24,3 miljard euro. Terwijl provincies zelf al tot de conclusie zijn gekomen dat ze eigenlijk veel meer geld nodig hebben. De bedragen in alle provinciale plannen bedroegen samen ruim 58 miljard euro.
Boeren rond de natuur
Deze operatie is zo kostbaar omdat provincies het landschap deels rondom de natuur zullen moeten herinrichten. De stikstof- en waterdoelstellingen passen bijvoorbeeld niet goed bij de intensieve veehouderij, of bij gewassen die profiteren van een lage grondwaterstand. Dit vergt een actief grondbeleid rondom beschermde natuurgebieden. Verhuizing van grond of bedrijven bijvoorbeeld. Of afspraken dat boeren minder intensief gaan werken, waarbij in sommige gevallen landbouwgronden moeten worden afgeschreven. Als land bijvoorbeeld geheel of gedeeltelijk als natuur wordt geclassificeerd, wordt het economisch minder waardevol.
En dat is waar naast geld ook perspectief een rol speelt. Want als een boer van bedrijf verandert, is het onduidelijk welke kant de overheid in de toekomst op wil met de landbouw. “De natuur kan niet wachten en de boer wil meedoen”, beschrijft Utrechts vertegenwoordiger Mirjam Sterk (CDA) de situatie. “Maar zonder geld en perspectief is mijn grote zorg dat de energie uit de gebiedsaanpak verdwijnt.”
1,3 miljard voor snelle maatregelen
Ook een woordvoerder van natuurminister Christianne van der Wal (VVD) herkent deze zorgen. Zij wil komend jaar in ieder geval 1,3 miljard euro uittrekken voor de gebiedsaanpak. Dat geld is dan bedoeld voor maatregelen die op korte termijn effect kunnen hebben.
Alle provincies hebben in hun aanpak een lijst van dit soort snelplannen ingediend; Op deze manier hopen het kabinet en de provincies de boel in ieder geval draaiende te houden.
De vraag is echter of dat voldoende is. De strenge Europese waternormen in 2027 komen snel dichterbij. En binnenkort worden tussendoelstellingen voor de stikstofaanpak gesteld, in 2025 en 2030. “Bovendien zijn we nog volop bezig met het verlenen van vergunningen”, constateert Sterk. Daarnaast is de stikstofnorm (KDW) op veel terreinen aangescherpt op basis van nieuwe wetenschappelijke inzichten.
Zijn de verplichte doelstellingen voor stikstof en water nog in zicht? De antwoorden van provincies op die vraag lopen uiteen. “Het was al lastig om de tussendoelen te halen, maar door dit uitstel is de haalbaarheid nog onzekerder geworden”, reageert bijvoorbeeld Gelderland. Noord-Brabant is iets optimistischer. Met 1,3 miljard nu en een voortvarend plan na de verkiezingen hoeft de water- en stikstofaanpak geen noemenswaardige vertraging op te lopen, aldus een woordvoerder.
Lees ook:
Teleurstelling voor het kabinet: Senaat wil het stikstoffonds controversieel verklaren
Het miljardenfonds voor stikstofmaatregelen hangt aan een zijden draadje. Leden van de Senaat willen er niet over debatteren voordat er een nieuw kabinet is aangetreden.
[ad_2]
