Het populaire Sinterklaasboek krijgt een tweede leven met opgefriste Pieten

Het populaire prentenboek Sint Nicolaas van Charlotte Dematons is na zes jaar terug. De maker gaf haar Pieten een inclusieve make-over. Ook voegde ze nieuwigheden toe, zoals zonnepanelen en Pietentraining.

Kenners zien het meteen: het compleet nieuwe design Sint Nicolaasboek van Charlotte Dematons heeft niet langer een rode kaft, maar een blauwe. En het is niet alleen de omslag die van kleur is veranderd. Ook de Pieten ondergingen een make-over. In plaats van een gitzwart gezicht hebben ze nu elk een natuurlijke tint.

Die update was hard nodig, vertelt Dematons op haar Haarlemse dakterras. Tien jaar lang, vanaf de eerste druk in 2007, was haar prentenboek een onbetwiste bestseller. De maker won er een Gouden Penseel mee en verkocht maar liefst 200.000 exemplaren. Tot zes jaar geleden. Toen trok ze het boek plotseling terug na klachten dat het racistisch was – het stond vol traditionele Pieten.

‘Doe dat boek weg’

Mensen voelden zich gekwetst door haar afdrukken, legt Dematons uit. Ze ontving ook een enkele haatdragende e-mail. Dat begreep ze. “Ik heb nooit iemand pijn willen doen”, zegt ze. “Dus toen de problemen begonnen, dacht ik: weg met dat boek. Sinterklaas moet een feest zijn voor alle kinderen.”

Maar dat ging haar fans te boven. Ze vonden het een schande Sint Nicolaas, met zijn grappige kijkje achter de schermen van het Pietenbedrijf, was nergens meer verkrijgbaar. Je kon hem alleen tweedehands kopen, voor bedragen tot 175 euro. Liefhebbers zeiden steeds tegen Dematons: geef die Pieten maar een ander likje verf, dan kun je het boek redden. Uiteindelijk veranderde ze van koers.

Ze wilde zich niet beperken tot een paar simpele likjes camouflageverf, want er is veel veranderd in dit land sinds de eerste editie in 2007. “Er zijn extra fietspaden bijgekomen, een nieuw politie-uniform, meer mensen uit andere landen, zonnepanelen, elektrische karren… Daarom heb ik mijn prints volledig herzien. Een duizelingwekkende hoeveelheid werk. Ik ben er twee jaar mee bezig geweest.”

Lagen verf

Dematons werkten rechtstreeks in de oude prenten. Dat bleek lastig: er waren meerdere verflagen nodig om de oude te verwijderen. In het origineel had ze de Pieten bijvoorbeeld geschilderd met ‘keihard zwart, zo uit de buis’. Die donkere laag bleef er doorheen schijnen. Gezichten, benen, handen: alles moest een paar keer opnieuw, een heel gedoe. Toen verdwenen veel lichtfiguren tegen de achtergrond. Moest ze opnieuw oplossen.

Toch was het ook leuk om te doen, omdat Dematons er allerlei borrelende ideeën aan toe konden voegen. Ze maakte zelfs twee geheel nieuwe tekeningen, waaronder de Pietenflat. In het oude boek sliepen de Pieten allemaal samen op een krappe zolder. Intussen zijn ze daartegen in opstand gekomen. Nu hebben ze hun eigen appartement: een gek gebouw met een Zaans huis en een trapgevel erin, en met veertig unieke slaapkamers – één voor elke Piet.

Ook nieuw is de Pietentraining: klimmen, springen, pakjes gooien, enzovoort. Wie slaagt, ontvangt een Pietendiploma dat drie jaar geldig is. Heel handig, legt Dematons uit. “Mensen zeggen wel eens: ‘Als ik een ongeverfde Piet ben, herkennen kinderen mij toch wel?’ Vandaar de opleiding. Dan kun je zeggen: ‘Ja, ik ben Hélène, maar ik heb mijn Pietendiploma.’ Dan is het goed voor kinderen.”

Dematons liet onlangs de foto van de Pietenflat aan de buurjongen zien. Hij keek er lang naar, maar zei niets. “Wat ben je aan het doen?” zij vroeg. ‘Nou,’ zei hij, ‘ik zal eens kijken in welke kamer ik ga zitten.’ Dematons: “Hij zocht in welke kamer hij zich prettig zou voelen. Dat vond ik een groot compliment. Daarom besteed ik zoveel aandacht aan details. Alles moet kloppen. Er is altijd wel een kind dat met zijn vinger een tuinpad volgt om te kijken of het hem uitkomt. Als een tekening verkeerd is, is het een slecht boek. Dat dacht ik als kind al.”

Boekverkopers staan ​​te popelen om te behagen

Of de herziene Sint Nicolaas-boek Zal het net zo succesvol zijn als het origineel? Boekverkopers willen het hoe dan ook graag naar de zin maken; inmiddels hebben zij vrijwel de gehele voorraad van 50.000 stuks opgekocht. Dematons brengt het boek voor het eerst in eigen beheer uit. Dat geeft haar meteen de vrijheid om er eentje gratis te krijgen Sinterklaaskrant toevoegen.

Ze hoopt dat haar werk ervoor zorgt dat het ‘fantastische Sinterklaasfeest’ – ‘veel gezelliger dan Kerstmis, met die stijve gordijnjurken en dure cocktails’ – nog lang zal voortduren. “Je kunt nooit iedereen tevreden stellen, maar ik heb gedaan wat ik kon.”

Sint Nicolaas ligt vanaf dinsdag 17 oktober in de winkels. Uitgeverij Dematons, 36 pagina’s, € 17,99.

Het alfabet van Charlotte Dematons: de K staat voor krullen, kanker en kabouters

Charlotte Dematons werkte dag en nacht aan ‘Alphabet’: een rijk en gedetailleerd prentenboek boordevol grappen en verwijzingen naar kunst en cultuur. Met Sinterklaas als sexy James Bond en Julius Caesar in een jeep.