België zit in de problemen met een rechterlijke uitspraak om het stemrecht voor 16- en 17-jarigen om te zetten in een ‘stemplicht’. Studenten voelen zich beroofd. En riskeert een minderjarige die zijn plicht verzaakt dezelfde sanctie als een volwassene?
Het was zo’n goed bedoeld plan van de regering in Brussel: geef ook 16- en 17-jarigen de kans om te stemmen, te beginnen met de Europese verkiezingen van volgend jaar juni. Het gaat tenslotte ook om hun toekomst. Het idee kwam anno 2021 van zowel de Liberale Partij als de Groenen: “Onze 16-jarigen hebben al veel rechten en plichten”, aldus de Kamerleden die met het voorstel kwamen. “Ze mogen werken en dus belasting betalen, maar ze mogen niet stemmen. Dat heeft geen zin.”
Een aantal advocaten wezen vervolgens op de ongelijke behandeling tussen mensen ouder dan 18 jaar, die in België verplicht aanwezig zijn, en mensen onder de 18 jaar, die mogen stemmen. Verplichte aanwezigheid houdt in dat de stemgerechtigde verplicht is naar het stemhokje te komen of iemand anders volmacht te geven. Eenmaal daar is er geen letterlijke stemplicht meer: ook niet-ingevulde of ongeldig gemaakte stembiljetten kunnen in de bus worden gedeponeerd.
Het is van cruciaal belang dat de eerste stemervaring van jongeren positief is, die nu wordt aangetast door chaotische communicatie, stress en sancties
Anna Roos, voorzitter van de Vlaamse Jeugdraad
Bij het niet verschijnen staat een boete van 40 tot 80 euro. Kunt u niet meerdere verkiezingen achter elkaar bijwonen? Dan kan de boete oplopen tot 200 euro. In de praktijk worden deze boetes zelden geïnd.
Het omgekeerde gebeurde
Een voormalig journalist was bereid naar de rechter te stappen. Zijn doel, zei hij vrijdag op de Belgische radio: dat het Grondwettelijk Hof de aanwezigheidsplicht voor iedereen zou afschaffen. Daar strijdt hij al een tijdje voor. Het tegenovergestelde gebeurde: de rechters oordeelden donderdag dat er inderdaad geen verschil mag zijn in de behandeling van kiezers, of het nu volwassenen of minderjarigen zijn, maar concludeerden: daarom moeten ze dat allemaal.
De ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie hebben nu een probleem dat ook met gelijke behandeling te maken heeft. Kinderen worden gestraft volgens de jeugdwet en er zijn geen boetes voorzien voor het ontduiken van de aanwezigheidsplicht. Minderjarigen mogen niet simpelweg op dezelfde manier worden gestraft als volwassenen.
Examens
En de jongeren zelf? Ze klagen in de Belgische media dat ze ter plaatse zijn gezet. In een tijd dat ze moeten studeren voor hun examens. “Het is cruciaal dat de eerste stemervaring van jongeren positief is, die nu in het gedrang komt door chaotische communicatie, stress en sancties”, zegt Anna Roos, voorzitter van de Vlaamse Jeugdraad.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Welke kan!
Log in of maak een account aan en mis nooit meer iets van de sterren.
