Opvangkerken zijn er in alle soorten en maten. Drie dagen geleden zocht ik bijvoorbeeld tijdelijk mijn toevlucht in de voormalige geheime kerk De Papegaai in de Amsterdamse Kalverstraat. Al sinds ik me kan herinneren hangt er bij de ingang een bordje met de tekst ’15 minuten voor God’. Dat moest ook deze keer lukken.
Waar verborg ik mij voor? God weet het en jij ook. Voor de poel van vernietiging die deze wereld is, voor duizenden doden, voor bomaanslagen, overvolle mortuaria, foto’s van vermiste mensen, voor fanatici met en zonder vlaggen en op een veel, veel lager niveau: voor de Kalverstraat zelf. De straat leek zo vol en ik kon overal eten ruiken.
Ik heb laatst een potje Monopoly gewonnen met de Kalverstraat (drie hotels), maar nu vroeg ik me af waar de straat deze status aan te danken had.
Gelukkig kon ik schuilen in De Papegaai.
Hagel
De kerk heeft een draaideur. Er moesten vijf mensen weg voordat ik naar binnen kon. Eén voor één spuwden de draaideuren ze uit, als kaartjes uit een automaat. Pas toen kon ik verder. Ik kwam een donkere gang binnen die naar een deur leidde waarop ‘open’ stond. Dat deed ik en ik ging de kerkkamer binnen waar het stil was. Voorin de kerk stonden twee vrouwen hardop te bidden. Ik kon niet helemaal begrijpen wat ze precies baden. Ik liep voorzichtig naar voren zodat ik ze beter kon horen. Enigszins onbeleefd, maar niet verboden.
Toen ik hen benaderde, bleek dat ze de rozenkrans aan het bidden waren. Ondertussen had een man van mijn leeftijd zich bij hen gevoegd. Hij was eenvoudig gekleed en bad met toewijding: Wees gegroet Maria, vol van genade, de Heer is met je. Gezegend bent u onder de vrouwen en gezegend is Jezus, de vrucht van uw schoot. Heilige Maria, Moeder van God, bid voor ons zondaars, nu en in het uur van onze dood. Amen.
Dit ging een tijdje door, afgewisseld met zo nu en dan een Onze Vader. Toen een van de vrouwen om steun van bovenaf vroeg voor een aanstaande oogoperatie, leek er discussie te ontstaan onder het kleine groepje gelovigen. Gingen ze nu verder met gebedsintenties of met de rozenkrans? Het werd de laatste en na een paar seconden klonk het eerste Weesgegroet opnieuw. Zoveel was duidelijk: ik was hier veilig.
Gaza
Ik dacht even na over een andere kerk waar je kunt schuilen, die van de Heilige Familie in Gaza. Honderden bewoners hebben daar al hun toevlucht gezocht. Volgens pastor Romanelli telt Gaza slechts 1.017 christenen. Een aantal gezinnen is hun huis kwijtgeraakt als gevolg van de Israëlische bombardementen, zei hij Trouw. Ze verblijven nu in een schoolgebouw dat bij de kerk hoort.
De parochie heeft ook een Facebook-account. Afgelopen dinsdag werd er een mis gestreamd. Zoek je toevlucht bij God. De priester – niet de pastoor, denk ik – droeg een bloedrode kazuifel en er waren geen bezuinigingen op misdienaars aangebracht, zelfs niet nu er oorlog was. Er was zelfs een koor op de achtergrond. Alles leek zo bedrieglijk normaal. Vlak voor de communie hoorde ik een luide knal. Was dat een impact?
Na ruim een half uur was het voorbij en liep de kerkzaal leeg. De misdienaars liepen één voor één de sacristie binnen om zich weer om te kleden. De camera bleef gericht op het inmiddels lege koor. Rechts hing Christus aan het kruis. Bloed druppelde uit de gaten in zijn handen. Een paar dagen later werd gemeld dat de Grieks-orthodoxe kerk van St. Porphyrius – een schuilplaats voor honderden inwoners van Gaza – getroffen was door een inslag.
Wanhopige situaties
Intussen ging het rozenkransgebed in Amsterdam door. Ik keek om me heen en mijn oog viel op een van de kruiswegstaties. Jezus troost de huilende vrouwen. Er is de laatste tijd veel te doen om te troosten.
Net voordat ik door de draaideuren weer naar buiten ging, keek ik op het mededelingenbord of er die dag misschien nog een mis zou zijn. Blijkbaar niet. Het was ook pas daar dat ik zag dat de kerk gewijd is aan Sint-Jozef van Nazareth, de echtgenoot van Maria. Hij is niet alleen de patroonheilige van arbeiders, echtgenoten en doodgravers, maar hij kan ook worden aangeroepen in tijden van woningnood, huizenjacht en wanhopige situaties.
Vooral dat laatste was zeer geruststellend.
Eenmaal buiten wilde ik meteen mijn telefoon pakken voor het laatste oorlogsnieuws. Ik besloot het niet te doen. Verstop je een tijdje.
Trouw-redacteur Stijn Fens volgt de katholieke kerk al tientallen jaren op de voet en schrijft columns over zijn geloof en zijn persoonlijke leven. Lees ze hier.
