Michael van Praag pleegde een ‘karaktermoord met voorbedachten rade’ op Alex Kroes. Dat schreven 131 Ajax-leden in een brief aan het bestuur. Volgens die leden zou de voorzitter van de raad van commissarissen (RvC) zijn excuses moeten aanbieden aan de op een zijspoor geraakte algemeen directeur. De Amsterdamse krant Het Parool heeft de brief in de hand en heeft er dinsdag uit geciteerd.
Zo krijgen de crisis en het schadelijke machtsspel bij Ajax vrijwel elke dag een nieuwe dimensie. Elk nieuw hoofdstuk in de schijnbaar eindeloze reeks maakt duidelijk dat de club tot op het bot verdeeld is. Het laat ook keer op keer zien hoe ingewikkeld de organisatiestructuur van Ajax is. Dat betekent dat de mening van bijvoorbeeld die leden er ook toe doet bij deze voetbalclub, die ook beursgenoteerd is.
Eerst terug naar maandag: Ajax belegt een bijzondere algemene aandeelhoudersvergadering voor 21 mei. Er staan twee zaken op de agenda: het voorgestelde ontslag van Kroes en het rapport van KPMG over het vermeende belangenverstrengeling van de geroyeerde technisch directeur Sven Mislintat.
Nauwelijks overleg met Maurice Steijn en Jan van Halst
Ajax communiceerde maandag dat Mislintat niet is betrapt op strafbare feiten, maar schetste wel het beeld dat de Duitser solo aan het werk was met een dikke portemonnee in de hand. Bij verschillende gelegenheden heeft Mislintat onmiddellijk ingestemd met een door een tussenpersoon opgegeven vraagprijs voor overboekingen. Mislintat had nauwelijks overleg met trainer Maurice Steijn, scouting- of voetbalcommissaris Jan van Halst (toen nog lid van de raad van commissarissen). De raad van commissarissen meldt dat er gewerkt wordt aan het verbeteren van dit totale gebrek aan ‘checks and balances’ binnen de club.
Ajax maakt het forensische rapport van KPMG over Mislintat zelf niet openbaar. “Onaanvaardbaar”, zegt de Vereniging van Effectenbezitters (VEB). Aandeelhouders hebben er recht op, aldus directeur Gerben Everts Het Parool. Hij noemt de gang van zaken ‘slordig werk’. “Je kunt niet dieper zinken.”
Het zet de zaken nog meer op scherp vóór 21 mei, wanneer de aandeelhouders hun zegje kunnen doen over Kroes. Hij weigert zijn ontslag te aanvaarden en zat donderdag op de tribune in de Johan Cruijff Arena tegen Go Ahead Eagles. Hij geniet veel steun van de leden. Dat staat verwoord in die brief met 131 ondertekenaars, waaronder oud-spelers. Kroes loopt al sinds zijn negende rond bij Ajax, kent iedereen en voetbalt in de vijfde van de zaterdagamateurs. Zijn coach is Pim van Dord; de oud-speler zit in de raad van bestuur.
Leden vinden dat Kroes te zwaar is gestraft
De raad, de vertegenwoordiging van de leden, is een invloedrijk orgaan. Dit is immers de grootaandeelhouder, die 73 procent van Ajax bezit. Het bestuur wordt van binnenuit geconfronteerd met het gevoel onder zijn leden dat Kroes te zwaar is gestraft. Ook oud-speler Rafael van der Vaart uitte dat gevoel zondagavond bij Studio Voetbal: Kroes moet terugkeren.
De leden redeneren vooral vanuit de sportieve belangen van Ajax: Kroes is met al zijn contacten en zijn daadkracht in hun ogen de man die Ajax moet redden. Maar de raad van commissarissen heeft bij monde van voorzitter Michael van Praag grote woorden gesproken. Kroes was ‘dom en naïef’, kende de wet niet en ging nonchalant met zijn overtreding om. Van Praag heeft veel gezag verloren omdat hij zich zelf niet aan de regels hield; hij heeft zijn 100 aandelen Ajax niet gemeld bij de AFM toen hij het voorzitterschap van de raad van commissarissen overnam.
Het zevenkoppige bestuurscollege beraadt zich formeel nog op een standpunt over Kroes. Volgens de statuten kan de grootaandeelhouder het voorgenomen ontslag niet verhinderen. Hooguit kan zij de raad van commissarissen adviseren Kroes te herbenoemen, wellicht in een andere functie. Of het daarvoor niet te zwaar beschadigd is, is een vraag waarover binnen de raad van bestuur nog steeds van mening wordt gewisseld.
De raad van commissarissen staat voor een duivels dilemma. Alleen al vanuit moreel oogpunt kan zij niet iemand handhaven die een strafbaar feit heeft begaan: handel met voorkennis in aandelen. Tegelijkertijd zou het pro-Kroes-standpunt van de raad van bestuur een soort motie van wantrouwen jegens de raad van commissarissen kunnen zijn. En die toezichthouders liggen al onder vuur, vooral door de fans. Volgens hen hebben met name Annette Mosman, Georgette Schlick en Cees van Oevelen verzuimd toezicht te houden op Mislintat, die een aantal middelmatige spelers heeft gecontracteerd, en moeten zij daarvoor hun verantwoordelijkheid nemen. Maar als zij aftreden, en wellicht ook Van Praag, zou het machtsvacuüm bij Ajax nog groter zijn.
Wespennest
Niemand lijkt nog te weten hoe Ajax zich uit deze Gordiaanse knoop moet bevrijden. Al zijn er ook mensen binnen de club die zeggen dat met één goede trainer alles heel snel kan veranderen. Vervolgens wijzen ze op Arne Slot, die Feyenoord in korte tijd reanimeerde van een stervende en gevallen topclub tot landskampioen met Europese allure.
Maar hoezeer de Rotterdamse club vroeger ook een wespennest was, organisatorisch was het niet de administratieve lasagne die Ajax is. Dit veroorzaakt nu totale chaos op alle niveaus, niet voor de eerste keer in de clubgeschiedenis. De gênante vertoning zondag in De Kuip – 6-0 tegen Feyenoord – is daar een logisch gevolg van. Veel Ajacieden kijken met spanning uit naar de wedstrijd van zondag tegen FC Twente, uit angst dat de club nog dieper wegzakt.
Lees ook:
Een historische klassieker: Feyenoord heeft Ajax nog nooit zo vernederd
Feyenoord-Ajax eindigde in een historische 6-0 voor de Rotterdammers, de grootste nederlaag van Ajax in de Eredivisie ooit.
