Vorig jaar kwamen 684 mensen om het leven bij verkeersongevallen op de Nederlandse wegen. Dat zijn er 61 minder dan het jaar ervoor. Vooral oudere fietsers, vaak met een e-bike, lopen een groot risico om te overlijden. Dat meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers.
Nadat het aantal verkeersdoden vorig jaar piekte op 745 – het hoogste aantal sinds 2008 – is er nu weer een daling zichtbaar. Toch blijft het aantal dodelijke slachtoffers hoog. De 684 uit 2023 zijn er meer dan in enig jaar tussen 2010 en 2021.
De fiets blijkt voor het vierde jaar op rij het dodelijkste vervoermiddel: vorig jaar stierven 270 fietsers, 20 minder dan in 2022. Van het aantal fietsers dat omkwam, reed zeker 40 procent op een e-bike.
Na de fiets volgt de auto: in 2023 kregen 194 automobilisten of auto-inzittenden een dodelijk ongeval. Dat zijn er 27 minder dan het jaar ervoor. Naast fietsen en auto’s kwamen ook 71 voetgangers, 46 motorrijders en 32 brom- en snorfietsers om het leven. Ook stierven 16 mensen als bestuurder of inzittende van een busje of vrachtwagen. Ook onder bestuurders van een scootmobiel of gehandicaptenvoertuig vielen opvallend veel doden (53 in totaal).
Een duidelijke uitleg ontbreekt nog
Vooral ouderen lopen risico op een dodelijk ongeval. Iets meer dan de helft van de verkeersdoden – 343 van de 684 – was minstens 65 jaar oud. Vooral onder fietsers zijn senioren oververtegenwoordigd in de sterftecijfers: 122 fietsers die verongelukten waren 75 jaar of ouder; 91 fietsdoden waren tussen de 50 en 75 jaar oud. Samen zijn acht op de tien dode fietsers ouder dan 50.
Fietsers overlijden niet altijd bij een aanrijding met een auto. Ruim drie op de tien kwam ongelukkig ten val of botste tegen een voorwerp op de weg.
Onder automobilisten lijken ouderen niet veel vaker te overlijden. Van de 194 sterfgevallen waren ‘slechts’ 40 mensen ouder dan 75. In absolute cijfers vallen de meeste dodelijke slachtoffers onder volwassenen tussen de 25 en 50 jaar. Hiervan stierven er in 2023 67 als bestuurder of passagier. Ook in de Verenigde Staten overlijden relatief veel mensen. Leeftijdscategorie 15 t/m 25 jaar, vorig jaar namelijk 43.
Het CBS heeft (nog) geen duidelijke verklaring voor de forse daling van het aantal sterfgevallen. Voor een deel zijn dit natuurlijk schommelingen, zegt hoofdsocioloog Tanja Traag. “De cijfers fluctueren elk jaar.” Ze benadrukt dat het algemene beeld hetzelfde blijft. “Het aantal automobilisten dat omkomt in het verkeer daalt al jaren, terwijl het aantal dode fietsers toeneemt.”
Een belangrijke oorzaak hiervan is de vergrijzing. Nederland telt steeds meer ouderen, die fitter zijn dan voorgaande generaties. Dankzij de e-bike kunnen ze langer mobiel blijven en grotere afstanden afleggen.
Utopie van nul verkeersdoden
CBS-socioloog Traag benadrukt dat er weinig maatregelen zijn om het aantal verkeersdoden in één keer flink terug te dringen. Een verplichte fietshelm zou jaarlijks 80 slachtoffers besparen, berekende de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) eerder. Momenteel bestaat hier echter geen steun voor. Veilig Verkeer Nederland ziet echter dat steeds meer ouderen en kinderen een helm dragen.
Al met al lijkt de overheidsdoelstelling om het aantal verkeersdoden in 2050 tot nul terug te brengen een utopie. Hetzelfde geldt voor een halvering in 2030. Daarvoor zijn miljarden euro’s extra nodig, bijvoorbeeld voor een veiligere fietsinfrastructuur. Het half miljard euro dat het kabinet eerder uittrok om het verkeer tot 2030 veiliger te maken, is in ieder geval ruim onvoldoende.
De dodelijkste provincie van Noord-Brabant
De wegen in Noord-Brabant zijn het dodelijkst voor weggebruikers. Vorig jaar stierven hier 120 mensen. Hoewel 21 minder dan in 2022, was dat niet genoeg om in deze onjuiste verkeersrangschikking te dalen. De hoge score is deels te verklaren: Noord-Brabant heeft het meest uitgebreide wegennet van alle provincies, met alleen al 550 kilometer aan provinciale wegen. De minste verkeersdoden vielen in Flevoland (11) en Zeeland (13).
Het CBS heeft ook het aantal doden per kilometer weg berekend. Zuid- en Noord-Holland blijken duidelijk het gevaarlijkst. Nog verder ingezoomd vallen de regio’s Haaglanden (inclusief Den Haag en Zoetermeer) en Amsterdam-Amstelland negatief op. Hier vallen 8 doden per 1000 kilometer. In Groningen, Fryslân, Drenthe, Overijssel en Flevoland zijn dat er nog geen 4. Op de Zeeuwse wegen vallen zelfs minder dan 2,5 doden per 1000 kilometer.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Welke kan!
Log in of maak een account aan en mis nooit meer iets van de sterren.
