Rechts-populist Milei valt tegen in Argentinië, maar dringt wel door tot tweede kiesronde

Te midden van een aanhoudende economische crisis, torenhoge inflatie en groeiende armoede won de kandidaat van de regerende linkse peronisten zondag verrassend de eerste ronde van de Argentijnse presidentsverkiezingen. Minister van Economie Sergio Massa (51) liet zien dat het peronisme nog steeds levensvatbaar is door 36 procent van de stemmen te winnen. Volgende maand neemt hij het in de tweede ronde op tegen de 53-jarige ultrarechtse populist Javier Milei, die zondag op bijna 30 procent bleef steken. De rechtse kandidaat Patricia Bullrich kreeg 23 procent.

Massa’s eerste plaats laat zien dat de meeste Argentijnen blijven vasthouden aan het diepgewortelde peronisme. Binnen deze brede sociaal-populistische beweging van de historische leiders Juan en Evita Peron wordt Massa als behoorlijk rechts beschouwd. En ondanks de wijdverbreide onvrede over de stand van de economie beoordelen de Argentijnen hun ‘superminister’ van Economische Zaken blijkbaar niet al te hard voor het overheidsbeleid.

In de peilingen voorafgaand aan de peilingen werd Milei nog steeds als favoriet beschouwd. Zondag haalde hij echter hetzelfde percentage als tijdens de voorverkiezingen van augustus, wat erop wijst dat hij er, ook na een opvallende campagne vooral via TikTok en andere sociale media, nog niet in is geslaagd meer nieuwe kiezers te trekken. Zijn electoraat bestaat voornamelijk uit jonge Argentijnen, die hun land vooral in crisis kennen en zich aangetrokken voelen tot Milei’s beloften van radicale verandering.

Lees ook
Hun land is aan het afglijden. De Argentijnse jeugd klampt zich dus vast aan een radicale rockster-politicus.

Argentijnse media analyseerden zondagavond dat sommige voorstellen en uitspraken van Milei mogelijk te extreem waren. Zijn plan om de legalisering van abortus ongedaan te maken, dat de Argentijnse vrouwenbeweging in 2020 na jaren van strijd tot stand heeft gebracht, zou bijvoorbeeld vooral vrouwen hebben afgeschrikt om op Milei te stemmen. Milei zei ook dat hij als president onmiddellijk de banden met China, de op twee na grootste handelspartner van Argentinië, zou verbreken.

Onvoorspelbare tweede ronde

In de tweede ronde (op 19 november) wint de kandidaat met de meeste stemmen. In de aanloop hiervan wordt de grote vraag wat de kiezers van de rechtse drop-out Patricia Bullrich zullen doen. Direct na de uitslag riep Milei in een toespraak op tot samenwerking om links ‘aan te pakken’, maar Bullrich zelf wilde zondagavond geen steunbetuiging afgeven. Het ligt voor de hand dat een groot deel van haar kiezers in de tweede ronde inderdaad richting Milei zal neigen en Massa zal hem daarom als een te grote gok proberen af ​​te schilderen.

De oppositie twijfelde aan de mentale toestand van Milei in de laatste weken van de campagne, waarbij critici de flamboyante buitenstaander als ‘onstabiel’ bestempelden. Zijn voorstel om de economie te ‘dollariseren’ vond echter brede weerklank in Argentinië, waar zestien verschillende wisselkoersen gelden en veel mensen contant geld thuis houden vanwege een gebrek aan vertrouwen in de banksector.

In het scherpe conflict dat nu tot half november zal woeden, zal Massa als lid van de regering met allerlei aantrekkelijke plannen op de proppen komen – en deze wellicht al deels uitvoeren. Hij heeft al beloofd meer in de werkgelegenheid te investeren als hij wint.

Hoewel Milei nog kans maakt op de winst in de tweede ronde, zijn de zorgen in de regio over een ‘Argentijnse Bolsonaro’ voorlopig enigszins getemperd. De regeringen van de twee linkse buurlanden Brazilië en Chili reageerden enthousiast op Massa’s verrassende leidende positie. Milei heeft gezegd niets met Brazilië onder de sociaaldemocraat Lula te maken te willen hebben en kreeg tijdens de campagne bezoek van Eduardo Bolsonaro, politicus en zoon van de voormalige Braziliaanse president Bolsonaro.

Teleurstelling onder Milei-aanhangers

Toen rond negen uur lokale tijd de eerste officiële uitslag bekend werd gemaakt, heerste er teleurstelling onder de supporters van Milei. “We hadden gehoopt dat hij meteen, in de eerste ronde, zou winnen. Nu moet hij nog vechten tegen een kandidaat die partijpolitiek en corruptie vertegenwoordigt”, zei Giovanni Santori (28) teleurgesteld op straat voor het Libertador hotel, waar Milei zijn verkiezingsavond organiseerde. Massa’s aanhangers vierden groot feest. “Dat beloof ik. jij dat ik voor je zal zorgen als ik president word! schreeuwde hun kandidaat emotioneel.

Javier Milei spreekt zondagavond zijn supporters toe in het Libertador hotel in Buenos Aires.

“We zijn gered, geen dwaas zal het (presidentiële paleis) Casa Rosada betreden!” zei María Carmen Arias, een lerares uit een kleinere stad in de provincie Buenos Aires. “Milei kan natuurlijk nog winnen. Maar hopelijk denken mensen verstandig na. Massa zal hard moeten werken om echt het vertrouwen te winnen en de economie te redden.”