Hoe leer ik mijn zoontje delen met zijn zusje?

Moeder: “Mijn zoon van 8 vindt het lastig om tijd en spullen te delen met zijn zusje van 6. Zo lag er onlangs een Sinterklaasspeelgoedboekje op de mat. Eerst mocht mijn zoon plaatjes uitknippen om op zijn verlanglijstje te plakken. Toen mijn dochter aan de beurt was, ging hij naast mij zitten en raakte betrokken. “Ik help haar alleen maar”, zei hij toen ik hem vroeg om haar ook wat ruimte te geven. Zo gebeurt het vaak. Als zij tijdens het koken een taak krijgt, bijvoorbeeld eieren mixen, wil hij dat ineens ook. Als ik er iets over zeg, kom ik in een verhit debat terecht. Hij is een slimme, competitieve jongen die altijd op zoek is naar logische argumenten. Maar dan ben ik weer met hem bezig, en niet met mijn dochter. Ik wil dat hij begrijpt dat er zoiets bestaat als delen, iets aan de ander geven en wachten op jouw beurt. Hoe pak ik dat aan?”

Leren delen

Sheila van Berkel: “Dit is het dilemma van ouders met meerdere kinderen: hoe verdelen we de aandacht eerlijk?

“Je achtjarige zoon moet nog leren zichzelf in de schoenen van zijn zusje te verplaatsen. Hij wil nu gewoon aandacht. Je kunt hem helpen door duidelijke afspraken te maken over de verdeling: vandaag is zij aan de beurt om te koken, morgen de zijne. Of: vandaag kan hij dit, en zijn zus kan dat.

“Leg hem het standpunt van uw dochter uit: ‘Ze kijkt ook graag rustig naar het boek.’ Dit leert hem om zichzelf in de schoenen van anderen te verplaatsen.

“Wees geduldig, deze ontwikkeling kost tijd. Als er een discussie dreigt, kun je zijn gevoel benoemen: ‘Ik begrijp dat jij nu ook aandacht wilt.’ Probeer te benadrukken dat je hem en zijn zus hetzelfde bedrag wilt geven.

‘Ga niet in discussie als dit invloed heeft op de tijd die u met uw dochter doorbrengt. Je kunt er op een rustig moment op terugkomen en met hem bespreken hoe de aandacht eerlijk verdeeld kan worden.”

Op zoek naar emoties

Marga Akkerman: “Het gedrag van uw zoon kan worden geïnterpreteerd als een sterke behoefte om gezien te worden. Het is heel goed mogelijk dat hij jouw mening over hem als een afwijzing ervaart, waardoor hij nog harder zijn best doet om op zijn eigen manier jouw aandacht te trekken.

“Kan hij ervaren dat je meer betrokken bent bij zijn zus dan bij hem? Het kan helpen om hem later naar bed te laten gaan dan zijn zus en die tijd met hem door te brengen.

“Geef hem indien mogelijk de leiding, zoals koken, waarbij zijn zus ook een taak heeft. Je waardeert hem om zijn kwaliteiten als oudere broer, hij kan het recept immers al heel goed lezen.

“Speel regelmatig samen een spel: het draait allemaal om de spelregels, het moeten wachten op je beurt en het uitreiken van de winst aan iemand anders.

“Ga zo min mogelijk in discussie en identificeer zijn emoties: voelt hij zich misschien beroofd? Denkt hij wel eens: mama houdt meer van zijn zusje dan van hem? Wil hij laten zien hoe groot hij al is? Voelt hij zich misschien soms alleen in het gezin? Wat kunnen jullie allemaal doen om hem het gevoel te geven dat hij er net zo goed bij hoort als zijn zus?

Sheila van Berkel promoveerde aan de Universiteit Leiden als bijzonder pedagoog op de relatie tussen broers en zussen. Zij schreef Broers & zussen: zo stimuleer je een warme band tussen je kinderen. Marga Akkerman is klinisch jeugd- en kinderpsycholoog (niet praktiserend)