Muzikanten uit Crescendo en artiesten uit het asielzoekerscentrum in Drachten repeteren voor een gezamenlijk familieconcert in theater De Lawei. Ze leveren het bewijs dat muziek een universele taal is.
Acht maanden geleden kwam hij alleen te voet vanuit Irak naar Nederland en nu zingt hij de sterren uit de hemel op het podium van de Rehobothkerk in Drachten, met het Crescendo-orkest aan zijn voeten. Saeib (17), afkomstig uit een muzikaal gezin, zingt – met gesloten ogen – een Koerdisch lied: Kevokim of: Ik ben een duif .
Het is de eerste keer in de ruim 100-jarige geschiedenis van het christelijke blaasorkest dat de musici Arabische liederen spelen. Een uitdaging, vindt dirigent Klaas van der Woude van het A-orkest van Crescendo.
Hij bladert door de muziek op de lessenaar voor hem. “Ik heb geen idee waar deze bewering over gaat, haha.” Maar dat hoeft niet, want muziek is de voertaal en de westerse en oosterse klanken lijken hand in hand te gaan, zo blijkt tijdens de derde gezamenlijke repetitie.
Muziek workshop
Sinds 2022 is er in het azc Drachten een zogenaamde muziekwerkplaats, gestart door Orchestre Partout, een project van theatermaker Titia Bouwmeester en muzikant Ted van Leeuwen, dat inmiddels tien jaar loopt. Zij organiseren muzieklessen en repetities in Nederlandse asielzoekerscentra, maar ook optredens van muzikanten uit de asielzoekerscentra samen met artiesten en orkesten uit de regio.
Onder de gemeenschappelijke noemer vinden de gezamenlijke familieconcerten plaats Mundo Sonora . Er zijn al optredens geweest in Heerhugowaard, Den Helder, Nijmegen en Amsterdam. En nu in Drachten, in samenwerking met theater De Lawei, op zondagmiddag 29 oktober.
Muziek is een taal die verbindt, ongeacht afkomst, cultuur of taal, is het basisidee achter het project Orchestre Partout. En dat idee klopt, zo blijkt in Drachten, waar op dinsdagavond na het dankzeggings- en openingsgebed gezamenlijk muziek wordt gespeeld.
Aanvankelijk cirkelen de Friese en Arabische muzikanten wat ongemakkelijk om elkaar heen, maar al bij het tweede nummer dat wordt ingestudeerd valt het dak eraf. Ook bij Saeib, die aarzelend begint maar uiteindelijk een flinke uithaal durft te maken. Hij is alleen in Nederland, zijn familie bevindt zich nog in Irak en Syrië. Vader, moeder, tantes, ooms: iedereen is muzikaal, zegt hij. Nu is de muziek het enige dat hij nog heeft, zegt hij, en als hij zingt, heeft hij een gevoel van thuis. “Muziek is geluk.”
Nieuwe contacten
Wij brengen totaal verschillende werelden bij elkaar, zegt theatermaakster Titia Bouwmeester, twee verschillende muzikale families. “We leven in zo’n gepolariseerde wereld, het is leuk als we met elkaar in contact komen. Veel mensen hebben nog nooit een bewoner van een asielzoekerscentrum ontmoet, ze hebben er alleen over gelezen in de krant. Dat zien we na zo’n concert allemaal Er ontstaan allerlei nieuwe contacten.”
Er is voornamelijk Arabische muziek. Het spelplezier straalt er vanaf, zowel bij de muzikanten van het asielzoekerscentrum als bij de Crescendo-leden. Maar er zijn ook verschillen.
De Syrische artiesten vieren een feest, dansen en lachen. “Ze zijn gewend te improviseren, ze spelen als de sfeer goed is, als ze er zin in hebben, ze gebruiken geen bladmuziek, ze doen alles uit hun hoofd”, weet Bouwmeester inmiddels.
De Crescendo-muzikanten staren daarentegen aandachtig naar de bladmuziek of naar dirigent Van der Woude. Of je het nu leuk vindt of niet, dinsdagavond stipt om 20.00 uur is er repetitie. Alles binnen de lijntjes. Alleen moet er opeens 7/8 maten gespeeld worden in plaats van 3/4. Dat is even wennen.
Improviseren?
“Als er één ding is dat we niet kunnen, is het improviseren”, lacht Elly Kieft, klarinettist, die al dertien jaar bij het orkest zit en coördinator van de commissie die concerten regelt. Samen spelen met bewoners van het asielzoekerscentrum was een langgekoesterde wens van Crescendo-leden.
Het min of meer kant-en-klare project van Orchestre Partout – een arrangeur zorgt voor de muziek, Bouwmeester en Van Leeuwen begeleiden de repetities, de uitvoering in De Lawei is helemaal gearrangeerd – voelt als een echt cadeau, zegt Kieft. Crescendo wachtte een jaar voordat ze konden worden vrijgelaten. “We wilden gewoon verder kijken dan onze neus lang is en het is toch een beetje een verbinding. Wat is er mooier dan samen iets leuks te doen?”
Plezier hebben
Wanneer Hasheem Kabreet, percussionist, kort de plaats van de dirigent inneemt en het orkest beweegt om mee te klappen en te juichen met het lied Habibi Ya Nour el-Ain ( Schat, jij bent het licht in mijn ogen ), laat het strak gedisciplineerde Drachtsterorkest ineens een ander gezicht zien: er is gezelligheid, gelach van oor tot oor, van hoboïst tot fluitist.
De percussionisten op de achterste rij rocken uit hun dak. De Crescendo-jongens op tamboerijn en drums gaan erin, krijgen de groove en laten los. Ze lieten zichzelf gaan. Totdat Ted ze tegenhoudt en de repetitie even stopzet. Whoa, whoa, whoa, dit ging echt te snel, zegt hij. ‘Eigenlijk had ik het naar mijn zin’, mompelt een van de jongens. “Dat ging goed, ja”, zegt de ander.
Mundo Sonora : familieconcert, zondag 29 oktober in theater De Lawei in Drachten
Zondag in De Lawei
Mundo Sonora : familieconcert, zondag 29 oktober in theater De Lawei in Drachten.
