Opinie | Een Canadees wetsvoorstel over trans jongeren mag niet getoetst aan grondrechten

Over één ding zijn de meeste Canadezen in de provincie Saskatchewan het eens. Iedereen wil het beste voor schoolgaande kinderen. Maar daar eindigt de consensus. Er woedt een vurig debat over een wetsvoorstel gericht op genderdiverse studenten in de Prairieprovincie – een debat met gevolgen voor de rechten van minderheden in heel Canada.

Volgens het wetsvoorstel van de conservatieve regering van Saskatchewan moeten ouders van transkinderen onder de 16 jaar toestemming geven als leerlingen hun naam of genderidentiteit op school willen veranderen. Als ouders deze toestemming niet geven, moet de school het geslacht en de naam van de leerling op de geboorteakte blijven gebruiken.

Het initiatief past in de groeiende ‘parental rights’-beweging, die ook in de Verenigde Staten aan invloed wint. Ook willen ouders beperken wat scholen hun kinderen kunnen leren over onder meer seksualiteit. ‘Als ouders hebben wij het recht om te weten wat er met onze kinderen gebeurt’ gezegd Tonie Wells, een moeder tijdens een recente bijeenkomst voor het parlement in de provinciehoofdstad Regina, tegen de Canadese omroep CBC.

Geen beoordeling door rechters

Tegenstanders van het wetsvoorstel zeggen dat de regering van premier Scott Moe “de rechten van toch al kwetsbare kinderen schendt”. dus Oppositielid Matt Love. Het is immers psychologisch schadelijk voor transjongeren als hun ouders geïnformeerd worden over hun genderidentiteit voordat zij er klaar voor zijn.

Bovendien verzetten critici zich tegen de tactiek waarmee Moe de wet ten uitvoer wil leggen: via een weinig gebruikt mechanisme in de Canadese grondwet dat de maatregel beschermt tegen toetsing door rechters. Met deze zogenaamde ‘ondanks clausuleDe Canadese autoriteiten kunnen bepaalde grondrechten tijdelijk opzij zetten.

De clausule is een maas in de bescherming van burgerrechten volgens de ‘Handvest van rechten en vrijheden‘ aan de Canadese grondwet, die begin jaren tachtig werd ingevoerd op initiatief van toenmalig premier Pierre Trudeau, vader van huidig ​​premier Justin Trudeau. Rechters tot aan het Hooggerechtshof van Canada beoordelen wetten in het licht van de fundamentele rechten van burgers, zoals het recht op gelijke behandeling. Maar onder de ondanks clausule is een wet die vijf jaar lang immuun is voor dat proces.

De clausule werd zelden gebruikt, maar de afgelopen jaren hebben conservatieve provinciale overheden betoogd dat ‘niet-gekozen rechters’ te veel invloed hebben. Ze zijn steeds terughoudender in het gebruik van de constitutionele remedie. Premier Doug Ford van de provincie Ontario gebruikte het vorig jaar bijvoorbeeld om het stakingsrecht van ambtenaren op te schorten.

Kwetsbare kinderen

Volgens deskundigen brengt dit de fundamentele rechten van Canadezen in gevaar. ‘Dit is een gevaarlijke trend’ gezegd Nathalie Des Rosiers van de rechtenfaculteit van de Universiteit van Toronto De New York Times. “Er bestaat de vrees dat de bescherming van burgerrechten kwetsbaarder zal worden gemaakt door herhaald, genormaliseerd gebruik van de nietstegenstaande clausule.”

Ook premier Trudeau gewaarschuwd daarvoor vorig jaar. “Canadezen zouden zich grote zorgen moeten maken over het normaliseren van de provinciale overheden ondanks clausule preventief fundamentele rechten en vrijheden op te schorten.”

Heather Kuttai, lid van de Saskatchewan Mensenrechtencommissie, protesteerde maandag haar ontslag ingediend. “Ik wil niet geassocieerd worden met een provinciale overheid die de rechten van kinderen wegneemt, vooral kwetsbare kinderen.”