Tandarts en hoogleraar geodontologie Anita Visser behandelt kwetsbare ouderen thuis en treft daar vaak verwaarloosde tanden aan. Gebroken tanden en kiezen, infecties of een gebroken kunstgebit zijn geen uitzondering, omdat bijvoorbeeld goed poetsen en goed onderhoud lastig is voor mensen die oud en ziek zijn.
“Deze mensen kunnen niet meer zelf naar de tandartspraktijk komen. En de tandarts komt ook niet naar je toe, zo druk heeft hij het”, zegt Visser. Nederland telt nu bijna 700.000 75-plussers thuis, dat zal oplopen tot een miljoen in 2030. De overheid wil dat ouderen thuis blijven wonen Zo lang mogelijk Tandheelkundige zorg is bij wet geregeld voor degenen die in een verpleeghuis wonen.
Hans de Vries, voorzitter van de KNMT, de beroepsorganisatie van tandartsen, orthodontisten en kaakchirurgen, erkent dat er ‘buitengewoon verdrietige situaties’ bestaan onder kwetsbare thuiswonende ouderen. Als verklaring wijst hij op het ernstige gebrek aan tandartsen.
Ondanks de toestroom van veel buitenlandse tandartsen kampen tandartspraktijken nu al met werk. “Wachtlijsten van drie- tot zeshonderd patiënten zijn geen uitzondering”, zegt de voorzitter van de KNMT. Hij betwist dat het probleem van de groeiende groep kwetsbare ouderen vanuit zijn beroepsgroep geen aandacht krijgt en wijst erop dat behandeling aanvullende kennis vergt. “En geriatrische tandartsen zijn zeker schaars.”
Meer kwetsbare groepen zijn bij de tandarts buiten beeld
Maar hij kent ook ‘niet veel tandartsen’ die mensen basiszorg aan huis bieden, zoals controles of eenvoudige behandelingen. “Laatst sprak ik een gepensioneerde tandarts uit Den Haag, die nog wat wil doen en dat ook wil. Misschien is dat ook een deel van de oplossing.”
Zelf bezoekt De Vries soms in een vrij uurtje een patiënt die hij al een tijdje mist in zijn praktijk. Maar de zorg die hij thuis kan bieden is beperkt, bijvoorbeeld omdat hij geen mobiele apparatuur heeft. En, zegt hij: de tandheelkunde kent nu meer kwetsbare groepen die niet altijd naar de tandarts gaan. Zoals minimuminkomen, kinderen of bewoners van zorginstellingen.
“Wij zijn druk bezig met het organiseren van zorg voor alle kwetsbare groepen. Sinds 2021 hebben we ook een richtlijn voor aan huis gebonden patiënten en hebben we aan Den Haag voorgesteld om de mondzorg voor 75-plussers weer op te nemen in de basisverzekering. Maar het grote probleem is dat het de tandarts veel tijd kost om thuis te behandelen. Als je net geïnvesteerd hebt in een praktijk, er lopen mensen rond en je kunt geen vervanging regelen, dan is dat praktisch gezien gewoon lastig. Wat we missen zijn extra handen.”
Den Haag negeert adviezen over een tekort aan tandartsen
Daarom is De Vries boos over de manier waarop de minister omgaat met adviezen van het orgaan tandheelkundige capaciteiten. “Er wordt al vijftien jaar geadviseerd om de trainingen uit te breiden.” Volgens het capaciteitsorgaan zouden er volgend jaar 375 extra opleidingsplaatsen voor tandartsen en 253 voor mondhygiënisten moeten komen. Minister Kuipers maakte onlangs bekend dat hij daar het geld niet voor heeft. Volgens hem kost elke opleidingsplaats voor een student tandheelkunde €2.600.
“Den Haag vindt dit te duur, maar de maatschappelijke gevolgen zijn enorm”, zegt De Vries. En toch moet de grote vergrijzing in de tandheelkundige zorg, zoals het capaciteitsorgaan heeft berekend, nog geen vaste voet aan de grond krijgen: binnen tien jaar zullen vier op de tien tandartsen stoppen. De Vries: “Daar moet echt snel een oplossing voor gevonden worden, ook omdat een goede tandartsopleiding zes jaar duurt.”
Lees ook:
‘Mondzorg voor kwetsbare ouderen is middeleeuws’
Tandarts: Ouderdomstanden worden vaak verwaarloosd ‘Tandzorg voor ouderen in de basisverzekering’
Senior wil geen neptanden, maar blijft hij poetsen?
De ouderen van de toekomst zullen niet langer met een kunstgebit in hun mond lopen. Het kabinet beseft niet dat dit een enorme rekening met zich meebrengt.
