EvaluatieOok in de eindfase van de corona-aanpak kampte het kabinet met medische tunnelvisie, was de ic-capaciteit nog te dominant en werden de risico’s op andere, langdurige gezondheidsschade door corona als vanzelfsprekend en onderbelicht beschouwd. De kortetermijnstrategie was veel te lang leidend.
Dat schetst de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) woensdag in zijn derde en laatste rapport over de Nederlandse corona-aanpak.
De OVV heeft eerder scherpe kritiek geuit op de aanpak van de pandemie, omdat Nederland niet goed voorbereid was op zo’n grote gezondheidscrisis. (eerste rapport) en omdat de effecten van ontwrichtende lockdown-maatregelen nooit in kaart zijn gebracht (tweede rapport). En ook in de slotfase van de coronacrisis ging het mis, aldus de OVV: het kabinet bleef focussen op het aantal ic-bedden, het ministerie van Volksgezondheid behield de controle over de corona-aanpak, terwijl de crisis inmiddels veel ‘breder’ is. ‘ was. En ethische overwegingen werden niet altijd goed uitgelegd aan parlement en publiek.
Nadat de eerste golven waren geluwd nam ook in Nederland de coronamoeheid toe. Met de komst van vaccins en onder grote maatschappelijke druk werden de restricties vanaf het najaar van 2021 opnieuw flink versoepeld, en dat gebeurde ook weer na de omikron-lockdown eind 2021 (‘Nederland was een van de weinige landen in Europa’ die weer op slot). Zoals verwacht leidde dit tot enorme aantallen besmettingen, maar niet tot een grote toestroom naar intensive care-afdelingen en ziekenhuizen. Dat was goed nieuws, was de boodschap van OMT en het kabinet.
OVV: VWS heeft te lang de touwtjes in handen gehad
Om de volgende pandemie beter te kunnen bestrijden adviseert de OVV om sneller over te stappen op een bredere crisisaanpak en veel duidelijker te communiceren over ethische afwegingen – wie moet worden gespaard en wie moet door de maatregelen meer risico’s kunnen lopen.
De overheid moet voortaan ook bredere expertise raadplegen, beter rekening houden met langetermijnrisico’s, beter letten op de overbelasting in de zorg en de onzekerheid van modellen helder communiceren. ‘Deze modellen waren bij de besluitvorming vooral gericht op het kortetermijnperspectief’.
Luister ook naar onze podcast Politiek Dichtbij
Maar de individuele gezondheidsschade veroorzaakt door een coronabesmetting – zoals post-covid – bleef in de communicatie en in de overwegingen onderbelicht, schrijft de OVV. ‘Gezondheidsschade die niet tot druk op de intensive care leidde, is niet meegenomen in de crisisaanpak.’ De raad schrijft nergens dat versoepelingen uitgesteld hadden moeten worden, maar de afwegingen en communicatie over risico’s als post-covid hadden beter gekund: ‘Het toestaan van hogere besmettingsaantallen betekende een groter risico op post-covid (…) wat gezondheidsschade is’ onvermijdelijk geacht. Maar er is niet duidelijk uitgelegd dat deze risico’s toenamen. Zeker nu de gezondheidsrisico’s individueler werden en mensen de verantwoordelijkheid kregen om zelf beslissingen te nemen, valt het op dat de overheid vooral benadrukte welk gevaar was afgenomen: namelijk dat de IC’s overbelast zouden raken.
Zo werd de langdurige medische en mentale schade veroorzaakt door een coronabesmetting in de laatste fase van de aanpak onvoldoende in kaart gebracht. Exacte cijfers ontbreken, maar volgens een schatting van het OMT hebben 100.000 tot 375.000 Nederlanders last van langdurige klachten als gevolg van een corona-infectie. Ze hebben last van vermoeidheid, kortademigheid, een prikkelbaarheidsstoornis, geheugenproblemen, ‘brain fog’ of een combinatie hiervan.
Bekijk hier al onze video’s over politiek:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Welke kan!
Log in of maak een account aan en mis nooit meer iets van de sterren.
