/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data107200761-2d4422.jpg)
Terwijl professionele media – van kranten tot tv-studio’s – nadenken over hoe ze de jongere generatie kunnen bereiken, ziet er uit Gen Z naar een acht uur durende YouTube-film over het einde van de Teen Series Overwinnaar van Nickelodeon. De productie van YouTuber Quinton Kyle Hoover (@quintonreviews) lijkt nog het meest op een toespraak van een uur waarin hij het programma van 2010 net iets te serieus onder de loep neemt. Zijn video is meer dan 6,2 miljoen keer bekeken.
In zulke video-essays bespreken makers populaire films, series, politiek, wetenschap, eigenlijk alles wat het leven interessant maakt, met uitgebreide en genuanceerde argumenten. zei Hoover De Bewaker Dat hij vier tot zeven maanden aan zo’n productie kan werken. Iets wat de 26-jarige maker nog nooit had gedaan en als hij het niet wist, zou het meteen aanslaan bij zijn jonge publiek.
In een andere video die inmiddels elf miljoen keer is bekeken, duikt YouTuber Jenny Nicholson in de ruim tien jaar oude dramaserie Het dagboek der Vampieren. Net als Hoover zit ze voor een dom prikbord en leest ze voor uit een script dat voor haar ligt. De YouTubers zijn vriendelijk en vertederend, waardoor de urenlange uitweidingen aanvoelen als een intiem gesprek met een vriend.
Comfortvideo
De video-essays van Jenny Nicholson zijn meer dan alleen een terugblik op de media die veel jongeren consumeren. Wie de serie niet heeft gezien, kan nog steeds de ethische en psychologische discussies over de personages en hun keuzes volgen. Een reactie met veel likes onder de video: “Waarom? Waarom is dit mijn troostvideo? ik heb nooit en toch is deze 2,5 uur durende ERVARING voor mij als een kom kippensoep.”
Deze video’s zijn zeker een “ervaring”. Iedereen die ze heeft bekeken, verlaat YouTube met nieuwe inzichten, net zoals je tevreden een lezing in een debatcentrum verlaat. Bij de video’s is een lange bronnenlijst met nieuwsartikelen, wetenschappelijke artikelen en Wikipedia-pagina’s opgenomen.
Voor jongeren die een bruisend leven leiden op kanalen als TikTok, Snapchat, Reddit en YouTube heeft de internetcultuur impact op hun hele bestaan, waarbij er nauwelijks onderscheid is tussen een online en offline sfeer. Video-essays maken een genuanceerd debat mogelijk over de vraagstukken die deze jongeren in die wereld bezighouden.
Natuurlijk zijn niet alle video-essays op YouTube zo lang als die van Hoover en Nicholson. Er worden ook filmpjes gemaakt die zo op de opiniepagina van een krant getypt hadden kunnen worden. Maar wat ze bindt is dat ze gemaakt zijn met een gedegen uitstraling die doorgaans niet geassocieerd wordt met de zogenaamde vluchtige sociale media.
Nerdschrijver
Het concept is zeker niet nieuw. De Washingtonpost zet de Amerikaanse bedenker @Nerdwriter1 naar voren als pionier van het format. Hij bekritiseert kunst, literatuur, film, maar ook de toespraken van Donald Trump op YouTube en heeft fans onder alle generaties. Het WashingtonPost-artikel over The Nerdwriter, Evan PuSkk, prijst zijn essayboek Ontsnap naar betekenis, die hij schreef na een meer dan tien jaar durende carrière als YouTube-essayist. “Het is duidelijk dat Puschak – net als zijn idool Ralph Waldo Emmerson – een getalenteerd essayist is, ongeacht het medium.”
Een andere bekende superster van video-essays is modehistoricus en criticus Mina Le. In een van haar video’s vertelt ze de kijker in 38 minuten over de impact van de internetcultuur op de wereld van jonge vrouwen. In haar YouTube-filmpje ‘Giftige’ vrouwelijkheid: wat is er aan de hand met meidenbloggers, vrouwelijke manipulators en femcels? ze vertelt over een online ontwikkeling die ze ‘giftige vrouwelijkheid’ noemt en die vooral generatie Z treft.
Jonge meisjes creëerden, vooral na 2014, een personage op sociale media rond zelfdestructief gedrag, eetstoornissen en depressie – ondanks dat ze geen psychische stoornis hadden. Mina Le gebruikt bronnen uit het verleden en het heden om op deze trend te reflecteren – vanaf Ophelia Gehucht aan Lana Del Rey. Haar jargon met woorden als ‘femcel’ en ‘Tumblr sad girl era’ is vaker te horen in de algoritmebubbel van Gen Z-vrouwen die zijn opgegroeid op microbloggingplatform Tumblr.
Mina Le maakt vooral indruk door haar scherpe analyses die ze publiceert op het moment dat een trend zich aandient – vaak veel eerder dan andere cultuurcritici. Dit maakt haar een veelgebruikte bron voor journalisten die ook de internetcultuur interpreteren.
Internet-intellectuelen
De toegankelijkheid van videoplatforms als YouTube biedt ook mensen uit gemarginaliseerde groepen de mogelijkheid om in de vorm van een video-essay een genuanceerd verhaal aan een groot publiek te vertellen. Zo gebruikt maker Elias Gold zijn YouTube-kanaal Native Media Theory om de representatie van inheemse volkeren in de media te bespreken en te analyseren. In een veel bekeken video hij bekritiseert de rol van de inheemse bevolking – of beter gezegd een tekort daaraan – bij de productie van de inheemse bevolking Avatar-films.
Getalenteerde verhalenvertellers vinden hun publiek dankzij internet, ook zonder professionele publicatieplatforms zoals kranten en uitgevers. Een groep autodidactische internetintellectuelen die met internet zijn opgegroeid, floreert bijvoorbeeld online.
De populariteit van deze complexe video’s is in zekere zin een reactie op de korte video’s die TikTok domineren. TikTok zelf beseft dit ook; Video’s op het platform mochten voorheen slechts vijftien seconden duren, nu is dat opgerekt naar tien minuten. De gebruiker op het platform wordt nog steeds overspoeld met snelle en oppervlakkige inhoud. Daarmee vergeleken zakt de kijker van lange video-essays weg in een warm bad van nuance.
Süeda Isik schrijft in deze tweewekelijkse column over memes en internetcultuur.
