Nog maar een paar maanden geleden twijfelde de achttienjarige Johnny, een stevige jongeman met een bril, of hij in het leger moest gaan, ook al is dat wettelijk verplicht. Net als veel Israëli’s vreesde hij dat de juridische hervormingen die de extreemrechtse regering van premier Benjamin Netanyahu wil doorvoeren de democratie zouden ondermijnen, en hij aarzelde om zijn leven te riskeren voor zo’n regering.
Johnny – zoals veel dienstplichtigen wil hij niet dat zijn achternaam in de krant komt – is inmiddels twee maanden in dienst en na de bloedige aanval van Hamas op Zuid-Israël is hij gemotiveerder dan ooit. “Een goede vriend van mij werd door Hamas vermoord op een basis in de buurt van Gaza en ik heb allerlei vreselijke verhalen gehoord”, zegt hij, zwetend in zijn uniform bij een bushalte naast een trainingscentrum van de strijdkrachten in Tel Hashomer, een afgelegen gebied. buitenwijk van Tel Aviv.
“Nu moeten we allemaal zoveel mogelijk helpen en het land beschermen. Als wij het niet doen, wie dan wel? Wij zijn jong en sterk.” En met verrassende zekerheid voegt hij er nog een darwinistische wijsheid aan toe: “Als je niet vecht, sterf je. Zo is het leven in Israël. Het is doden of gedood worden.”
Terwijl de meeste winkels en kantoren in Tel Aviv al dagen gesloten zijn, is het bij de ingang van het militaire trainingscentrum een drukte van belang met mannen en vrouwen in uniform. Dankzij de oorlog die dit weekend uitbrak tussen Israël en Hamas genieten de strijdkrachten opnieuw een ongekende populariteit, een fenomeen dat vaak voorkomt in tijden van oorlog. Tegelijkertijd betogen veel burgers en analisten ook kritische vragen over het onvermogen van het leger om de massale aanvallen van Hamas te voorkomen en hun trage reactie.
Ook uit het buitenland
De regering wil nu Mobiliseer 300.000 reservisten, veel voor een land met ruim negen miljoen inwoners. Toch lijkt dit geen enkele inspanning te vergen. Zelfs vanuit het buitenland haasten reservisten, van oudsher belangrijk in de Israëlische strijdkrachten, zich naar huis om verslag uit te brengen aan hun eenheid. Ook mensen die nog maar kort geleden hebben gezworen niet langer te willen worden ingezet omdat de regering-Netanyahu de democratie zou verkwisten, duiken weer in groten getale op.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data106493747-23e333.jpg)
Lees ook Terug naar Israël: eerst de familie knuffelen en je dan melden als reservist
Ook jonge dienstplichtigen zien de dramatische gebeurtenissen van de afgelopen dagen als bewijs dat het leger onmisbaar is. “Wij Joden hebben geen ander land ter wereld waar we naartoe kunnen gaan. We moeten het nu allemaal verdedigen”, zegt de twintigjarige Shelly buiten de poort van het trainingscentrum, een complex omzoomd met cipressen. Ze is een kleine blonde vrouw wier familie hun toevlucht zocht in Israël tegen de Sovjet-Unie. Ook Shelly’s vader, een 45-jarige reservist die in de hightechsector werkt, bood meteen weer zijn diensten aan.
Volgens de twintigjarige Ofir melden zich in de brandende zon op weg naar de bushalte zoveel mensen dat het leger niet eens iedereen terug kan bellen. “Een vriend van mij die zich had aangemeld, kreeg te horen dat hij niet nodig was omdat ze al te veel vrijwilligers hadden”, lacht hij. Ofir zelf voelt zich tegenwoordig een beetje ongemakkelijk. Als grafisch ontwerper helpt hij onder meer bij het ontwikkelen van militaire logo’s. “Sommige van mijn vrienden zitten op tanks, terwijl ik hier niets bijzonders doe. Dat frustreert mij.”
Eén van de reservisten die pas onlangs met grote zekerheid besloot niet langer in het leger te dienen uit ontevredenheid over de regering van premier Netanyahu is Nir Avishai Cohen, majoor in een reserve-infanteriebrigade. Cohen was dit weekend op zakenreis naar de Verenigde Staten toen hij hoorde over de Hamas-aanval. “Zoiets verschrikkelijks had ik in mijn ergste dromen niet kunnen bedenken”, zegt hij telefonisch vanuit het zuiden van Israël. “Dit is het ergste wat Israël is overkomen sinds de oprichting in 1948. Ik heb geen moment getwijfeld en ben meteen teruggevlogen naar Israël. Ik ben zojuist weer bij mijn eenheid gekomen.’
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data106535375-c22031.jpg|https://images.nrc.nl/Lf_RIDrPrykIxgz-o0J1-Lxu-zI=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data106535375-c22031.jpg|https://images.nrc.nl/Fbkn0of6i-rFmv3oabrY4PpT0to=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data106535375-c22031.jpg)
Foto Paolo Aguilar/EPA
Demonstraties zijn opgeschort
Cohen vertelt dat de zoon van een goede vriend – geen soldaat – is omgekomen, evenals meerdere mensen met wie hij eerder in het leger heeft gediend. “Alles is nu anders dan een paar maanden geleden”, zegt hij. “Het is nu oorlog, dit is geen tijd voor protesten. Eerst moeten we ons land verdedigen, de rest komt later.” Hij voorspelt zware weken van strijd, waarin Israël waarschijnlijk zal proberen Hamas volledig te vernietigen. “Ik zie geen andere manier.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data105204005-a58bd6.jpg)
Lees ook Israëlische rechtbank beschouwt Netanyahu’s controversiële juridische hervorming: wat staat er op het spel?
Niemand heeft het meer over de juridische hervormingen, die maanden op rij honderdduizenden demonstranten bijeen brachten, vooral in Tel Aviv, en die ook tot grote onenigheid onder de reservisten leidden. De demonstraties zijn tot nader order opgeschort. Sommige activisten helpen nu met het verzamelen van voedselpakketten en andere hulpgoederen voor getroffen burgers in het zuiden.
“Nu er oorlog is, is alles anders”, zegt voormalig tankcommandant Gilad Bar-on. Hij is woordvoerder van Brothers and Sisters in Arms, een eerder dit jaar opgerichte organisatie van reservisten die fel tegen de hervormingen is. “Je gaat natuurlijk niet stil aan de zijlijn staan staan als er mensen worden afgeslacht. We moeten nu verenigd zijn”, zei hij telefonisch. Zelf keerde hij niet terug als reservist. “Maar samen met andere leden van Brothers and Sisters in Arms brachten we voedsel en andere hulp naar het zuiden. We hebben ook mensen geholpen met evacueren.”
Ondanks de voldoening dat het land nu weer verenigd achter de strijdkrachten staat, is de kritiek, die vooral dit weekend op veel plaatsen te horen was, enigszins geluwd. Veel Israëli’s gaven de schuld aan hun eigen veiligheidsdiensten vreselijk gefaald te hebben. Hoe konden ze compleet verrast worden door een Hamas-operatie van die omvang? “Er moeten daar mensen hebben geslapen”, zegt Yoav Ossi (36) in Ashkelon, een stad die de afgelopen dagen zwaar onder vuur ligt van Hamas-raketten. Het was een geluid dat ook elders in Israël te horen was.
West-Jordaan rivier
Ook het feit dat het leger zaterdag en zondag slechts pijnlijk traag was in het terugdringen van de Hamas-strijders uit de Israëlische grensgebieden leidde tot kritiek. Breaking the Silence, een organisatie van voormalige soldaten die kritisch staan tegenover de acties van het Israëlische leger op de Westelijke Jordaanoever, suggereerde dat het gebrek aan reactie tijdens het weekend te wijten was aan verwaarlozing van de veiligheid rond Gaza. “De ongelukkige waarheid is dat ze het te druk hadden met de Westelijke Jordaanoever”, zei Avner Gyaryahu, directeur van de organisatie, zondag in een verklaring. Dit zou zijn gebeurd onder invloed van de radicale ministers Ben Gvir (Nationale Veiligheid) en Bezalel Smotrich (Financiën), zelf kolonisten op de Westelijke Jordaanoever.
Noch de regering, noch de strijdkrachten hebben tot nu toe gereageerd op deze ongemakkelijke vragen. Voorlopig kunnen ze zich nog verschuilen achter het feit dat het zo is tegenoffensief tegen Hamas is nu een prioriteit maar zelfs nu worden ze achtervolgd door een pijnlijk gevolg van de acties van Hamas en hun eigen gebrek aan paraatheid: de ontvoering door Hamas van zo’n 150 mensen uit Zuid-Israël, inclusief militair personeel.
Voor het gebouw van het Ministerie van Defensie en de legerleiding in het centrum van Tel Aviv stond dinsdagavond een moeder van een van de ontvoerde soldaten en enkele anderen te demonstreren met grote foto’s van haar zoon, om de militaire leiding eraan te herinneren dat ze moesten actie ondernemen om de levens van de gijzelaars te redden. De meeste auto’s die het complex binnenreden, namen niet de moeite om te stoppen. Maar vroeg of laat zullen ook de regering en het leger hiervoor verantwoording moeten afleggen.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data103896993-96a8f1.jpg)
Lees ook: Waarom Israëlische reservisten weigeren in het leger te dienen: ‘Je schrijft zo’n brief dat je niet meer wilt, met tranen in je ogen‘
