Voor het eerst sinds jaren past de provincie Groningen volgend jaar de motorrijtuigenbelasting aan. De zogenaamde toeslagen worden de komende drie jaar niet verhoogd.
In 2024 is Groningen niet langer koploper als provincie met de hoogste toeslagen van het land, zegt gedeputeerde Bram Schmaal (financiën). Woensdag presenteerde hij de eerste begroting van de nieuwe coalitie van zijn eigen Groninger Belang, BBB, PvdA en ChristenUnie.
De vier collegepartners hadden dit voorjaar in het collegeprogramma al afgesproken dat de toeslagen niet verder zouden stijgen. “In deze provincie zijn inwoners meer afhankelijk van de auto dan elders”, legt Schmaal uit. “Ik kan niet verklaren waarom Groningen de provincie is met de hoogste motorrijtuigenbelasting.”
Groningse autobezitters betalen nu een bedrag dat kan variëren van 103 tot bijna 400 euro, afhankelijk van het gewicht van hun voertuig. Dit bedrag komt bovenop de motorrijtuigenbelasting die de Rijksoverheid heft.
Enige bron van inkomsten
Daarmee gaat de provincie landelijk aan kop, maar volgens Schmaal zal Zuid-Holland in 2024 die ‘eer’ overnemen en hij verwacht dat nog meer provincies Groningen voorbij zullen gaan. ‘Tegen het einde van deze raadsperiode zakken we landelijk naar de middenmoot’, schat de gedeputeerde.
De toeslagen vormen de enige inkomstenbron voor de provincie, naast de vergoeding vanuit Den Haag voor de verschillende taken die zij voor de overheid uitvoert. Dat is een van de pijlers van de begroting, met in totaal 535 miljoen aan uitgaven in 2024.
In het verleden verhoogde het provinciebestuur de opslagen minstens evenveel als de inflatie om de begroting in evenwicht te brengen of om extra financiële ruimte te creëren. Volgens Schmaal is dit echter niet nodig.
Nog extra inkomsten
Want ondanks de bevriezing blijven de inkomsten uit de motorrijtuigenbelasting de komende jaren stijgen. Vooral omdat de belastingvrijstelling voor elektrische auto’s en campers vanaf 2025 verdwijnt. Dit levert Groningen tot 2027 10 miljoen extra inkomsten op.
De nieuwe coalitie gaat de komende jaren extra investeren, met name in de subsidieregeling voor het behoud van het Groningse erfgoed (3 miljoen), de leefbaarheid in de regionale centra (1,5 miljard) en Groningen Airport Eelde.
De provincie verhoogt haar bijdrage voor de onderhouds- en veiligheidskosten op de luchthaven naar 5,6 miljoen tot 2027. “Wij willen een positief signaal afgeven aan Schiphol”, legt Schmaal uit.
De provincies Groningen en Drenthe en de gemeenten Assen en Tynaarlo hopen dat de nationale luchthaven zich als aandeelhouder bij hen aansluit en Eelde opneemt in de Schiphol Group.
Cruciale stap
Noordelijke bestuurders zien dit als een cruciale stap op weg naar een winstgevende toekomst. De gesprekken daarover gaan de goede kant op, laat Schmaal doorschemeren.
De financiële positie van de provincie is ‘niet ontevreden’, zegt de gedeputeerde. Toch ziet hij risico’s op de langere termijn. Over het ‘ravenjaar’ 2026 is hij echter minder somber dan veel gemeentebestuurders. Dan houdt de rijkscompensatie voor lagere overheden geen gelijke tred meer met het investeringsniveau dat Den Haag doet.
Maar ook voor de provincies zijn er positieve perspectieven. Schmaal verwacht bijvoorbeeld dat Groningen zal verbeteren door de herverdeling van het provinciefonds. Den Haag overweegt ook om de provincies nieuwe mogelijkheden te geven voor hun eigen belastingheffing. Dat zou ook positief kunnen zijn voor Groningen, schat Schmaal.
‘Geen crunch, geen taken’
De gedeputeerde herhaalt echter zijn oproep aan de regering na Prinsjesdag. Volgens hem gaan de ‘transities’ die het kabinet nodig heeft op het gebied van landbouw, landelijk gebied, waterbeheer en wonen de financiële draagkracht van provincies en gemeenten ver te boven. Als Den Haag geen geld bijdraagt, verwacht hij vertragingen. “Geen problemen, geen taken”, benadrukt Schmaal.
