In verkiezingstijd trek je met harde woorden meer aandacht, weet Denk-lijsttrekker Van Baarle

Voor zijn debuut op de nationale televisie heeft Stephan van Baarle zijn bruine pak uit de kast gehaald, de bovenste knoop van het witte overhemd zit los, zijn baard is strak geknipt. Hij kijkt naar Joost Eerdmans, destijds de voorman van Leefbaar Rotterdam. “We weten bijvoorbeeld dat mannen oververtegenwoordigd zijn in de criminaliteit en dat VVD’ers oververtegenwoordigd zijn bij integriteitsschandalen”, begint hij.

Eerdmans barst in lachen uit, er klinkt geklap en gejuich uit het publiek. Vincent Karremans van de VVD, die naast Eerdmans zit, probeert zijn gezicht in de plooi te houden.

Maart 2018. Over twee weken zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Stephan van Baarle, de Rotterdamse lijsttrekker van Denk, neemt deel aan het Rotterdams Debat in de Maassilo. Hij reageert op het standpunt van Eerdmans, die vindt dat de politie iedereen moet kunnen arresteren, ook als de goeden onder de slechten lijden.

Van Baarle: “Ik ben er geen voorstander van om de heer Karremans dagelijks aan een integriteitsonderzoek te onderwerpen. En ik ben er ook geen voorstander van om meneer Eerdmans elke dag door de politie te laten arresteren.”

Etniciteit en criminaliteit hebben niets met elkaar gemeen, weet hij als socioloog. Volgens hem moeten politici beter begrijpen dat de leefomgeving en de werkloosheid belangrijkere oorzaken zijn van crimineel gedrag. Zo hoeft “de helft van Rotterdam” niet “op voorhand wantrouwend” te zijn.

Twee weken later verovert Denk in één klap vier zetels in de Rotterdamse gemeenteraad. Na de gemeenteraadsverkiezingen in 2022, vier jaar later, treedt de centrumlinkse partij toe tot de gemeenteraad en is Van Baarle al ruim een ​​jaar lid van de Tweede Kamer. Dat Denk samen met Leefbaar en VVD de tweede stad van het land bestuurt, is “80 procent” aan hem te danken, zegt Farid Azarkan.

Azarkan, tot augustus leider van Denk in de Tweede Kamer, maakte deze zomer bekend de nationale politiek te verlaten. Stephan van Baarle neemt het stokje van hem over. Ook Tunahan Kuzu, een van de oprichters van Denk, zal na de vervroegde verkiezingen niet terugkeren.

Voor de buitenwereld mag de opvolger van Azarkan gezien worden als een politieke nieuwkomer, binnen de partij geniet hij de nestorstatus. “Hij weet meer van politiek dan ik”, zegt Azarkan.

Bijnaam ‘Stephan de Turk’

Stephan van Baarle (1991) groeide op in Vreewijk, een achterstandswijk in Rotterdam Zuid. Hij woont bij zijn alleenstaande Nederlandse moeder en draagt ​​haar achternaam, zijn Turkse vader ontbreekt. Op vakantie gaan of nieuwe gymkleding kopen was geen vanzelfsprekendheid. Dat hij later wil ‘vechten voor gelijke kansen’ heeft te maken met de armoede in zijn omgeving, zei hij in zijn eerste toespraak in de Tweede Kamer.

Hij was 10 jaar oud toen op 11 september 2001 twee gekaapte vliegtuigen de twee torens van het World Trade Center in New York doorboorden. Ondanks zijn jonge leeftijd maakt hij ook bewust en van dichtbij de opkomst van de Rotterdamse Pim Fortuyn mee. Van de ene op de andere dag krijgt hij de bijnaam ‘Stephan de Turk’. Deze periode legde de kiem voor zijn afkeer van ‘sociale polarisatie’, zei hij later in een interview interview.

Na het vwo koos hij voor een studie sociologie aan de Erasmus Universiteit, waar hij cum laude afstudeerde. Hij krijgt een promotiepositie aangeboden, die hij afwijst. Van Baarle weet dat het voor hem beter zou zijn om zelf beleidsmaker te worden, in plaats van zich altijd maar te laten inspireren door beleid.

Van Baarle staat bij Denk bekend als ‘lid 007’. De partij werd begin 2015 opgericht na de splitsing van PvdA-Kamerleden Kuzu en Selçuk Öztürk. Kort daarna wordt Van Baarle hun beleidsmedewerker. Kuzu en Van Baarle hadden elkaar onlangs ontmoet op een evenement van Jonge Democraten, de politieke jongerenorganisatie van D66. Hij kwam naar de avond om Kuzu te horen praten over integratie.

In Rotterdam valt hij op met uitspraken over de Rotterdamse woonvisie, het plan om goedkope woningen te slopen en duurdere woningen te bouwen. Het liefst zou hij deze voorstellen ‘door de versnipperaar’ gooien.

Nadat Denk onder leiding van Van Baarle vier zetels in de Rotterdamse gemeenteraad heeft behaald, wordt hij lid van de commissie Bouwen, Wonen en Buitenruimte. Dit is een belangrijke commissie voor zijn aanhangers, wier leefomgeving wordt bedreigd met sloop en gentrificatie.

Vriendelijk in de gangen

“Het is echt mogelijk om met deze man samen te werken”, dacht René Segers-Hoogendoorn van het CDA toen hij met Van Baarle de raadszaal deelde. Zijn partij had Denk tijdens de campagne uitgesloten van medewerking vanwege de intimiderende video’s die Denk had gemaakt over het stemgedrag van Kamerleden met een Turkse achtergrond. Van Baarle bleek prettig om mee te werken, “heel open en vriendelijk”.

Ook Vincent Karremans, destijds VVD-fractievoorzitter in Rotterdam, ziet dat hij in de wandelgangen “een heel vriendelijke kerel” is.

Tijdens het raadsdebat naar aanleiding van de Black Lives Matter-demonstraties in 2020 komen ze met elkaar in botsing. Na het debat voeren ze er, uit de spotlights, een gesprek over. Denk en VVD schrijven samen de initiatiefnota Tegen discriminatie, voor gelijkheid, voor “dringender beleid” tegen discriminatie in de stad. “Daar hebben we de kiem gelegd voor een latere samenwerking in de huidige coalitie”, herinnert Karremans zich.