Grote zonneparken komen er in Overijssel niet meer bij, als het aan de provincie ligt

Lees ook: Zonne-energie groeide in Nederland het afgelopen jaar sneller dan in veel andere Europese landen

Energie opwekken op eigen terrein met een zonneveld van maximaal 2 hectare is nog steeds toegestaan. Een belangrijk argument vond de raad dat Overijssel de regionale doelstellingen voor zonne-energie voor 2030 al heeft behaald. De provincie telt de opbrengsten van zonneparken en zonnepanelen op daken bij elkaar op. Ook telt ze projecten ‘in de pijplijn’, die ‘naar alle waarschijnlijkheid’ worden gerealiseerd.

Overijssel wil in 2030 jaarlijks 1.300 gigawattuur zonne-energie opwekken. Hiervan wordt nu al 423 gigawattuur geproduceerd. De resterende 961 gigawattuur moet uit de geplande projecten komen.

Het behouden van land voor natuur en voedselproductie, het behouden van de kwaliteit van de groene (leef)omgeving en het streven naar efficiënt gebruik van de schaarse ruimte zijn voor de provincie de belangrijkste redenen om niet nog meer zonneparken te willen. “Meer zonnevelden dragen bovendien nog meer bij aan de netcongestie”, vult provinciewoordvoerder Fieke van den Esschert aan. Dit is het probleem dat het elektriciteitsnet grote pieken aan opgewekte zonne-energie niet aankan. “Netbeheerders zijn al langere tijd kritisch over grootschalige opwekking uit zonnevelden.”

Het Overijsselse regeerakkoord, van een brede coalitie van BBB, SGP, VVD, GroenLinks en PvdA, speelt zeker een rol bij het nieuwe verbod. In het akkoord staat expliciet dat de coalitie geen zonneparken op landbouwgrond wil. BBB-leider Caroline van der Plas meldt trots aan X dat Overijssel ‘onder invloed van BBB’ tot het besluit is gekomen.

Het besluit over de zonneparken bleef tot woensdag geheim, om te voorkomen dat er snel nieuwe vergunningen zouden worden aangevraagd. Verschillende Kamerleden vroegen zich tijdens het debat af of deze geheimhouding wel nodig was. Rick Brink (CDA) voelde zich “uiterst ongemakkelijk” bij deze manier van politiek bedrijven. Onder meer CU, D66 en CDA vreesden dat de geheime voorbereiding geen goed zou doen voor het vertrouwen in de politiek, een stokpaardje van de nieuwe coalitie.

Diverse partijen hebben nog de motie Grip op Wind van juli in gedachten. Door deze motie wijst de provincie nu gebieden aan voor windturbines, en niet de gemeente. Dit viel bij veel gemeenten op zijn zachtst gezegd niet in goede aarde.

Energie ambities

Ook bij sommige gemeentebestuurders valt het besluit over de zonneparken niet in goede aarde. Wethouder Thomas Walder van de gemeente Deventer is teleurgesteld sinds hij erover hoorde. “We gaan onze gemeentelijke energieambities nu niet verwezenlijken en dat komt door de provincie”, zegt Walder (D66).

Iedere gemeente maakt afspraken over duurzame energie in de Regionale Energie Strategie (RES). De regio Overijssel wil 40 procent duurzame energie opwekken via zon en 60 procent via wind. “Maar in Deventer willen we voor 30 procent wind en 70 procent zon gaan”, zegt Walder. “Dat is het equivalent van vier grote windturbines, meer turbines acht de gemeente niet passend in ons gebied. Er zijn nog een aantal zonneparken te gaan voordat we ons aandeel in de duurzame energievoorziening kunnen storten. Dat kan niet meer, want geen enkele initiatiefnemer durft nog op te staan.” Walder vindt dat de provincie de gemeente de autonomie en ruimte ontneemt om zelf aan de energietransitie te werken.

De wethouder noemt vier initiatieven voor zonneparken in Deventer, waar nu twijfel over bestaat. Zo wil een groep boeren in Zuidloo, een buurtschap in de gemeente, een zonnepark realiseren. “Een vergunning is altijd de laatste stap, er gaat veel aan vooraf”, zegt Walder. “Deze initiatiefnemers hebben nog geen aanvraag ingediend.” Volgens Walder is de ruimte die overblijft voor kleine projecten tot 2 hectare ‘niets’.