Zeg je ‘Nieuwjaar’, dan zeg je ‘goede voornemens’. In 2024 gaan we echt minder drinken, stoppen met roken en meer bewegen. Tenminste, dat is wat we onszelf vertellen. Zijn deze goede bedoelingen echt nuttig of schieten we onszelf alleen maar in de voet?
De meeste goede bedoelingen mislukken. Hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder draait er niet omheen. “Het risico is dat goede bedoelingen vooral tot teleurstelling leiden.”
Geluksexpert Patrick van Hees lacht. “Het is eigenlijk onzin om het nu te doen en niet op een andere dag. Iemand heeft ooit die kalender bedacht. Maar psychologisch gezien is het begin van het jaar een goed moment. En het geeft je een goed gevoel, omdat je geen speeltje bent, maar zelf de regie hebt. Het stellen van goede bedoelingen is ook een blijk van optimisme.”
Bioloog Midas Dekkers heeft niets met het fenomeen te maken. “Ik kan elke dag een goed voornemen hebben. En dat kan ik elke andere dag loslaten. Iedereen die dat wil, moet ervan genieten. Het is niet mijn ding.”
Drie voorwaarden voor succes
Maar ondanks de grote kans op mislukking kunnen goede bedoelingen juist goed uitpakken, zegt Scherder. Volgens hem zijn er drie voorwaarden waaraan je moet voldoen om te slagen. “Het begint met bewustwording. Als je wilt stoppen met drinken, moet je weten welke schade alcohol aanricht. Of bij het afvallen, wat te veel eten met je lichaam doet.”
Dat is echter niet genoeg. Scherder: “Je goede bedoelingen moeten prioriteit nummer één worden. Er zou in de komende tijd niets belangrijkers moeten zijn. Ik ken iemand die wilde stoppen met roken omdat hij COPD had. Dat was voor hem helemaal geen probleem. Want dat was super belangrijk voor zijn gezondheid. Maar hij slaagde er vervolgens niet in om te stoppen met drinken. Hij vond dat niet essentieel voor zijn gezondheid.”
Bovendien moet je een omgeving hebben die je ondersteunt. “Als de rest van je gezin alcohol blijft drinken of regelmatig frietjes eet terwijl jij wilt stoppen, red je het niet. Dit geldt ook als je vaker de trap wilt nemen en al je collega’s alleen de lift nemen. Vraag dan om die hulp. ‘Wil je met me meelopen?’”
Om de mensen om je heen mee te krijgen, vindt Scherder het heel belangrijk dat je zoveel mogelijk mensen vertelt dat je een goed voornemen hebt. In de tussentijd moet je niet te grote stappen in één keer nemen. “Als je besluit zes keer per week te sporten, is de kans groot dat je er binnen de kortste keren een hekel aan hebt. Begin gewoon een half uur per dag te wandelen. Dat is gemakkelijk te doen en je hoeft je er niet voor om te kleden.”
Positiviteit
Hij heeft ook een tip om het stoppen met alcohol makkelijker te maken: “Drink geen alcoholvrij bier of wijn. Zo blijf je bier en wijn associëren met gezelligheid. Als je overstapt op water of bijvoorbeeld cola en sinaasappel, verander je die associatie.”
Positiviteit is belangrijk voor Van Hees. “Zeg niet ‘ik wil minder drinken’, maar ‘ik wil gezonder en langer leven’. En koester ook wat goed gaat. Begin hiermee: welke gewoontes van vorig jaar wil ik behouden?”
Hij vindt het slim om niet alleen persoonlijke, ‘egoïstische’ voornemens te hebben, maar ook rekening te houden met sociale voornemens. “Probeer het te combineren. Het geeft eigenlijk heel veel voldoening als je besluit je relaties beter te onderhouden en meer interesse in mensen te tonen, aandachtiger te zijn.”
Van Hees adviseert om vier keer per jaar goede voornemens te maken, zodat je ze in kleinere stukken kunt opdelen en vaker kunt bijsturen. En accepteer het als je een terugval hebt, benadrukt hij. “Dat hoort erbij.”
