Friezen behoren in Nederland tot de middengroep als het gaat om steun voor boerenprotesten, maar staan vrijwel onderaan als het gaat om steun voor klimaatprotesten. Dat blijkt uit een onderzoek dat bureau Kieskompas in februari uitvoerde in opdracht van regionale omroepen en de NOS.
Van de Friezen sympathiseert 41 procent met boerenacties, vergelijkbaar met Gelderland (40 procent) en Noord-Brabant (40 procent). Het landelijk gemiddelde bedraagt 39 procent. In Zeeland (52 procent) en Flevoland (49 procent) krijgen boeren significant positievere reacties. Noord-Hollanders denken het meest negatief (31 procent).
Opvallend is dat het draagvlak voor boerenacties in Fryslân kleiner is dan in andere landbouwprovincies, zoals Zeeland, Flevoland, Drenthe en Overijssel. De provincie Groningen scoort hier met 38 procent net onder het landelijk gemiddelde.
Net boven de poort
Als het om steun voor klimaatacties gaat, laten de cijfers van Kieskompas een heel ander beeld zien. Friezen zijn veel minder enthousiast over klimaatprotesten dan de meeste andere Nederlanders. Hier ligt de provincie (24 procent) net boven de bodem van Zeeland (20 procent). Het landelijk gemiddelde bedraagt 28 procent. Groningen, dat een relatief grote studentenpopulatie heeft, ligt daar twee procentpunten boven.
In het onderzoek werd gekeken naar de reactie van 7.738 Nederlanders op de vraag wat zij vinden van boeren en klimaatprotesten. De resultaten zijn uitgesplitst naar provincie, groepen (geslacht, leeftijd, opleiding, stedelijk of niet) en politieke partij.
Mannen steunen vaker boerenprotesten (40 procent) dan vrouwen (33 procent). Ook blijkt dat jongeren veel meer sympathie hebben voor klimaatacties dan ouderen, terwijl ouderen vaker boerenacties steunen. Hetzelfde verschil (meer steun voor boeren dan voor klimaat) doet zich voor tussen praktisch geschoolden en theoretisch geschoolden. Bij verstedelijking is het andersom: in de grote steden steunt 29 procent boerenacties en 40 procent klimaatprotesten, in de meest landelijke gebieden is dit respectievelijk 49 procent en 24 procent.
Stemgedrag
Burgers met sympathie voor de boerenprotesten zijn het vaakst te vinden onder FVD, BBB, PVV en SGP (84, 82, 72 en 68 procent). Kiezers voor D66, Volt, GroenLinks-PvdA en PvdD hebben veel meer steun voor klimaatacties (59, 68, 77 en 86 procent).
We hebben ook onderzocht welke soorten acties mensen het vaakst zeggen te steunen. De ‘supporters’ van boerenacties zien boeren graag van zich laten horen op sociale media en bij provinciehuizen, maar ook snelwegblokkades kunnen op bijna 50 procent van de sympathisanten rekenen. Voor fans van klimaatprotesten is dit soort actie lastiger, al zegt 36 procent er blij mee te zijn.
Respondenten kregen ook een aantal stellingen voorgelegd waarmee zij het min of meer eens konden zijn. Bijna 50 procent is het van harte eens met de stelling dat de Nederlandse en Europese overheden te lang hebben gewacht met het ontwikkelen van een heldere visie op de landbouw. Veel minder mensen (24 procent) maken zich grote zorgen over de impact van de stikstofuitstoot op het milieu.
