LIVE | Europarlement akkoord met miljardensteun Kyiv, EU-landen terughoudend over grondtroepen | Buitenland

Het Europarlement heeft zijn goedkeuring gegeven aan 50 miljard euro steun aan Oekraïne en aan andere aanpassingen van de EU-meerjarenbegroting die nog loopt tot 2027. Aanpassing van het budget is traditioneel onderwerp van veel discussie tussen de EU-landen onderling en in het Europarlement.

Op een ingelaste top van regeringsleiders op 1 februari ging uiteindelijk ook het dwarse Hongarije mee met de verhoging van de steun voor Oekraïne. Met de instemming van dinsdag door het Europees Parlement wordt de ophoging definitief en kan de Europese Commissie binnenkort de eerste betalingen aan Oekraïne doen.

De regering in Kyiv verwelkomt de woorden van de Franse president Emmanuel Macron dat hij niet uitsluit troepen te sturen naar Oekraïne.

De uitspraken tonen aan dat Europa zich bewust is van de risico’s van een ‘militaristisch, agressief Rusland’, zegt de adviseur van president Volodymyr Zelensky, Mychajlo Podoljak, in een schriftelijke reactie. Volgens de adviseur maakt ‘de opening van een discussie’ duidelijk dat de wens bestaat om ‘de risico’s duidelijker onder de aandacht te brengen’.

Macron deed zijn uitspraken maandagavond na een Europese top over steun aan Oekraïne. Verschillende landen hebben dinsdag laten weten een dergelijke stap niet te overwegen.

Een conflict tussen Rusland en de Navo wordt onvermijdelijk als Europese Navo-landen besluiten troepen naar Oekraïne te sturen. Met die waarschuwing reageerde het Kremlin dinsdag op uitspraken van de Franse president Emmanuel Macron.

Volgens Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov hoeft er dan niet gepraat te worden ‘over de waarschijnlijkheid, maar over de onvermijdelijkheid’ van een rechtstreekse confrontatie. Ook zei hij dat het sturen van troepen ‘absoluut niet in het belang van deze landen’ is. ,,Daar zouden ze zich bewust van moeten zijn.”

De Franse president Macron zei maandag dat hij het sturen van soldaten naar Oekraïne niet uitsluit. Hij voegde daar wel aan toe dat er momenteel geen overeenstemming bestaat hierover. Meerdere Europese landen hebben dinsdag gezegd dat er geen sprake van is dat ze een dergelijke vergaande maatregel overwegen.

Meerdere Europese landen hebben terughoudend gereageerd op uitspraken van de Franse president Emmanuel Macron. Die gaf aan dat het sturen van grondtroepen naar Oekraïne niet op voorhand moet worden uitgesloten. Duitsland, Zweden, Polen, Hongarije en Tsjechië maakten later duidelijk zo’n stap nog niet te overwegen.

De Duitse bondskanselier Olaf Scholz zegt dinsdag dat er overeenstemming was bij het Europese overleg in Parijs over Oekraïne dat er geen grondtroepen naar Oekraïne zouden gaan. Ook de voorzitter van coalitiepartner de Groenen Omid Nouripour zegt dat de inzet van troepen in Oekraïne ‘überhaupt geen thema is’. In reactie op Macrons uitlatingen zegt de Hongaarse buitenlandminister Péter Szijjártó dat het Hongaarse standpunt ‘duidelijk en rotsvast is: wij willen geen wapens en geen troepen naar Oekraïne sturen’.

,,Het zit er nog niet in”, reageerde de Zweedse premier Ulf Kristersson tegenover omroep SVT. ,,We hebben nu de handen vol aan het sturen van geavanceerd materieel naar Oekraïne.” Zweden maakte deze maand bekend ruim 7 miljard kroon (626 miljoen euro) uit te trekken voor een militair steunpakket voor Oekraïne, dat onder meer bestaat uit artilleriegranaten en andere munitie.

Premier Petr Fiala van Tsjechië en premier Donald Tusk van Polen lieten eveneens weten het sturen van troepen momenteel niet te overwegen. Macron had zijn uitspraak maandag gedaan en toen al benadrukt dat er internationaal nog geen overstemming is over zo’n verregaande stap.

De opvang voor Oekraïners in de Jaarbeurs is tijdelijk gesloten, meldt de Veiligheidsregio Utrecht. ,,De locatie is overvol, wat bijvoorbeeld leidt tot onvoldoende beschikbare zorgcapaciteit, lange rijen voor de sanitaire voorzieningen en onvoldoende privacy”, aldus de veiligheidsregio.

Doordat er geen zicht is op andere beschikbare opvangplekken in Nederland is er een onhoudbare situatie ontstaan, stelt de veiligheidsregio.

Oekraïne zou dinsdag elf door Rusland gelanceerde drones en twee raketten hebben vernietigd. 

Volgens de Oekraïense luchtmacht lanceerde Rusland afgelopen nacht dertien drones en een spervuur van raketten op Oekraïne. Onder andere ook ballistische raketten. Hoeveel daarvan werden gelanceerd, is niet duidelijk. 

Dmytro Synyak (47) is een Oekraïense man die nu al bijna twee jaar in Nederland woont. En dus niet in zijn vaderland aan het vechten is tegen de Russen. Dat maakt hem in de ogen van sommigen laf, of zelfs een verrader. ,,Dat weet ik, en dat is niet leuk. Ik stond voor een vreselijke keuze: mijn vaderland of mijn gezin? En ik ben er achter gekomen dat ik geen vechter ben.”

De Franse president Emmanuel Macron sluit het sturen van militairen naar Oekraïne in de toekomst niet uit. Hij zei dat maandag na een top in Parijs waarop de leiders van twintig Europese landen met elkaar spraken over de voortzetting van hun hulp aan dat door Rusland aangevallen land.

Macron benadrukte dat er momenteel geen overeenstemming bestaat over die verregaande optie. ,,Er is op dit moment geen consensus over het sturen van troepen naar het land”, aldus Macron. ,,Maar niets mag worden uitgesloten. We zullen alles doen wat nodig is om te voorkomen dat Rusland wint.”

Ook liet Macron weten dat Europese landen de sancties zullen opvoeren tegen staten die Rusland helpen, om zo het omzeilen van de sancties door Rusland te bemoeilijken. De Franse president liet verder weten dat een coalitie van landen wordt gevormd die Oekraïne zal gaan voorzien van raketten en bommen voor middellange en lange afstand. 

Nederland draagt meer dan 100 miljoen euro bij aan een Tsjechisch initiatief om snel artilleriegranaten te kopen voor Oekraïne. Demissionair premier Mark Rutte heeft dat maandag meegedeeld in Parijs. Hij was daar op verzoek van president Emmanuel Macron voor een bijeenkomst met regeringsleiders en staatshoofden van ‘een brede groep landen’ die in het teken stond van hulp aan Oekraïne.

‘Het is allereerst essentieel om te gaan leveren wat we beloofd hebben en om te kijken wat we nog meer kunnen doen’, schrijft Rutte op X. ‘Daarom draagt Nederland meer dan 100 miljoen euro bij aan het Tsjechisch initiatief om snel honderdduizenden artilleriegranaten te leveren aan Oekraïne.’ 

Volgens een woordvoerder van de premier gaat het om nieuw geld waar afgelopen week overeenstemming over is bereikt.

Oekraïne zit al lange tijd verlegen om munitie voor zwaar geschut. Het land moet heel zuinig zijn met zijn granaten, terwijl Rusland de Oekraïense linies naar hartenlust bestookt. De EU beloofde rond deze tijd 1 miljoen granaten te hebben geleverd, maar maakte hooguit de helft daarvan waar.

Volgens Rutte wil de Russische president Vladimir Poetin in Oekraïne een oorlog die lang duurt en is het daarom belangrijk te laten zien ‘dat we standvastig zijn en dat de tijd niet aan zijn zijde staat’. Hij wijst daarbij op het belang van het vorige week overeengekomen bilateraal veiligheidsakkoord voor minstens tien jaar met Oekraïne.

Eind vorige maand kondigde het kabinet aan dat het Oekraïne 87 miljoen euro geeft voor de aankoop van artilleriegranaten en 10 miljoen voor het versterken van de cyberverdediging. Ook maakte het toen bekend dat het demissionaire kabinet nog eens 25 miljoen steekt in het Internationaal Fonds voor Oekraïne waaruit wapens voor Kyiv worden gefinancierd.

Door een Oekraïense droneaanval op Belgorod zijn drie burgers omgekomen en drie anderen gewond geraakt, meldt de gouverneur van de Russische regio, Vjatsjeslav Gladkov. De drone raakte een auto.

De grensregio Belgorod is al maanden het doelwit van Oekraïense aanvallen, waarbij regelmatig burgers omkomen.

Demissionair premier Mark Rutte benadrukt in een reactie het enorme belang van het Navo-lidmaatschap van Zweden. ,,Ik heb zojuist de Zweedse premier Ulf Kristersson hiermee gefeliciteerd. Het toetreden van Zweden is van groot belang in deze tijd van oorlog op het Europees continent. Het NAVO-bondgenootschap zal sterker zijn met Zweden aan boord en de beste manier om de veiligheid van Zweden te versterken”, laat Rutte op X weten.

Het Scandinavische land wordt de 32e bondgenoot. Rutte is in de race om hoogste baas van de Navo te worden.

Oekraïne heeft tot dusver slechts 30 procent van de munitie ontvangen die de Europese Unie het land heeft toegezegd. Dat zei president Volodymyr Zelensky maandag. De EU had volgens Zelensky beloofd om voor maart 1 miljoen artilleriegranaten te sturen.

,,Van de munitie die de Europese Unie ons beloofde te sturen, kwam niet 50 procent, maar helaas 30 procent”, zei Zelensky op een persconferentie met de Bulgaarse premier Nikolaj Denkov, die op bezoek is in Kyiv.

De cijfers van Zelensky lijken af te wijken van die van Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie. Zij zei zondag dat de EU al meer dan de helft van de toegezegde munitie heeft geleverd. Het nieuwe doel van de EU is om ervoor te zorgen dat de beloofde munitie tegen het einde van het jaar in Oekraïense handen is, aldus Von der Leyen.

Het parlement van Hongarije heeft de Navo-toetreding van Zweden goedgekeurd. Hongarije was het laatste land dat nog moest toestemmen. Eerder lag vooral de regeringspartij van de Hongaarse premier Viktor Orbán dwars. Vandaag zei Orbán bij de stemming dat Hongarije een ,,onafhankelijk land is, dat het niet tolereert door anderen gedicteerd te worden.” Hierna adviseerde hij om voor het lidmaatschap van Zweden te stemmen, omdat het de veiligheid van Hongarije versterkt.

Om toe te mogen treden tot het militaire bondgenootschap, moeten alle lidstaten het verzoek goedkeuren. Turkije stemde vorige maand ook in met het Navo-lidmaatschap van Zweden, na anderhalf jaar lang bezwaar te hebben gemaakt. 

Zweden wordt na toetreding het 32e lid van de Navo. Finland trad vorig jaar toe tot het militaire bondgenootschap.

Sommige landen van de EU en de Navo overwegen troepen naar Oekraïne te sturen, stelt de Slowaakse premier Robert Fico. Hij wil niet zeggen om welke landen het gaat. Het zou niet gaan om een inzet in Europees of Navo-verband.

Fico baseert zijn inschatting op memo’s voor een top in Parijs deze maandag over verdere steun aan Oekraïne. De premier zelf wijst het sturen van troepen af, omdat dat tot escalatie zou leiden.

Volgens Slowaakse media benadrukt Fico dat het conflict tussen ‘onze oostelijke buren’ Oekraïne en Rusland geen militaire oplossing kent. Volgens hem zal Slowakije zich blijven concentreren op humanitaire hulp.

De begrafenis van de overleden Russische oppositieleider Aleksej Navalny zal ‘voor het einde van de werkweek’ plaatsvinden. Dat meldt het team van Navalny. Waar de begrafenis zal zijn, is nog niet duidelijk. Er wordt nog gezocht naar een plaats waar de begrafenis kan plaatsvinden, maar die is nog niet gevonden. 

Het lichaam van Navalny werd een aantal dagen geleden overgedragen aan zijn moeder. Zij werd eerder onder druk gezet om snel te beslissen over de begrafenis van haar zoon.

De Russische oppositieleider Aleksej Navalny was vlak voor zijn dood dichtbij een gevangenenruil. Dat meldt zijn team in een Youtubevideo. ,,Navalny had hier kunnen zitten, op deze stoel. Dat is niet bij wijze van spreken, het had gekund en het had moeten gebeuren.”

In de video wordt beweerd dat Navalny vermoord zou zijn vanwege de aanstaande gevangenenruil. De onderhandelingen waren vergevorderd, maar Poetin zou de gedachte niet hebben kunnen tolereren dat Navalny vrij zou zijn. Daarop werd Navalny volgens zijn team alsnog vermoord. 

Navalny zou samen met twee Amerikaanse burgers geruild worden tegen een Russische huurmoordenaar en spion, Vadim Krasikov. Die zit vast in Duitsland en heeft een levenslange gevangenisstraf gekregen. 

Luitenant-generaal Kyrylo Boedanov, hoofd van de Oekraïense militaire inlichtingendienst, heeft gezegd dat de Russische oppositieleider Aleksej Navalny is overleden aan een bloedprop. Dat melden Oekraïense media. ,,Ik zal u misschien teleurstellen, maar voor zover wij weten is hij overleden aan een bloedprop. En dit is min of meer bevestigd”, zei Boedanov op een persconferenti in Kyiv tegen journalisten. 

Het lichaam van Navalny is afgelopen weekend overgedragen aan zijn moeder. Waaraan hij overleden is, is nog onduidelijk. Eerder werd gemeld dat hij mogelijk vergiftigd zou zijn. 

Denemarken stopt met het onderzoek naar de explosies in de Nord Stream-gaspijpleidingen. De pijpleidingen, bestemd voor de export van Russisch gas, werden anderhalf jaar geleden gesaboteerd. De Deense justitie ziet echter geen aanwijzingen dat er Deense partijen betrokken zijn, die vervolgd kunnen worden. 

In september 2022 werd Nord Stream getroffen door de explosies. Hierdoor gingen de pijpleidingen kapot en kwam er een kolossale hoeveelheid methaan in de lucht.  

Verschillende landen stelden een onderzoek in. Eerder deze maand werd al bekend dat Zweden het onderzoek stopzette vanwege dezelfde redenen als Denemarken. Duitsland zet het onderzoek voort. Ook in Rusland onderzoeken ze de explosies. Ze zeggen ze dat het om terroristische aanslagen gaat, waar de Verenigde Staten en andere westerse landen achter zouden zitten. 

Luitenant-generaal Kyrylo Boedanov, het hoofd van de Oekraïense militaire inlichtingendienst, waarschuwt de Russische bezetter dat die ‘nieuwe verrassingen’ mag verwachten. ,,Ik zou burgers niet aanraden om de zogenaamde Krimbrug te gebruiken”, klinkt het dreigend.

De Krimbrug is de langste brug van Europa. Ze verbindt het oosten van de bezette Krim met het Russische vasteland en is van essentieel belang voor de bevoorrading van de Russische troepen in Oekraïne.

De brug was al eerder het doelwit van Oekraïense aanvallen. Zo raakte ze in oktober 2022 zwaar beschadigd bij een explosie van een vrachtwagen met explosieven. En in juli vorig jaar vielen twee doden na een vermoedelijke aanval met zeedrones van Oekraïne.

Volgens een rapport van de Britse inlichtingendiensten zou Rusland tot het uiterste gaan om de Krimbrug te beschermen, iets wat Oekraïne bevestigt.

En dat lijkt geen overbodige luxe te zijn. ,,Er staan ​​de vijanden nieuwe verrassingen te wachten en ik zou de burgerbevolking niet aanraden om de zogenaamde ‘Krimbrug’ te gebruiken”, dreigde Boedanov gisteren andermaal in een nieuwe videoboodschap.

Hij prees daarnaast het verzet van de bewoners van de Krim tegen de Russische bezetters en gaf aan dat ze belangrijke operationele informatie over de Russen doorspelen aan de Oekraïense autoriteiten.

,,Rusland verloor intussen al een kwart van haar schepen en werd gedwongen om haar vloot terug te trekken naar de kust van de Kaukasus”, aldus Boedanov. ,,Moskou moest ook haar luchtmacht opnieuw inzetten, omdat vliegvelden en militaire faciliteiten op de Krim voortdurend onder vuur worden genomen door ons.”

Voor een succesvol tegenoffensief moet Oekraïne volgens Boedanov de wateren van de Zwarte Zee beheersen en aanwezig zijn op het schiereiland. ,,We hebben beloofd dat Oekraïense speciale troepen in 2023 op de Krim aanwezig zouden zijn en we zijn deze belofte nagekomen”, zegt hij nog.

Russische troepen hebben zeven Oekraïense krijgsgevangenen doodgeschoten. Dat zei de Oekraïense mensenrechtencommissaris Dmytro Loebinets zondagavond op Telegram, zo meldt persburea Belga. De informatie uit Kyiv kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.

De executies zouden zaterdag hebben plaatsgevonden in de door Rusland ingenomen stad Bachmoet, in het oosten van Oekraïne. Loebinets verwijst naar een video waarin te zien is hoe de Oekraïense soldaten zich met hun handen omhoog overgeven. ,,De Russen zouden ze gevangen moeten nemen, maar schoten ze in plaats daarvan genadeloos neer”, zegt de mensenrechtencommissaris.

Loebinets benadrukt dat het om oorlogsmisdaden gaat en zegt zich tot de Verenigde Naties en het Internationaal Rode Kruiscomité te zullen wenden. Hij hekelt dat de Russische strijdkrachten zich ‘niets aantrekken’ van de Geneefse Conventies en het oorlogsrecht.

Oekraïne beschuldigde Russische soldaten er pas enkele dagen geleden nog van zeker zes gewonde soldaten te hebben geëxecuteerd tijdens de Russische inname van Avdiivka. Ook daarbij verwees Kiev naar door een drone gemaakte videobeelden.