Vorig jaar werd er bijna een miljard meer verdiend aan de landbouwexport dan in 2022. Tegelijkertijd gingen er minder de grens over, maar werden er nog steeds miljoenen verhandeld met Rusland.
De groei van de landbouwexport vlakt af. Waar de waarde van landbouwproducten die vanuit Nederland de grens oversteken in 2021 en 2022 sterk steeg (met 9,4 en 18,2 procent), was dit vorig jaar 1,6 procent.
Dat blijkt uit onderzoek dat de Universiteit Wageningen (WUR) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) maandag publiceren. De exportwaarde bedraagt 123,8 miljard euro. Geschat wordt dat de Nederlandse economie hieraan 50,4 miljard heeft verdiend, wat in 2022 49,6 miljard zou zijn.
Russisch veevoer
Opvallend is de groei van een aantal handelsstromen met Rusland. Zo importeerde Nederland vorig jaar voor tien miljoen euro extra veevoer uit Rusland en groeide de export van landbouwgerelateerde producten zoals diervaccins of landbouwvoertuigen.
De cijfers gaan pas terug tot de eerste negen maanden van vorig jaar, maar destijds werd er net zoveel geld, namelijk 172 miljoen euro, geëxporteerd als in heel 2021. Vorig jaar ging het vooral om landbouwmachines.
Sancties
De sancties die Rusland sinds de invasie van Oekraïne zijn opgelegd, hebben geen gevolgen voor de landbouw, maar de totale landbouwexport naar Rusland is sindsdien afgenomen. Veel landbouwbedrijven verminderden hun betrokkenheid bij het land.
In 2021 was het de 18e bestemming voor Nederlandse landbouwproducten, ter waarde van circa één miljard euro. Vandaag zijn dat er 838 miljoen en Rusland staat op de 22e plaats.
Oekraïense eieren
De handel met Oekraïne heeft zwaar geleden onder de oorlog. Zo kelderde de import van graan en zonnebloemolie. Ondanks lichte stijgingen is de import nog steeds veel lager dan vóór februari 2022.
Dit geldt niet voor eieren die Nederland sinds mei 2022 importeert. Nederland was dat jaar de derde bestemming voor Oekraïense eieren in Europa, goed voor zo’n zeven miljoen eieren. Exacte cijfers van vorig jaar zijn nog niet bekend, maar er is wel een stijging zichtbaar.
Dit zijn geen eieren die consumenten in de winkel kunnen kopen, omdat ze niet aan de Nederlandse eisen voldoen. Wel mag de industrie ze verwerken in bijvoorbeeld koekjes of pasta.
Nederlands fabrikaat
De Nederlandse economie verdiende vorig jaar veruit het meeste, 91 procent, aan de export van Nederlandse goederen of producten die hier zwaar zijn verwerkt, zoals Braziliaanse sojabonen in veevoer.
De totale exportwaarde van Nederlandse producten, inclusief kosten, bedroeg vorig jaar 82,1 miljard euro. Een stijging van 3,6 procent ten opzichte van 2022. Aan de wederuitvoer wordt veel minder verdiend. Het gaat hierbij om de doorvoer van producten uit Nederland die soms zeer licht bewerkt zijn, zoals de Peruaanse avocado’s die hier gesorteerd worden. De waarde van de wederuitvoer bedroeg 41,7 miljard, dat is 2 procent minder dan in 2022.
Kostenstijging
Net als vorig jaar daalde de totale hoeveelheid geëxporteerde goederen. Dat de exportwaarde tegelijkertijd stijgt, komt door kostenstijgingen. Deze waren in 2022 aanzienlijk als het om brandstof gaat.
Vorig jaar daalden die kosten en daalden voor sommige producten zelfs de prijzen. Er was echter nog voldoende ruimte voor marges om hier wat geld mee te verdienen.
Sierteelt, zuivel en groenten
Wat dat betreft is de sierteelt al jaren het meest lucratief. Voor elke bestede euro wordt in Nederland zestig cent verdiend. De exportwaarde van bloemen en planten bleef vorig jaar vrijwel gelijk.
Blauwe tong
Dat gold ook voor zuivel en eieren, die samen goed zijn voor de hoogste exportwaarde, 12 miljard. De Nederlandse economie verdiende hier ongeveer 6,2 miljard aan.
Aanvankelijk steeg de melkproductie, vergelijkbaar met de stijging van 3 procent in de EU tot oktober. De productie daalde mede door het blauwtongvirus, dat de vruchtbaarheid en melkproductie van koeien negatief kan beïnvloeden.
In Frankrijk daalde de productie nog scherper, wat als verklaring wordt gezien voor de groeiende export van zuivel naar dat land. Deze steeg met 7 procent, waarmee Frankrijk de derde bestemming voor Nederlandse zuivel is. Het merendeel gaat naar Duitsland, gevolgd door België.
Groenten en aardappelen
De export van groenten en aardappelen steeg verder fors in waarde en steeg met 8,4 procent naar 12,4 miljard euro. Deze stijging was deels te wijten aan slechte weersomstandigheden en hogere opslagkosten, waardoor de vraag naar deze producten toenam.
