Om het roken te ontmoedigen, dringt de Nederlandse overheid aan op aanzienlijke prijsverhogingen. In april werd de accijns op sigaretten met 1,22 euro verhoogd en die op shag met 3,05 euro. “Het effect van deze grote prijsstijging is nu duidelijk zichtbaar”, zegt Jan Hein Sträter van VSK. Volgens hem is het roken in Nederland echter nauwelijks minder dan een jaar geleden. ‘Omdat tabak in de ons omringende landen een stuk goedkoper is, brengen mensen het gewoon over de grens.’
Op sigaretten en shagtabak uit het buitenland wordt in Nederland geen belasting betaald. De staatskas verloor daardoor 1,4 miljard euro. In het derde kwartaal was 36 procent van alle pakjes shagtabak van buitenlandse herkomst. In 2022 was dat nog bijna een kwart. Sinds de prijsverhoging afgelopen april is de hoeveelheid in het buitenland gekochte shagtabak met 38 procent gestegen. Vooral Duitsland verwelkomde in de zomermaanden de meeste Nederlandse ‘tabakstoeristen’.
Illegale handel
Een kwart van alle pakjes sigaretten werd de afgelopen maanden in het buitenland gekocht. De afgelopen jaren was dit gemiddeld 14 procent. De grootste hoeveelheid buitenlandse tabak wordt door Nederlanders in de grensprovincies gekocht. Volgens VSK hebben sommige ondernemers al te maken gehad met een omzetdaling van 30 procent sinds de laatste prijsverhoging in april.
In de Miljoenennota werd aangekondigd dat tabak volgend jaar nog duurder wordt. Sigaretten kosten dan 13 euro per pakje en voor een pakje shag van 50 gram moet 25 euro betaald worden. In Duitsland zullen sigaretten in 2024 ongeveer 9 euro kosten en shag ongeveer 14 euro.
De brancheorganisatie voorspelt dan ook dat de illegale handel na de volgende prijsstijging ‘door het dak zal schieten’. Om te voorkomen dat mensen hun tabak in het buitenland halen, moet de overheid de hoogte van de accijnzen beter afstemmen met andere landen en de effecten van eerdere verhogingen evalueren, aldus VSK.
