Zelfde haar, andere plek – NRC

Alles is aanwezig, behalve de tondeuse, vertelt de assistente aan de haartransplantatiearts. Prima, denkt Dirk Jan Aldewereld (55) uit Abcoude, dan kunnen we het scheren nog even uitstellen. Bij Beauclinic in Nieuwegein zit hij op een krukje voor de witte muur, spiegel in de hand, operatiejas aan. Vandaag krijgt hij een haartransplantatie en hij wijst dokter Eva Klint op wat hij verontrustend vindt aan zijn kapsel: zijn haar is vol en er zit haar op de kruin, maar daartussen is het kaal. ‘De gracht’, zegt hij, ‘kun jij hem vullen?’

Het aantal mannen dat kiest voor een haartransplantatie neemt toe. Er zijn geen landelijke cijfers, behalve de zeven Nederlandse klinieken NRC ze zeggen allemaal dat ze de afgelopen vijf jaar een toename van het aantal behandelingen hebben gezien. Er zijn ook relatief veel klinieken bijgekomen: vijf jaar geleden waren dat er zeven, nu zijn er zo’n twintig klinieken. Daarnaast gaan veel mensen naar Turkije voor een haartransplantatie. Een KLM-piloot, die zijn naam niet in de krant wil, zegt: “Als ik naar Istanbul vlieg, heb ik op de terugweg een vliegtuig vol kale mannen.” Ja, de mannen komen vaak zonder haar uit de kliniek: tijdens de transplantatie wordt meestal al het haar geschoren, omdat dit het ‘oogsten’ van de haarzakjes makkelijker maakt. In Nederland kost een behandeling tussen de 4.000 en 10.000 euro, in Turkije 1.500 tot 5.000 euro inclusief verblijf.

Bij de zeven benaderde klinieken is zo’n 80 tot 90 procent van de klanten man. De leeftijden lopen sterk uiteen, van jonge twintigers tot mannen van in de zeventig. Bij Hairtec in Delft begon “de flinke stijging van het aantal klanten” tijdens corona, vertelt oprichter Duygu Sahan. “Thuiswerken maakte het makkelijker om een ​​transplantatie verborgen te houden. En mensen konden niet naar Turkije gaan.” Na de pandemie zette die stijgende lijn zich voort, zegt Sahan. Vergeleken met vijf jaar geleden voert ze 70 procent meer transplantaties uit.

Foto’s: Simon Lenskens

Bij Global Hair in Barendrecht is het aantal behandelingen verdubbeld ten opzichte van vijf jaar geleden, vertelt oprichter Berkant Dural. “Vervolgens deden we twee behandelingen op één dag, vijf dagen in de week. Nu vier dagen per dag, zes dagen per week en we hebben er een tweede locatie bij.” Wat hem opvalt: klanten worden steeds jonger. En het aantal vrouwen neemt toe omdat er nu een techniek bestaat waarbij je je haar niet volledig hoeft te verwijderen. Dural: “Mannen nemen veel sneller beslissingen, ze willen vaak al een date plannen tijdens het intakegesprek. Vrouwen denken er zes maanden over na.”

Er zijn veel emotioneel geladen gesprekken in de kliniek, zegt hij, en er wordt behoorlijk wat gehuild. Jongeren met haarproblemen ervaren meer schaamte dan oudere klanten, zegt hij.

Los geboord

Toch lijkt het taboe zo goed als verdwenen, zeggen alle artsen die we spraken. ‘Onderduikers’ – mensen die ongemerkt verlof of lange vakanties nemen om een ​​transplantatie te ondergaan – worden steeds minder gezien. Dat komt door de bekende Nederlanders en influencers die over hun ervaringen vertellen, zegt Freek Broekhuijse van Beauclinic, waaronder Arie Boomsma, DJ JeBroer, Gijs Staverman, rapper Bizzey Charly Luske en Özcan Akyol. “Ze zijn er open over. Terecht, want kaal worden is een proces dat veel mensen overkomt.”

De behandeling is gestart in Nieuwegein. Dirk Jan Aldewereld ligt op zijn buik op de operatietafel, gezicht in een gat, neus en mond vrij. Het ‘oogsten’ vindt in de ochtend plaats en het ‘planten’ vindt in de middag plaats, vertelt dokter Eva Klint. Met een holle naald, een soort mini-appelboor, worden de haarzakjes losgeboord en met een pincet van de hoofdhuid geplukt. “We laten de haartjes eromheen zitten. Het donorgebied wordt dus iets dunner doordat we haarzakjes verplaatsen, maar dit kun je optisch niet zien.” Het totale aantal haarzakjes op het hoofd neemt niet toe, maar is beter verdeeld.

Haarzakjes worden één voor één vervangen

Een zoutwateroplossing wordt onder de hoofdhuid geïnjecteerd om de huid te laten uitpuilen en meer ruimte tussen de haarzakjes te creëren. “Uiteindelijk neemt het lichaam dat vocht op en later vandaag neemt de zwelling af”, vertelt ze aan Aldewereld.

De geëxtraheerde haarzakjes worden in een petrischaaltje op een watje gedrenkt in haargroeimiddel geplaatst. De assistenten sorteren deze op het aantal haren in een haarzakje: één, twee of drie. Voor de inhammen en de haarlijn aan de voorkant worden haarzakjes met enkele haartjes gebruikt, “dat ziet er natuurlijk uit”, de rest wordt terug op de kruin en de achterkant van het hoofd geplaatst, “voor dichtheid en volume”.

Na het verwijderen van de groepen haarzakjes (grafts) worden er kleine sneetjes (incisies) gemaakt in het gebied waar binnenkort de haarzakjes vervangen zullen worden. De arts let op de richting van de groei. Met een pincet worden de grafts één voor één vervangen. Dit heet de FUE-techniek – momenteel de meest gebruikte methode in Nederlandse klinieken. Voorheen werd gebruik gemaakt van de ‘Strip-methode’ (FUT-techniek), waarbij een strook huid met haar werd verwijderd om de haarzakjes te oogsten, waardoor een groot litteken ontstond. “Er worden allerlei termen gebruikt om variaties op de FUE-techniek te benoemen, wat soms verwarrend kan zijn”, zegt Jantiene te Voortwis, mede-eigenaar van Zantman Kliniek. Voorbeelden zijn DHI, FUE haarsparend en haarstamceltransplantatie.

Gewoon gras

De haartransplantatiebehandeling kwam in 1976 naar Nederland dankzij haarspecialist Theo Zantman en sindsdien is de techniek verbeterd en vooral verfijnder. Met de FUE-techniek is de hersteltijd aanzienlijk korter en zijn de littekens in het donorgebied minimaal.

Natuurlijk zijn er risico’s. Soms groeit getransplanteerd haar niet goed terug of is de haargroeirichting verkeerd, zegt Edwin van Wooning van de Nederlandse Haarstichting. De stichting ontvangt regelmatig klachten. “Haar dat recht aan de zijkant van je hoofd uitsteekt, is bijna niet te stylen en moeilijk te corrigeren met een hersteloperatie.” Andere risico’s zijn huidinfecties, ontstekingen en littekens. Dit soort complicaties komen volgens hem voor bij patiënten die in binnen- en buitenland worden behandeld. “Er zijn een aantal uitstekende klinieken in Turkije, maar ook hele goedkope die vaak besparen op operatieruimte, onervaren zijn, te snel werken en soms zelfs ongetrainde mensen in dienst hebben. En de nazorg laat vaak te wensen over.” Als klanten teleurgesteld zijn, heeft dat vaak te maken met onrealistische verwachtingen, zegt hij. “Mensen krijgen soms voor en na foto’s te zien die niet realistisch zijn voor hun situatie.”

Dirk Jan Aldewereld heeft 2.360 haarzakjes laten verplaatsen naar ‘de gracht’, tot aan zijn haargrens. Hij hoopte op minimaal 2.200 en is dus “zeer tevreden”. De eerste dagen na de operatie sliep hij slecht, hij moest op zijn rug liggen met een speciaal opblaasbaar kussen, maar hij kon zijn nek niet ontspannen. Later, letterlijk op één oor, werd het beter. Op zijn werk krijgt hij veel complimenten over zijn geschoren kapsel. Mensen willen ook weten of het pijnlijk was. “En ze vragen waarom ik het deed, ze vinden dat dit korte kapsel er ook goed uitziet.” Toch kijkt hij uit naar komende zomer, want pas dan zullen de resultaten zichtbaar zijn. Het is net als gras, had de transplantatiearts gezegd: eerst zaaien (dan vallen de geplante haren allemaal uit), en later zullen de nieuwe haren groeien.