De Leeuwarder Kegelclub Acht om de Lange telt nog negen spelende leden. En de thuisbasis met vier banen, helemaal achterin De Friesche Club, staat op het punt gesloopt te worden. Toch viert de vereniging vrijdagavond vol trots haar honderdjarig bestaan.
Bezoekers van het pand van De Friesche Club aan het Ruiterskwartier zijn vaak blij verrast als ze de historische biljartzaal zien. De zaal was ooit de eerste theaterzaal van de stad. De verrassing is nog groter als er in de hoek een deur opengaat naar een andere gang en een deur. Daarachter liggen de vier bowlingbanen van bowlingclub Acht om de Lange.
Twee banen dateren nog uit de tijd dat de club in de oude stadsschouwburg De Harmonie speelde, al is het hout al jaren geleden vervangen door plastic. De kegels worden bestuurd door een machine die ruim vijftig jaar oud is. In de ruimte die Jan Riedstra daar verkocht, stonden vroeger tweedehands auto’s. “De garagedeuren zitten er nog”, zegt Meindert Holtrop lachend. Holtrop werd in 1984 lid van de Leeuwarder Kegel Club en is nu voorzitter.
Te jong
“Ik was 28 jaar toen mijn baas Johan van der Heijde mij vroeg om mee te doen. Hij nam ons vaak mee naar kegelavonden. Dat was altijd een groot feest.” Holtrop was eigenlijk te jong om lid te worden.” Johan vertelde mij dus dat ik 33 jaar oud was. Toen ik klaar was als aspirant-lid, zagen ze mijn geboortejaar. Maar gelukkig had ik het toen al door.”
Hij had het spel snel door. Hij legt uitvoerig uit hoe de zware kegelbal, met slechts één gat voor de duim en veel zwaarder dan een bowlingbal, over de smalle strook naar de kegels moet glijden. “De afgelopen veertig jaar ben ik 38 keer clubkampioen geworden.” Naast hem aan de vaste tafel zit Arie van der Meijden, die naast lid ook vrijwilliger achter de bar is en verantwoordelijk is voor de feesten. Hij sloot zich in 2007 aan bij Acht om de Lange, toen zijn club in Goutum KC ’81 uitdunde.
Elke dinsdagavond spelen de mannen van Acht om de Lange – de naam verwijst naar de acht kegels rondom de langste negende kegel – een wedstrijd. In de hoogtijdagen waren er zestien spelende leden. Het zijn er nu negen, maar met aandacht voor het honderdjarig bestaan en de documentaire die over de club is gemaakt (zie kader) zijn er twee aspirant-leden. “We zijn met weinigen, maar in onze statuten staat dat we maximaal zestien spelende leden willen. Anders duren de wedstrijden te lang en raakt onze thuisclub snel te vol”, zegt Holtrop.
Bar-eigenaren
Over de vooroorlogse jaren van bowlingclub Acht om de Lange is niet veel bekend. “Ik weet dat de club in 1924 is opgericht door een groep café-eigenaren”, zegt Holtrop. “We hebben geen foto’s of documenten uit die tijd. In die eerste jaren speelden ze op mobiele bowlingbanen op de oude ijsbaan, waar nu NHL Stenden is gevestigd.”
Wanneer de vereniging naar de Harmonie verhuisde durft Holtrop nog niet met zekerheid te zeggen. “Sinds de jaren zestig hebben we albums vol foto’s.” Toen stadsschouwburg De Harmonie in 1990 werd gesloopt, kon Acht om de Lange tijdelijk bowlen op de bowlingbaan in de kelder van het voormalige Philipskantoor, dat nu eigendom is van Wetterskip Fryslân.
“Daarna kwamen vraag en aanbod bij elkaar in De Friesche Club”, vertelt Holtrop. Jarenlang speelden verschillende bowlingverenigingen in het bowlinghuis van de Friesche Club. “Er waren ook damesteams en gemengde teams”, vertelt Arie van der Meijden. Elke bowlingvereniging had zijn vaste speelmiddag/-avond. Nu is Acht om de Lange de enige Leeuwarder Kegelclub.
Goutum heeft nog zo’n twaalf actieve leden bij Kegelclub De Bargen. “We gaan met ze om”, zegt Holtrop, die respect heeft voor zijn Goutum-collega’s. “De Bargen levert vaak landskampioenen op. Ik heb veel met deze jongens gespeeld en veel van ze geleerd.”
Kegelbanen
Fryslân had ooit bowlingbanen in Surhuisterveen, Burgum en Dronryp, maar overal doet zich hetzelfde probleem voor. Als de banen ooit verdwijnen, komen ze niet zomaar terug. Wat volgens Holtrop een rol speelt, is dat de aanschaf van een bowlingbaan behoorlijk duur is en het ledenaantal laag is.
Toen de professionele manager van De Friesche Club in september vorig jaar stopte, viel de dagelijkse organisatie terug naar de 160 leden (biljart en kegelen). De inkomsten daalden snel en dat betekende een acuut probleem. Een adviescommissie onder leiding van oud-burgemeester Hayo Apotheker onderzoekt hoe de toekomst eruit ziet voor De Friesche Club.
“In het vorige week gepresenteerde scenario is er geen ruimte meer voor het kegelhuis”, verzucht Van der Meijden. “Tegelijkertijd heeft de gemeente ook plannen voor dit deel van de binnenstad. De vraag blijft of het bouwen van appartementen, een van de genoemde scenario’s, in die plannen past”, vult Holtrop aan.
Of dit meteen het einde van Eight for the Tall betekent, durven de mannen niet te zeggen. Verhuizen naar Goutum is een optie. “Maar daarvoor hebben we een goede basis van actieve leden nodig”, zegt Holtrop. Hij hoopt dat de aandacht rondom het eeuwfeest daaraan kan bijdragen. “Dat zou heel welkom zijn.”
Documentaire en feestavond
Ter ere van het honderdjarig bestaan van Acht om de Lange maakte documentairemaker Eza Doortmont de documentaire De club . De documentaire werd onlangs uitgezonden op Omrop Fryslân en op NPO2 tijdens FryslânDOK.
De documentaire zal een aantal keren vertoond worden tijdens de feestavond op 5 april in De Friesche Club. Doortmont zal dit introduceren. Ook is het mogelijk om een mini-kegelclinic bij te wonen en een rondleiding door het gebouw te krijgen. Het programma start om 16.00 uur.
