Een hoger minimumloon en een verlaging van de accijnzen. Op enkele kleine aanpassingen na gaan de vele wijzigingen die de Tweede Kamer in de begroting heeft doorgevoerd gewoon door. Nadat het kabinet vorige week in een brief al scherpe kritiek had geuit op de vele voorstellen, stemde demissionair minister Sigrid Kaag (financiën) donderdag met nauwelijks verholen tegenzin in met de voorstellen: “Het kabinet moet zich verhouden tot de aangenomen moties”, en: “de Het kabinet zal daaraan moeten werken.”
Woensdag en donderdag bespraken de Tweede Kamer en het aftredende kabinet de begroting tijdens de Financiële Beschouwingen. Dit is twee weken geleden, tijdens het Algemeen Overleg, door de Kamer flink op scherp gezet. Kaag zegt dat ze dat debat ‘als een soort verkiezingsaanloop’ zag.
Het begrotingstekort zal toenemen
Het Huis heeft een ware stortvloed aan plannen aangenomen, waardoor de grenzen tussen de voormalige coalitie en de oppositie vervagen. D66, ChristenUnie, PvdA en GroenLinks wilden het minimumloon verhogen. Een breed scala aan partijen steunde een VVD-plan om de accijnsverhoging op benzine af te schaffen. Ook steunde de Kamer plannen voor meer geld voor het openbaar vervoer in de regio, een verlaging van de prijs van kinderopvang en een verhoging van het kindgebonden budget.
Het leidde eind vorige week tot stevige kritiek vanuit het kabinet, dat met ontsteltenis moest toezien hoe de staatsfinanciën door de Kamer op hun kop werden gezet. In de brief van vorige week waarschuwde het ministerie van Financiën ervoor dat het begrotingstekort boven de Europese norm van 3 procent zal uitkomen.
Bovendien waren veel plannen financieel onvoldoende gedekt. Zo was het kabinet zeer kritisch over het VVD-plan om het schrappen van de accijnsverhoging te betalen uit een fonds voor duurzaamheid en innovaties. Bovendien zou deze maatregel vooral gunstig zijn voor mensen met een hoog inkomen.
Vlak voor de verkiezingen
VVD’er Eelco Heinen maakte woensdag bekend dat hij weigert zijn plannen te wijzigen. Volgens hem zit er nog 8 miljard euro in het zogenaamde Groeifonds dat nog niet is toegewezen. “Geld op tafel”, aldus de VVD-er.
Kaag denkt daar heel anders over. “Technisch gezien” is er geld beschikbaar in het fonds, zei de minister in de Tweede Kamer, maar ze wees er ook op dat geld uit het Groeifonds “bedoeld is voor innovatieve economische doeleinden op de lange termijn”. En dat is geen accijnsverlaging.
D66, ChristenUnie, PvdA en GroenLinks hebben hun plannen wel aangepast. Hun verhoging van het minimumloon is wat lager dan eerder de bedoeling was (1,2 in plaats van 1,7 procent) en gaat ook een half jaar later in, in juli volgend jaar. De partijen hebben ook hun verhoging van de bankenbelasting enigszins afgezwakt.
In principe kunnen partijen hun steun aan de plannen nog intrekken en kunnen moties nog worden gewijzigd. Ook tijdens de begrotingsbesprekingen per ministerie worden nog veel aanpassingen besproken. Over de meeste plannen zal dus pas gestemd worden op de laatste dag voor het verkiezingsreces, op 26 oktober. Maar de vraag is of Kamer en kabinet zo vlak voor de verkiezingen veel dichter bij elkaar zullen komen.
Lees ook:
Kamer verzwakt de verhoging van het minimumloon enigszins
Na kritiek van het kabinet hebben D66, ChristenUnie, PvdA en GroenLinks hun plannen om het minimumloon te verhogen aangepast.
