Het akkoord met Tunesië gaat werken, zegt scheidend premier Mark Rutte. “Het is een reis vol hobbels en ook niet de perfecte deal, maar ik ben ervan overtuigd dat het ons uiteindelijk gaat lukken om dit te laten slagen. In mijn ogen is het cruciaal om dergelijke overeenkomsten te sluiten, ook met andere landen”, zei hij vrijdag na een bijeenkomst van EU-regeringsleiders in Granada, Spanje.
Het Tunesische akkoord, het akkoord dat Rutte samen met de Italiaanse premier Giorgia Meloni en Ursula von der Leyen in juni sloot met de Tunesische president Kais Saied, blijkt steeds minder een daadwerkelijk akkoord te zijn. Eigenlijk is het meer een conceptblad met vage afspraken waarover ambtenaren van de Europese Commissie en Tunesië met elkaar in gesprek zijn.
Diplomaten hebben de afgelopen dagen gezegd dat Europese burgers zich niet te veel van dat gesprek moeten voorstellen, omdat het Tunesische ambtenarenapparaat in niets lijkt op wat mensen in Europa gewend zijn. “Het is lastig”, erkende Rutte vrijdag.
Hard optreden tegen mensensmokkelaars
Dat is niet de schuld van de EU, waar alle landen dergelijke overeenkomsten nu steunen. Duitsland en Luxemburg waren eerder tegen de Tunesische deal, maar zijn het nu ook eens.
Landen buiten de Europese Unie willen zich graag aansluiten bij de EU-afspraken over migratie. Donderdag woonde Rutte een bijeenkomst bij van Giorgia Meloni en haar Britse collega Rishi Sunak. Premier Edi Rama van Albanië was ook aanwezig. Zowel Albanië als het Verenigd Koninkrijk maken geen deel uit van de EU, maar willen wel meedoen.
De uitkomst van de bijeenkomst was acht afspraken, die er vooral op neerkwamen dat de landen besloten hard op te treden tegen mensensmokkelaars. De landen willen hierin een nieuwe aanpak hanteren, vergelijkbaar met de manier waarop de Italiaanse regering de maffia heeft aangepakt.
Dit betekent ook dat zij wetten moeten coördineren en toegang moeten krijgen tot elkaars gegevens op criminele netwerken. Binnen de EU bestaan daarover afspraken, maar met landen daarbuiten nog niet.
Open brief van Meloni en Sunak
Leider van de plannen tegen migratie is de Italiaanse premier Meloni, die eerder het gezelschap zocht van Mark Rutte. Nu Rutte is afgetreden, was Meloni zichtbaar op zoek naar nieuwe partners. Ze schreef in beide een open brief met Sunak Keer zoals de Italiaan Corriere della Sera.
‘Het is nu tijd om actie te ondernemen. Alleen door de stroom illegale migranten te stoppen kunnen we het vertrouwen van het Britse en Italiaanse volk in onze grenzen en in de Europese samenwerking herwinnen. Alleen door de stroom te stoppen kunnen we de historische rol van onze beide landen bij het beschermen van mensen in nood beschermen. Hoe kunnen we zorgen voor degenen die onze hulp nodig hebben als onze hulp is uitgeput?”, schreef het tweetal.
Orbán voelt zich ‘legaal verkracht’
Meloni sprak vrijdagochtend ook met de Duitse bondskanselier Olaf Scholz en haar Poolse collega Mateusz Morawiecki.
Hij wist ruzie te veroorzaken met zijn Hongaarse collega Victor Orbán door te weigeren de vooraf opgestelde overeenkomsten te ondertekenen. Orbán voelde zich “legaal verkracht”, zei hij vrijdagochtend. Hij voelde zich gedwongen overeenkomsten te tekenen die zijn land verplichten een bepaald aantal migranten op te nemen.
Uiteindelijk werd het betwiste document niet ondertekend. Rutte was er niet warm of koud over. “Het verzet van beide heren is vergelijkbaar met het verzet in Nederland tegen de distributiewet. Over spreiding kun je nog lang praten, maar je moet eerst de instroom beperken. Ze zijn het er 100 procent mee eens. Daarna, en ook na de Poolse verkiezingen, zullen de zaken heel anders zijn.”
Lees ook:
Rutte: De EU kan Oekraïne pas toelaten na een grondige hervorming
Voordat Oekraïne lid kan worden van de Europese Unie, moet eerst de Unie zelf grondig op de schop worden genomen, zegt Mark Rutte. Dat vertelde hij donderdag zelf aan Volodymyr Zelenski en de leiders van landen in de Westelijke Balkan.
