Acties nodig om grensoverschrijdend gedrag op scholen uit te bannen: ‘Tijd van wegkijken is voorbij’ | Binnenland

Mariëtte Hamer, regeringscommissaris voor seksueel wangedrag en seksueel geweld, reageert op een publicatie van de ADVERTENTIE over hoogleraar H. De hoogleraar moest de Universiteit Utrecht verlaten na de uitkomst van een onafhankelijk onderzoek naar ongewenst gedrag – waaronder seksueel wangedrag – jegens promovendi en collega’s van drie universiteiten.

Zo probeerde de professor haar volgens een promovendus te kussen en zei hij tegen een jonge onderzoeker dat hij haar ‘in zijn hotelkamer wilde ruiken’. “Het is heel verdrietig om de vele ervaringen van vrouwen met deze hoogleraar te lezen. Helaas staat dit niet op zichzelf en kennen we meer van dit soort situaties.”

H. is niet de enige hooggeplaatste universiteitsmedewerker die dit jaar van school werd gestuurd wegens ongepast gedrag. Bij Radboud Universiteit de rector magnificus en een hoogleraar kunstmatige intelligentie vertrokken. Universiteit Maastricht ontsloeg een hoogleraar van de afdeling Health, Medicine and Life Sciences en het academisch ziekenhuis in dezelfde stad ontsloeg een bijzonder hoogleraar.

“Zoals onze universiteiten nu zijn ingericht, is er vaak sprake van één-op-één-afhankelijkheid. Als iemand voor zijn of haar carrière volledig afhankelijk is van één persoon, maakt dat hem of haar kwetsbaar voor machtsmisbruik en ongewenst gedrag. Er kan zeker iets gedaan worden. Daarover. In sommige sectoren (zoals kinderdagverblijven) is het vierogenprincipe ingevoerd. Op universiteiten zou iets soortgelijks mogelijk kunnen zijn”, zegt Hamer.

Volgens slachtoffers en deskundigen kan grensoverschrijdend gedrag op universiteiten ontstaan ​​als gevolg van hypercompetitie, de machtspiramide en de afhankelijkheidspositie van studenten. FNV en het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren pleiten daarvoor ADVERTENTIE voor een landelijk meldpunt en ‘dehiërarchisering’.

Hamer: “Een universiteit moet een veilige plek zijn om te studeren. Er moet iets veranderen. Dit kan niet doorgaan. Er heerst nog te vaak een cultuur van verdoezelen en zwijgen. Dan kun je van alles opzetten, zoals klachtenprocedures en vertrouwenspersonen, maar als er niets gebeurt, heeft de hulp geen zin.”

Dit najaar brengt zij advies uit aan onderwijsminister Robbert Dijkgraaf over de aanpak van seksueel wangedrag op universiteiten. “Dankzij de vrijheid van onderwijs – een grondrecht – hebben universiteiten een relatief hoge mate van onafhankelijkheid. Dat maakt het moeilijk om veranderingen op te leggen. Dat is gedeeltelijk mogelijk, maar de universiteiten moeten van binnenuit veranderen. Als de top van de universiteiten zich niet inzet voor meer gelijkheid, zal er niets veranderen.”

Ook leden van de Tweede Kamer vinden dat het tijd is voor actie. “Ik ben geschrokken van dit verhaal. Het baart mij zorgen dat er steeds weer incidenten naar buiten komen. Blijkbaar werken niet alle inspanningen voldoende. We moeten meer doen. Beter handelen naar aanleiding van meldingen. Eén onafhankelijk, landelijk meldpunt”, aldus Jeanet van der Laan. D66).

“De tijd van wegkijken is voorbij”, zegt Songül Mutluer (PvdA). “Als samenleving kunnen wij dit niet accepteren. Ik heb eerder gepleit voor voorlichting tijdens introductieweken en in onderwijsprogramma’s van alle hogeronderwijsinstellingen. Dit voorstel heeft een meerderheid gekregen. Maar we moeten op de basisschool beginnen met lessen over seksuele voorlichting en relaties die doorgaan via de middelbare school en voortgezet onderwijs.”

In juni presenteerde Dijkgraaf een actieplan om de sociale veiligheid op universiteiten en hogescholen te verbeteren, onder meer door een beter rapportagesysteem. “De ervaringen van mensen die te maken krijgen met grensoverschrijdend gedrag raken mij. Iedereen die hiervan het slachtoffer wordt, verdient steun en aandacht.”