Vanaf half oktober gaat de griepvaccinatiecampagne weer van start. De vorige keer was de opkomst lager dan het jaar ervoor. Hoe zal het deze winter zijn?
1. Wie komt in aanmerking voor de griepprik?
Het gaat om kinderen en volwassenen die een extra risico lopen om ernstig ziek te worden. Alle mensen boven de 60 kunnen het krijgen, evenals mensen met long- of hartaandoeningen, diabetes en obesitas. Dit jaar komen voor het eerst ook alle zwangere vrouwen in aanmerking. Gezonde zwangere vrouwen kunnen de injectie bijvoorbeeld na de 22e week in de kliniek krijgen. In totaal bedraagt de doelgroep ongeveer 6 miljoen mensen.
De mensen uit de doelgroepen krijgen een uitnodiging van hun huisarts. Hij zal ze dan ook vaccineren.
2. Hoe is het enthousiasme?
Vorig jaar was de opkomst voor de griepprik volgens het RIVM lager dan het jaar ervoor: 56,8 tot 58,3 procent. Ted van Essen, voorzitter van de Griep Stichting Nederland, verwacht dat het enthousiasme dit jaar vergelijkbaar zal zijn met 2022. Het RIVM wil daar geen inschatting van maken.
3. Waarom is het aantal niet hoger?
Volgens Van Essen onderschatten relatief veel mensen uit risicogroepen het gevaar van een griep- en coronabesmetting. Hij baseert zich daarbij op het Nationaal Winterfitheidsonderzoek dat Stichting Influenza vorige maand uitvoerde. Van de 5.600 deelnemers wist bijna de helft niet dat zij een verhoogd risico lopen op overlijden door luchtweginfecties.
“Ze begrijpen dat je door griep een longontsteking kunt krijgen. Maar ze weten niet dat de kans op een hartaanval ook zes keer groter is dan in een normale situatie. ‘Ik krijg nooit griep’, zeggen mensen. Maar jaarlijks lopen honderdduizenden Nederlanders er last van. En dan is het afwachten hoe het gaat.”
Ook Van Essen constateert een prikvermoeidheid in de samenleving. “Mensen zijn het een beetje beu.”
4. Is dat een probleem?
Volgens Van Essen is dat geen goede zaak. “De afgelopen tien jaar zijn jaarlijks gemiddeld 4.700 mensen aan de griep overleden. In 2018 was het extreem heftig. Toen waren er maar liefst 900.000 besmettingen en 9.000 doden.”
Volgens hem beschermt de prik 30 procent tegen griep en 40 tot 45 procent tegen een ziekenhuisopname. “Het kan dus de druk op ziekenhuizen verminderen. In ons land wordt vaccinatie vaak gezien als een kostenpost, maar het is feitelijk een investering. Zo voorkom je dat je op de langere termijn meer moet uitgeven aan de zorg.”
Volgens Van Essen kan een ernstige griep- of coronabesmetting ook voor langdurige klachten zorgen. “En dat kan mensen wekenlang uit de roulatie houden.”
Ook wijst hij erop dat de griepprik minder bijwerkingen heeft dan het coronavaccin. “Terwijl je van de coronaprik een dag ziek kunt worden, krijg je van de griepprik alleen wat pijn in de arm.”
5. Moet de overheid nog iets anders doen?
Hij denkt van wel. “Ik begrijp niet waarom we de coronaprik- en griepprikcampagne niet gewoon combineren. Dan krijgen mensen alles in één keer en is de drempel een stuk lager. Voor mensen uit risicogroepen is het een hele expeditie om twee keer apart de woning te moeten verlaten.”
Ook stelt Van Essen dat de overheid nog beter moet communiceren over het risico op luchtweginfecties. Uit het Nationaal Winterfit Onderzoek blijkt dat slechts 29 procent van de risicogroepen zichzelf test als zij kwetsbare mensen bezoeken. “Terwijl dat wel verstandig zou zijn, want je kunt voorkomen dat je iemand besmet die kwetsbaar is. Bovendien vind ik dat de overheid de nadruk moet blijven leggen op adviezen als in je elleboog niezen en regelmatig je handen wassen.”
