De provincie Fryslân halveert het budget voor Arcadia, tot ongenoegen van de projectorganisatie van dit kunstevenement. Gedeputeerde Sijbe Knol (FNP) verwacht en streeft naar een grotere bijdrage van de Friese gemeenten.
Gedeputeerde staten maakten maandag bekend dat ze tot 2028 5 miljoen euro hebben gereserveerd voor nog twee Arcadia’s in 2025 en 2028. Dit grootse, 100 dagen durende kunstevenement, dat eens in de drie jaar wordt georganiseerd, moet de erfenis behouden ( nalatenschap ) van Culturele Hoofdstad Leeuwarden-Fryslân 2018.
De eerste Arcadia vond plaats in 2022 met zo’n honderd artistieke projecten. Bijzonder omstreden was Bosk, het wandelbos van Leeuwarden. De provincie was toen aanzienlijk genereuzer. Voor die ene editie betaalde ze 8 miljoen euro (inclusief de organisatiekosten in 2023).
Signaal: de provincie staat niet alleen op het gebied van cultuur
Gedeputeerde staten willen nu het signaal afgeven dat de provincie niet de enige is op het gebied van cultuur. Ook gemeenten zullen zich moeten engageren, legt cultureel vertegenwoordiger Sijbe Knol (FNP) uit. Volgens hem heeft alleen de gemeente Leeuwarden structureel geld beschikbaar gesteld voor de editie van 2022. In de overige gemeenten ging het om kleinere, incidentele bedragen. “We verwachten nu dat Arcadia in overleg gaat met de gemeenten om ze nauwer te betrekken. Zodat het een verhaal van en voor heel Fryslân blijft.”
Rauw op het dak
Voor bedrijfsleider Immie Jonkman van Arcadia komt het provinciale besluit als een verrassing. “Ons budget wordt gehalveerd: van gemiddeld 2 miljoen euro per jaar naar 1 miljoen euro. Dat is natuurlijk een enorme achteruitgang.” Een teruggang die ook gevolgen heeft voor de sponsoring, legt ze uit. “Dankzij de 2 miljoen euro vanuit de provincie hebben we grote sponsoren kunnen aantrekken zoals Univé (1 miljoen euro). Allemaal extra geld dat via Arcadia beschikbaar kwam voor het culturele veld in Fryslân.”
Volgens Jonkman is het een illusie om te denken dat de Friese gemeenten het gat in de provincie voorlopig gaan opvullen. “Dat gaat echt niet werken. Er is niet veel geld in de gemeenten.” Op de gevolgen voor de projectorganisatie (circa twintig medewerkers) en het cultuuraanbod wil ze niet anticiperen.
Knol vindt 5 miljoen euro nog steeds een flinke bijdrage. Zeker als je het vergelijkt met het totale budget van incidenteel 17,5 miljoen euro voor cultuur.
Maatschappelijke kwesties
Jonkman hoopt de provincie op andere gedachten te brengen door te stellen dat financiering niet aan cultuur gekoppeld hoeft te zijn. “Je kunt het ook via andere fondsen financieren. Bij Arcadia doen we zoveel meer dan tentoonstellingen en festivals. Ook zetten we maatschappelijke vraagstukken heel effectief op de kaart, zoals het belang van bossen in een veranderend klimaat (via Bosk) en de strijd tegen eenzaamheid (via het project Over de Drempel).”
