Eigenaars laten de rekening voor faillissementen in de winkelstraat over aan werknemers. Door het bewust laten instorten van winkels besparen bedrijven veel geld op de loonkosten en andere werknemersrechten. “Op deze manier lopen medewerkers vaak duizenden euro’s mis.”
Dat stelt vakbond FNV na de ineenstorting van BCC en Big Bazar. Ook vakbond CNV zegt dit zo te zien.
“Eigenaren kiezen bewust voor een faillissement, terwijl we eigenlijk simpelweg te maken hebben met een reorganisatie of overdracht van een bedrijf”, zegt FNV-directeur Linda Vermeulen. Volgens de vakbond lopen werknemers daardoor duizenden euro’s aan loon, transitievergoeding en andere opgebouwde rechten mis. “Het is diep triest dat winkeleigenaren de werknemers en de samenleving de schuld geven van hun gepruts.”
De vakbonden willen dat de wet de rechten van werknemers beter beschermt in geval van faillissement. Zo stellen zij dat winkelmedewerkers die bij faillissement op straat komen te staan ook recht hebben op een transitievergoeding. De opzegtermijn moet ook verstrijken als er een einde komt aan de uitoefening bij een bedrijf. Ook SP en PvdA maken zich zorgen over de positie van werknemers bij faillissement en hebben Kamervragen gesteld.
De vakbonden krijgen veel telefoontjes van leden die bij BCC en Big Bazar werken. Er heerst veel onrust onder het personeel, al is er in beide gevallen nog hoop op een doorstart.
Verplichtingen
De vakbondsleider vertelt dat eigenaren vaak bewust kiezen voor een faillissement om aan financiële verplichtingen te ontkomen. “En medewerkers kunnen nog steeds voor het bedrijf blijven werken zodra de winkel opnieuw start. Maar ze verliezen hun opgebouwde rechten en beginnen opnieuw met het minimumloon.”
Ook CNV heeft kritiek op de gang van zaken rondom faillissementen in de winkelstraat. “Natuurlijk begrijp ik dat de curator eerst de Belastingdienst moet betalen, maar nu bungelt de medewerker ergens onderaan. Dat moet echt veranderen”, zegt CNV-directeur Leon van der Elsen.
Om de rechten van werknemers te versterken wil FNV dat een werknemer ook na faillissement recht blijft houden op een transitievergoeding. Nu is dat niet het geval. Werknemers ontvangen echter wel een uitkering van het UWV tijdens de opzegtermijn van maximaal 6 weken als een werkgever het loon niet meer kan betalen. Daarnaast wordt het achterstallige loon vergoed tot een maximum van 13 weken. Bovendien moet de wettelijke opzegtermijn ook aflopen als het aan de vereniging ligt. Hierdoor kunnen werknemers gemakkelijker overstappen naar een andere baan. Ook SP en PvdA maken zich zorgen over de positie van werknemers bij faillissement en hebben Kamervragen gesteld.
Verandering in de wet
Als partijen dit willen, is een wetswijziging noodzakelijk, zegt arbeidsrechtadvocaat Maarten van Gelderen. “De transitievergoeding is een verplichting die een werkgever onder normale omstandigheden moet betalen. Maar bij faillissement verdwijnt dit. Het is natuurlijk zo dat een werkgever in die situatie helemaal geen geld meer heeft.”
Winkelketen Big Bazar herkent het verwijt dat zij bewust voor een faillissement kiest niet. “We hebben geen aanwijzingen dat dit het geval is”, zegt curator Hanneke de Coninck. “De wettelijke rechten van werknemers zijn bij Big Bazar niet anders dan bij andere faillissementen.” BCC heeft geen gebruik gemaakt van de mogelijkheid om te reageren.
Ook andere ondernemers in de winkelstraat zien geen heil in de plannen, meldt brancheorganisatie INretail. “Ondernemers staan naast het spelbord bij een faillissement. Ze wensen hun hardwerkende medewerkers het beste. Maar het is ons een raadsel waarom een bedrijf via een transitievergoeding extra beboet zou moeten worden. Een faillissement is voor iedere ondernemer een nachtmerrie en dat wil je altijd vermijden.”
