Als het houden van toespraken de hoofdtaak van een president is (en het lijkt soms niet zoveel uit te maken), dan versloeg Joe Biden Donald Trump vorige week met ruime marge.
Na de aanval van Hamas op Israël vanuit Gaza hield Biden een toespraak waarin hij de afschuw over de gepleegde wreedheden combineerde met een duidelijke strategische lijn. ‘Puur, onverdund kwaad’, noemde hij wat er was gebeurd. Hij koppelde het aan een eerder verslagen vijand in het Midden-Oosten: “De brutaliteit van Hamas, de bloeddorstigheid, doet denken aan de ergste manier waarop ISIS grote schade aanrichtte.” En hij koos partij: “We moeten glashelder zijn: we staan zij aan zij met Israël. En we zullen ervoor zorgen dat Israël krijgt wat het nodig heeft om voor zijn burgers te zorgen, zichzelf te verdedigen en op deze aanval te reageren.”
Hoe anders was de reactie van Donald Trump, de voormalige president en de persoon die van alle Amerikanen, behalve misschien Joe Biden zelf, het meest waarschijnlijk de volgende president zal worden. Voor een audiëntie in zijn eigen landhuis Mar-a-lago in Florida haalde hij herinneringen op aan een ruzie die hij had met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu: hij zou zich op het laatste moment hebben teruggetrokken uit de operatie van 2020 in Irak, waarbij de Iraanse generaal Qasem Soleimani gedood. “Ik zal nooit vergeten dat Bibi Netanyahu ons in de steek heeft gelaten. Dat was iets verschrikkelijks.” Even later noemde hij Hezbollah, de islamitische groepering die de leiding heeft over Zuid-Libanon, ‘heel, heel slim’.
Ook rechtse media keurden het af
Dat mag allemaal waar zijn, maar het was niet wat een staatshoofd of iemand die er weer een wil worden op zo’n moment zou moeten zeggen. De concurrenten van Trump voor de Republikeinse nominatie, die doorgaans voorzichtig waren in hun kritiek op hem, lieten geen ruimte voor misverstanden. En ook rechtse media keurden het af.
“Netanyahu is de politieke leider van Amerika’s beste vriend in het Midden-Oosten en wordt geconfronteerd met de ergste veiligheidscrisis in vijftig jaar. Minstens 27 Amerikanen zijn dood en er worden er nog meer vermist. Maar Trump kan dat niet scheiden van zijn persoonlijke grieven”, schreef de commentaargroep Wall Street Journal, die over het algemeen een uiterst conservatieve koers volgt. Dezelfde krant constateerde “de juiste morele helderheid” in de toespraak van Biden.
De afgelopen maanden hebben rechtse media heel verschillend over de toespraken van Biden geschreven. Als hij zijpaden bewandelt – iets wat hij zijn hele leven al heeft gedaan – of de namen van mensen of organisaties door elkaar haalt, wordt dat toegeschreven aan zijn hoge leeftijd.
Bidens leeftijd is zichtbaar
Biden is nu tachtig jaar oud. Dat hoor en zie je aan hem, vooral als hij loopt als hij valt, nog in juni na een toespraak voor militair personeel in Colorado Springs, en af en toe tijdens het beklimmen van de trappen van de Air Force One, het presidentiële vliegtuig. Zijn personeel neemt steeds meer maatregelen om dit soort dingen te voorkomen kies voor de ‘korte trap’ het vliegtuig in, naar een veel lagere deur. Minder majestueus, maar ook minder kans op misstappen.
De boodschap van al die critici is helder: de president heeft ze niet meer op orde, laat staan over een paar jaar als hij het land midden in zijn tweede termijn moet leiden.
De Democraten zien geen alternatief voor Biden – tenzij hij anders besluit, kunnen ze hem niet negeren zonder een enorme crisis in hun partij te veroorzaken. Maar zolang de Republikeinen een kandidaat naar voren schuiven die bijna net zo oud is, is het nadeel van Bidens leeftijd nog beheersbaar.
Trump wordt minder gezien als te oud
Op voorwaarde dat kiezers ook bereid zijn Donald Trump als oud en misschien wel te oud te zien. Dat is nog niet het geval. In peilingen geeft 77 procent van de kiezers aan Biden te oud te vinden om nog eens president te worden, terwijl slechts een zeer krappe meerderheid, 51 procent, dat over Trump zegt.
Er is nu een kleine campagne gaande in de linkse media om dat beeld te veranderen door de uitspraken van Trump onder het vergrootglas te leggen. Vorige maand leek hij bijvoorbeeld vergeten te zijn tegen wie hij in 2016 zo succesvol had gestreden: was het Barack Obama of Hillary Clinton?
En wie was zijn grootste tegenstander onder de Republikeinen? Oh ja, een man genaamd Bush. Maar Trump leek te denken dat het ex-president George W. Bush was, en niet ex-gouverneur Jeb Bush van Florida: “Iedereen dacht dat Bush zou winnen omdat hij een militair was. Geweldig. Door hem zijn we in het Midden-Oosten beland, hoe goed is dat voor ons gelukt, toch?”
Kiezers zien liever jongere kandidaten
Als de twee ouder wordende kandidaten elkaar in verbale en fysieke uitglijders in evenwicht brengen, kunnen de kiezers hen op zijn minst op andere aspecten gaan beoordelen. Ze zeggen in peiling na peiling dat ze de voorkeur zouden geven aan jongere presidentskandidaten, maar het lijkt erop dat ze hun zin niet krijgen.
Zullen de VS tussen 2025 en 2029 nog steeds een goed functionerende president hebben? Omroep NPR ging het vragen naar een groep die dat het beste kan weten: mensen die zelf boven de tachtig zijn. Cathie Huber, die net haar leeftijd heeft bereikt, ziet het probleem niet. Met haar line-dancegroepje houdt ze regelmatig stand op evenementen waar groepjes studenten uitgeput ophouden. “Ik voel me net zo scherp als altijd. Ik heb fysieke beperkingen, maar dat heeft niets te maken met mijn mentale vermogens. Ze zal op Biden stemmen.
Maar haar dansgezel Len Zapler, 85, merkt dat haar reactiesnelheid en geheugen afnemen. “Ik denk dat hij op het randje zit, dus ik wil niet dat hij de boel leidt.”
Als doorgewinterde Republikein die in 2016 en 2020 op Donald Trump heeft gestemd, is hij niet van plan dat in 2024 nog een keer te doen. “Ik denk dat hij er echt naast zit. Ik wil eigenlijk niet meer stemmen, maar als het moet, stem ik op Biden. Ik hoop echt dat hij een zeer sterke en capabele vice-president heeft. Dat is waar ik voor bid.”
