‘We zitten midden in een zorgcrisis, die in vrijwel alle onderdelen van de zorg merkbaar is. Het systeem loopt vast, het wordt onbetaalbaar zoals we het nu doen. Dat was voor ons een reden om te kijken of we er zelf iets aan konden doen. Met een groep mensen uit onze wijk in Rotterdam-West denken we al tien jaar na over wat zorg eigenlijk is. Wij geloven dat voor elkaar zorgen in de eerste plaats een menselijke zaak is. Niet van beleidsmakers, niet van zorgaanbieders. Zonder die partijen kun je natuurlijk niet. Maar of u gezond bent en blijft, hangt van veel meer af dan medicijnen of een medisch specialist. Er is een belangrijk onderdeel dat je samen met de mensen om je heen moet doen. Met de netwerken van mensen in je directe omgeving, waar je woont. Dat proberen wij samen met Zorgvrijstaat te organiseren.”
“Neem geestelijke gezondheidszorg, geestelijk welzijn. Door de enorme wachtlijsten in de geestelijke gezondheidszorg ligt de psychologische zorg stil en komen veel mensen in de problemen. Wat wij bieden is een gemeenschap, een sociale gezondheidsomgeving waar lokale bewoners elkaar helpen, ondersteunen en ondersteunen. Dit heeft zich de afgelopen jaren ontwikkeld tot de kern van wat wij met Zorgvrijstaat doen. Zo hebben we groepen mensen die stemmen horen die elkaar helpen, er ontstaat nu een groep rondom burn-out, maar ook vinden mensen steun in groepen rond serieuzere onderwerpen als seksueel misbruik. Ook onze lijnen met het wijkteam en de wijkpsychiater zijn kort als het nodig is, maar je merkt vaak dat samen praten over problemen mensen enorm kan helpen, en daardoor ook de druk op de reguliere zorg kan verlichten.”
“Ook organiseren we wekelijks een activiteit voor meer veerkracht: ‘Boksen voor elkaar’, elke maandag. Het ontstond toen een stagiaire, die al sinds zijn jeugd last had van depressies en veel profijt had van het boksen, dit samen met een jongen uit de buurt opstartte.”
“Ook zien we veel mogelijkheden in de palliatieve zorg, zorg rond het levenseinde, rouw, verlies en overlijden. Die levensfase is erg gemedicaliseerd. Nogal weggestopt in ziekenhuizen en verpleeghuizen. Terwijl het juist heel betekenisvol wordt als je het met de mensen om je heen kunt doen. Allerlei potentieel blijft onbenut. Veel mensen willen graag helpen als iemand uit hun buurt het moeilijk heeft. Van een praatje maken tot boodschappen doen en zelfs mensen die willen helpen met zwaardere zorgtaken zoals wassen. Dat vergt een grote verandering in denken, maar het is wel noodzakelijk.”
“In een systeem dat zo complex is als de zorg, heb je al snel te maken met overheden en verzekeraars. Voor een organisatie als de onze is het lastig om financiering te verkrijgen en te behouden. Je merkt dat de huidige systemen nog niet klaar zijn voor een echt andere kijk op wat er nodig is in de zorg en hoe je de potentie van lokale gemeenschappen kunt benutten. Als je echt wilt veranderen, moet je buurtinitiatieven niet zien als iets leuks om toe te voegen, maar als een gelijkwaardig alternatief.”
“Ja, het roept ook vragen op over wat we van de zorg kunnen verwachten. Ik denk dat wat wij doen ook in andere buurten en steden kan werken, maar de verschillen tussen buurten zijn uiteraard groot. Buurten verschillen aanzienlijk, waardoor het voor overheden lastig is om beleid te maken. Dit zet principes als gelijke zorg voor iedereen in een ander daglicht. Dit zijn lastige discussies om te voeren. Maar ze moeten wel gevoed worden, want zoals het nu gaat, zal dat niet lang meer duren. Het werkt eigenlijk niet meer. Zorgen voor elkaar is iets menselijks. Laten we dat niet vergeten.”
Schrijf u in voor de nieuwsbrief: www.nrc.nl/futureaffairs
