Het feit dat de controversiële verspreidingswet nu van kracht lijkt te zijn, biedt “duidelijkheid voor het hele land”. Dat zegt burgemeester Fred Veenstra van De Fryske Marren namens de Vereniging van Friese Gemeenten. “Dat betekent dat je je ogen niet meer kunt sluiten voor de werkelijkheid.”
Het lijkt erop dat een meerderheid van de Senaat volgende week de spreidingswet zal goedkeuren, waardoor de asielzoekers gelijkmatiger over het land zullen worden verdeeld. De opvangorganisatie COA verwacht dat er eind dit jaar 96.000 opvangplaatsen nodig zijn voor asielzoekers. Momenteel verblijven er ongeveer 65.000 asielzoekers en statushouders in de COA-opvang.
Als de wet er komt, krijgen gemeenten in de Randstad en het zuiden van het land er vanaf 1 februari vooral mee te maken. Veenstra berekent dat in Fryslân gemiddeld relatief veel asielzoekers worden toegelaten. “Op basis van de verwachte instroom zou Fryslân dit jaar zo’n 3.700 asielzoekers moeten opvangen, maar momenteel zitten er ruim 4.500 in de reguliere asielzoekerscentra, noodopvangcentra en noodcrisisopvangcentra.”
Eilanden uitgezonderd
In Fryslân beschikt het COA momenteel over zeven reguliere asielzoekerscentra en zes noodopvangcentra. De Waddeneilanden zijn vrijgesteld van de opvangplicht en op het vasteland ontvangen alleen Dantumadiel en de twee Stellingwerfs geen asielzoekers.
Volgens Veenstra kan dit ook onder de verdelingswet zo blijven, zolang de Friese gemeenten daar onderling afspraken over maken. “Dan kan de ene gemeente meer asielzoekers of Oekraïners huisvesten, en de andere gemeente meer statushouders. Amsterdam maakt zulke afspraken met de gemeenten in Noord-Holland.”
Gemeenten kunnen op weerstand stuiten van bewoners, zoals momenteel het geval is bij plannen voor nieuwe asielzoekerscentra in Dokkum en aan de westkant van Heerenveen. “Opvang van asielzoekers is nooit eenvoudig”, zegt Veenstra. “Dit heeft de afgelopen jaren tot kritische vragen en protesten geleid. We moeten op een fatsoenlijke manier rekening houden met het milieu, maar met de wet in de hand kunnen we er niet langer omheen.”
