De fraaie ambivalentie van ‘Zomervacht’ zie je zelden in een Nederlandse film


Die leeftijd waarop je ontdekt dat je vader een slapper is. De vader van de dertienjarige Brian is niet vies van oplichting. Zoals het uit het verzorgingshuis halen van zijn spastische, verstandelijk gehandicapte zoon Lucien om de mantelzorgpremie te innen. Dat vereist inbreken in het nieuwe huis van moeder – ze is nu bij een goede burger – om de inspectie gerust te stellen. En dan krijgt Brian te maken met Lucien, zijn spasmen en volle luiers. Vader moet werken. Tenminste: hij rijdt ergens heen.

Totale openheid: Ik zat in de jury voor afstudeerfilms aan de Filmacademie in 2016, toen regisseur Joren Molters elkaar ontmoette Iedereen is blij in Kropsdam zijn triomftocht door de studentenfestivals van de wereld begon: tableaus van bleekzinnige dwaasheden, geschoten in het idioom van Roy Andersson, die gevoel voor timing en fantasie getuigden. Al won hij niet de hoofdprijs: het was een sterke klasse.

Molter bevestigt zijn talent met Zomerjas, expressionistisch gefilmd met een helder verzadigd palet. De rauwheid, bekroond met een Gouden Kalf voor production design, oogt enigszins gestileerd: een stacaravan met knipperende tl-buis op een sloopterrein waar dikbuikige kerels met baarden en tatoeages aan oude voertuigen sleutelen of met een halve liter rond vuur grommen. Het is geen ‘armoedeporno’, maar romantiek: armoede zoals mensen zich dat voorstellen in Amsterdam.


Lees ook
een achtergrondstuk over de dilemma’s rondom het casten van karakters met een beperking

<strong>Jarne Heylen (achter) en Joël in ‘t Veld</strong> als broers Brian en Lucien in ‘Zomervacht’.” class=”dmt-article-suggestion__image” src=”https://images.nrc.nl/h74yHZFoiLL4h1mSJARbFErmh5U=/160×96/smart/filters:no_upscale()/s3/static. nrc.nl/bvhw/files/2023/10/data106628530-c1d32a.jpg”/></p>
<p>Ziet er leuk uit <em>Zomerjas</em> met zijn stof, roest en bodem van limonadesiroop vol dode wespen.  Jij gelooft ook in Brian, die in zijn bevlekte overhemd buiten de burgerlijke orde leeft.  Zijn trots en vreugde is een quad.  Hij voert zijn honden dode konijntjes.  En zijn evolutie van onverschilligheid naar zorgzaamheid is overtuigend.  Papa komt soms met loze beloftes: “Jij en ik, weet je wel?”  Een tweede twijfelachtige vaderfiguur dient zich aan: Emiel, die een stacaravan huurt en de gordijnen de hele dag gesloten houdt.  Hij heeft aandacht voor Brian, geeft hem vaderlijk advies en maakt zelfs een ontbijt met croissants.  Maar Emiel kan van alles zijn: accountant, seriemoordenaar, pedo.  Is hij niet een beetje plakkerig?  Waarom verstopt hij zich in die trailer? </p>
<p>Brian’s vader wordt jaloers, geweld loert om de hoek – maar het leuke ervan is <em>Zomerjas</em> is dat dingen vaak niet gaan zoals je denkt en dat er veel onverklaard blijft.  Zo gaat het leven: je vertrouwt iemand, maar wat weet je eigenlijk van hem?  Maar dat is in de Nederlandse film zelden het geval.</p>
<p>Net zo mooi ambivalent zijn de prepuberale gevoelens die Brian koestert voor het dikke, lieve maar verstandelijk gehandicapte meisje Selma.  Ze zou het niet erg vinden om seks met hem te hebben, wie niet?  Van haar leert Brian dat zijn verlangen naar intimiteit voor haar misbruik kan zijn.  Een leerzame zomer in een slimme coming-of-age.</p>
<aside data-article-id=

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *