Tijdens zijn bezoek aan China straalt Vladimir Poetin zelfvertrouwen uit. Hij hoopt te profiteren van de oorlog in Gaza en heeft er vertrouwen in dat hij de oorlog in Oekraïne onder controle heeft.
Het was eerder deze week groot nieuws aan het Oekraïense front. Het Oekraïense leger heeft grote schade aangericht tijdens een raketaanval op de luchthavens van Loehansk en Berdiansk in het oosten van Oekraïne – beide luchthavens zijn in Russische handen. Landingsbanen raakten beschadigd, negen Russische aanvalshelikopters werden uitgeschakeld en ook een munitiedepot ontplofte. Al snel werd bekend dat de Oekraïners de aanval hadden uitgevoerd met ATACMS-raketten. Het gaat om de Amerikaanse langeafstandsraketten die net als de Britse en Franse Storm Shadows doelen kunnen raken over een afstand van 250 kilometer.
Geen gamechanger
Washington heeft lang geaarzeld om ze uit te leveren, maar vorige maand gaf president Joe Biden groen licht. Alleen niemand wist dat ze al in Oekraïne waren aangekomen. Met de levering vergroot Oekraïne zijn slagkracht over grotere afstanden. Kiev heeft al Storm Shadows, maar het aanbod is over het algemeen beperkt. De ATACMS verminderen vooral de druk op de Britten en Fransen om door te gaan met leveren. Parijs had al aangegeven niet veel meer raketten te kunnen leveren. De hoop is ook dat de levering van Atacms Berlijn ervan zal overtuigen Duitse Taurus-raketten te sturen. Deze kunnen ook doelen over langere afstanden raken.
Met de raketten kunnen de Oekraïners vooral druk uitoefenen op de Russische aanvoerlijnen naar het front. Ze hebben geen directe invloed op de gevechten aan het front zelf. Dat is de reden waarom militaire experts waarschuwen dat ze geen gamechanger zijn. Opvallend was dat de Russische president Vladimir Poetin relatief nonchalant reageerde.
Natuurlijk was het een ‘fout van de Amerikanen’ om dat te doen, zei hij tijdens zijn bezoek aan China, waar hij drie uur lang sprak met zijn Chinese collega Xi Jinping. “Maar bovenal zullen ze de pijn van Oekraïne verlengen.” Hij benadrukte dat ze de situatie ter plaatse fundamenteel niet veranderen. “Ook deze aanvallen zullen we kunnen afslaan. Ze laten zien dat de Amerikanen steeds dieper betrokken raken bij dit conflict, ook al ontkennen ze het.”
De Russische president straalt de laatste tijd steeds meer vertrouwen uit. Hij is er meer dan ooit van overtuigd dat Rusland deze oorlog zal winnen. Verschillende elementen sterken hem in dat idee. De situatie aan het front zelf is belangrijk. Met de zware aanval op de strategische stad Avdiivka, in de provincie Donetsk, wekken de Russen de indruk dat zij wederom het initiatief hebben. Vooralsnog zijn ze er niet in geslaagd de Oekraïense verdediging te doorbreken – volgens Oekraïne lijden ze zware verliezen – maar ook de Oekraïners boeken nauwelijks terreinwinst. Nu de winter in aantocht is, lijkt het front weer volledig bevroren te zijn.
Dat is vooral in het voordeel van Rusland. Een nieuwe winter van aanvallen op hun civiele infrastructuur zal de Oekraïners verder uitputten. Poetin blijft ervan overtuigd dat het Westen deze oorlog niet zal volhouden en dat het Kiev geleidelijk onder druk zal zetten om aan de onderhandelingstafel te komen. “Het is goed dat het Westen langzamerhand beseft dat deze crisis vreedzaam moet worden opgelost.” Voor Poetin betekent een vreedzame oplossing dat Oekraïne eerst de bezette gebieden volledig moet opgeven. En hij heeft nooit gezegd dat hij de oorspronkelijke doelstellingen van deze oorlog – de verdwijning van het ‘nazi-regime’ in Kiev – opgeeft.
De Chinese president Xi, de belangrijkste bondgenoot van Poetin, is waarschijnlijk ook akkoord met de huidige situatie in Oekraïne. Xi profiteert momenteel ten volle van de oorlog. Hij kan steeds meer Chinese producten naar Rusland exporteren en de Russen leveren veel goedkope olie en gas. Ruim een derde van alle Russische olie-export gaat nu naar China.
“Xi zal de Russen niet onder de bus gooien”, zegt Alexander Gabuev, directeur van het Carnegie Russia Eurasia Center. Omdat het front ijskoud is, mag China Rusland niet massaal met wapens steunen. Xi vindt dat een heel geruststellende gedachte. Hij heeft er helemaal geen belang bij het Westen tegen te werken.
Cynisch, maar slim
Het conflict tussen Israël en Hamas speelt ook Poetin en Xi in de kaart. Hoe meer de Amerikanen zich ermee bemoeien, hoe minder aandacht ze aan Oekraïne kunnen besteden. Het feit dat Washington volledig de kant van Israël kiest, speelt ook in het voordeel van Rusland en China. Vooral Poetin voert een cynische, maar diplomatiek zeer slimme evenwichtsoefening uit. In Peking pleitte hij opnieuw voor militaire terughoudendheid door de Israëli’s en voor vredesonderhandelingen. “Ik hoop dat de aanval op het ziekenhuis – een verschrikkelijke tragedie – een signaal is dat we dit conflict zo snel mogelijk kunnen beëindigen. We moeten ons in ieder geval concentreren op het herstellen van de contacten en de onderhandelingen.”
Hoe meer Palestijnse burgers worden gedood, hoe meer Poetin zichzelf kan profileren als stem van de rede en als verdediger van de Palestijnse zaak. Dit zal hem nog meer punten opleveren bij de Arabische leiders en bij landen die vinden dat de oorlog in Oekraïne lang genoeg heeft geduurd.
