Peter Dijkstra maakte twee jaar geleden de Russische inval in Oekraïne mee. Hij vluchtte vanuit Kiev naar Nederland, maar keerde na een paar maanden terug. “Ik probeer iets bij te dragen aan de strijd tegen Rusland.”
Ruim twee jaar geleden verstopte Peter Dijkstra (53) zich ‘s nachts onder een omgekeerde bank. Het stond in de gang van zijn appartement in Kiev, een stad die destijds door de Russen werd belegerd. Er waren bombardementen en luchtalarmsirenes. Hij had een ‘bunker’ gebouwd, in een kamer zonder ramen, om een mogelijke impact te overleven.
Tien dagen eerder was het Russische leger Oekraïne binnengevallen. Dijkstra, zoon van een vader uit Peazens-Moddergat, vertelde zijn verhaal van Kiev tot aan de LC . Aanvankelijk wilde hij niet uit zijn geboortestad verjaagd worden, maar inmiddels was hij tot de conclusie gekomen dat zijn aanwezigheid de Oekraïners niet echt hielp. Hij besloot toch te vluchten en kwam via Lviv en Krakau naar Nederland.
Onbeschadigd
Terug in zijn geboorteland zorgde zijn zus voor onderdak. Zijn dochter Sophia (nu tien jaar oud), die in Amerika woont, kwam naar hem toe en ze vierden feestdag. Ze bezochten de Efteling en gingen ook met familieleden wadlopen boven Peazens-Moddergat. “Dat was een lichtpuntje van deze situatie”, zegt Dijkstra.
Maar in september van dat jaar keerde hij terug naar Kiev. “Toen werden de troepen rond de stad teruggedrongen. Het was hier relatief rustig. En ik heb hier ook een appartement.” Zijn huis bleef ondanks de vele bombardementen onbeschadigd. Al zijn bezittingen zaten er nog in.
Explosies
“Er is geen schade in mijn directe leefomgeving”, zegt Dijkstra. “De dichtstbijzijnde impact vond plaats op vijf minuten loopafstand. Op een kruispunt zat een grote krater in de weg. Dat gebeurde al aan het begin van de oorlog.”
Dat betekent echter niet dat de oorlog in Kiev niet merkbaar is. Dijkstra vertelt – via een videoverbinding uit Kiev – dat hij de afgelopen drie dagen elke dag luchtalarmsirenes en explosies heeft gehoord. Maar het is veiliger dan twee jaar geleden, zegt hij. “Nu hebben we luchtafweer, die er toen nog niet was.”
Zijn huis
Hij is het min of meer normaal gaan vinden, zegt hij. Hij schat de kans dat hij persoonlijk getroffen wordt door een raketinslag klein in. Alhoewel onlangs een pand is verwoest waar een dochter van een kennis van hem werkte. Ze bleef ongedeerd omdat ze toevallig op vakantie was. “Maar dan komt het wel heel dichtbij”, zegt Dijkstra.
De belangrijkste reden waarom hij terug wilde zijn in Kiev is dat het voor hem als thuis voelt. Hij woont er sinds 2010 en heeft er ‘behoorlijk wat’ vrienden. Tegelijkertijd probeert hij bij te dragen aan de Oekraïense belangen. Hij werkt als freelance advocaat voor grote bedrijven en schenkt volgens hem een aanzienlijk deel van zijn inkomen aan goede doelen die dit bevorderen, zoals Stichting De Leeuw Kiev .
Pedicure en manicure
Maar hij probeert ook lokale ondernemers van inkomen te voorzien. “Ik steun de horeca door veel bier te drinken”, zegt hij opgewekt. Het toerisme stortte in als gevolg van de oorlog. Dijkstra hoeft zelden meer te reserveren, bevindt zich doorgaans op de mooiste plekken en kan zich verheugen op lage prijzen, die hij verhoogt met fooien. Hij wordt enthousiast bediend en krijgt spontaan een bedankje voor zijn terugkeer naar Kiev als buitenlander.
Hij heeft nu ook een pedicure en een manicure. “De helft van hun klanten, allemaal vrouwen, bevindt zich in Europa.” De armoede in de stad neemt toe, ziet hij. “Er wordt meer gesmeekt en onlangs werd ik in de supermarkt zelfs gevraagd om geld voor de boodschappen.”
Een noodzakelijkheid
Dijkstra steunt niet alleen civiele doelen, maar ook militaire. Zo heeft hij al een stapel laptops gedoneerd aan een bataljon in de frontlinie. Wat de soldaten ermee doen, weet hij niet precies. Maar ze zouden ze heel goed kunnen gebruiken om drones te besturen. Op zijn vensterbank staat een grote huls. Hij kocht ze via via via van frontsoldaten, die zo een extraatje voor zichzelf hadden.
Voor zijn bijdrage ontving hij een certificaat van het bataljon. Steun aan de Oekraïense strijdkrachten is voor hem geen vanzelfsprekendheid, maar wel een noodzaak. “Natuurlijk wil ik dat Oekraïne wint. Ik denk dat dat lastig wordt, maar opgeven is geen optie. De Oekraïners willen echt niet onder Poetin leven.”
Afkeer tegen de Russen
Als de steun aan het Oekraïense leger wegvalt, zal er geen vrede zijn, maar alleen maar meer ellende, denkt Dijkstra. “Dan zullen er alleen maar meer Oekraïners sterven.” Ook hij merkt dat de afkeer tegen de Russen inmiddels enorm is. “Net zoals mijn grootouders de Duitsers haatten, haten de Oekraïners nu de Russen.”
Sinds zijn terugkeer naar Kiev in september 2022 heeft hij ook weer naar het buitenland gereisd, maar het afgelopen jaar bracht hij door in zijn Oekraïense geboorteplaats. Eigenlijk wil hij er blijven wonen, maar hij weet niet zeker of de situatie dat op de lange termijn toelaat. “Als het een bevroren conflict wordt, waardoor het luchtruim gesloten blijft, vertrek ik waarschijnlijk toch.”
Formule 1
Dijkstra heeft immers een dochter in Amerika, die hij graag af en toe zou zien. Alleen al een reis naar Nederland kost hem momenteel drie dagen. Daarnaast zijn de Russen druk bezig met het aanvallen van de energie-infrastructuur. En zonder elektriciteit is het leven niet leuk. Hij behield zijn generator, die hij aan het leger wilde schenken. “Natuurlijk moet ik naar de Formule 1 kunnen kijken”, zegt hij met zijn typische ingetogen humor.
Of het een bevroren conflict zal worden, valt nog te bezien. De laatste stand van zaken is dat er een nieuw offensief van de Russen komt, zegt Dijkstra. “Er is op dit moment nog geen einde in zicht.”
Eigen open haard
Maar de zomer komt eraan en voorlopig blijft hij in zijn geliefde Kiev, waar nog steeds een avondklok geldt, maar ondanks de dreiging ook regelmatig openluchtconcerten worden gehouden. “Je huis is je kasteel. Ik heb hier mijn vrienden. Ik kan de bewoners hier ondersteunen. En oorlog schept ook een band tussen mensen, een aanstekelijke kameraadschap.”
