Staatssecretaris Vijlbrief dreigt emotioneel af te treden en centrumlinkse Kamerleden vinden het jammer dat het rechtse kabinet-in-wording het Groningse gas blijkbaar in reserve wil houden. Allemaal paniekzaaierij gebaseerd op een misverstand, beweren VVD-leden.
Toch blijft er iets vreemds over na de bijeenkomsten dinsdag in de Eerste Kamer en woensdag in de Tweede Kamer. Want het is een feit dat de partijen die nu een kabinet vormen, VVD, BBB en PVV, achter de schermen een akkoord hebben gesloten over de Groningse gaswet en vervolgens dinsdag de besluitvorming in de Eerste Kamer met 36 tegen 34 stemmen hebben uitgesteld.
Dat uitstel was nodig om meer zekerheid te krijgen over de vraag of er voldoende aardgas beschikbaar blijft, ook met het oog op de oorlog in Oekraïne, zei VVD-senator Caspar van den Berg dinsdag. Omdat de Tweede Kamer volgens hem nog niet voldoende had nagedacht over de voorzieningszekerheid en de geopolitieke situatie toen zij met 146 van de 150 stemmen vóór sluiting stemde. Dat denken moest dus uit de Senaat komen.
PVV en BBB afwezig
Van den Berg koppelde het uitstel dinsdag expliciet aan een debat in de Tweede Kamer over de wet op de gasleveringszekerheid, dat woensdag zou plaatsvinden. Daar kregen VVD-Kamerlid Silvio Erkens woensdag alle vragen voorgelegd. De PVV en BBB schitterden door hun afwezigheid.
Erkens herhaalde zes keer dat de VVD volledig achter het dichtdraaien van de gaskraan staat. Het enige waar de VVD, PVV en BBB om hadden gevraagd, was volgens Erkens een schriftelijke vragenronde over de voorzieningszekerheid. Dat zal hooguit een paar weken duren, dus waar waren de andere partijen en Vijlbrief zo bezorgd over?
Erkens ging zelfs in de aanval. De andere partijen hebben de Groningers bang gemaakt met overdreven conclusies, zegt hij. Ze creëerden een vals beeld, hij was klaar met hun “framing”.
Caspar van den Berg legt het uit op X
Tijdens het debat in de Tweede Kamer leek senator Caspar van den Berg via X ook enige vorm van verontschuldiging aan te bieden voor de ontstane verwarring. Volgens hem was een langdurig uitstel bij het dichtdraaien van de gaskraan helemaal niet de bedoeling. De schriftelijke vragenronde kan in enkele weken worden afgerond. Ook zou hij niet hebben geweten dat het wachten op de wet op de voorzieningszekerheid langer dan een jaar zou duren.
Dat laatste is een beetje raar. Want voorafgaand aan de bijeenkomst in de Eerste Kamer vroeg de VVD hoe lang het zou duren om die wet te behandelen. Ergens in de Senaatsfractie moet dus geweten hebben dat het nog minstens een jaar zou duren voordat deze wet aangenomen zou worden. En dinsdag koppelde Van den Berg het uitstel expliciet aan het debat over de voorzieningszekerheid, en maakte nog geen melding van die schriftelijke vragen.
Volgende LNG en Noordzeegas
Hoe dan ook. Na de tweet van Van den Berg hing er een rilling in de lucht. Silvio Erkens slaakte een zucht van verlichting, de hele Kamercommissie werd wat vrolijker en ook Vijlbrief kon weer lachen.
Er werden nog steeds discussies gevoerd over de voorzieningszekerheid. Daar waren voldoende garanties voor, zei Erkens achteraf. Vijlbrief en minister Rob Jetten hadden geschetst hoeveel vloeibaar LNG-gas er geleverd gaat worden. Er komen zelfs extra LNG-terminals en meer langetermijncontracten voor de levering van dat gas. Tegelijkertijd wordt er veel energie bespaard en is er een uitschakelplan in geval van calamiteiten.
Er bestaat nog steeds enige politieke discussie over extra gaswinning op de Noordzee. Volgens de meeste partijen is dit hard nodig en bovendien schoner dan het schaliegas dat momenteel in de vorm van LNG wordt geïmporteerd. De linkse milieupartijen zijn er alleen tegen, zij willen sowieso sneller van het gas af.
Maar in het licht van de onrust over de Groningse gaskraan is dat bijzaak. Die kraan kan per direct dicht als de Senaat er nog over stemt. Dat zou op 16 april of 23 april kunnen. Maar alleen de Senaat zelf houdt zich hiermee bezig. En we weten nu hoe onvoorspelbaar de Senaat kan zijn.
