LIVE | VS: nog geen datum voor offensief in Rafah doorgekregen van Israël, volgende week weer overleg | Buitenland

De Verenigde Staten hebben van Israël nog geen concrete datum doorgekregen voor een mogelijke militaire operatie in de zuidelijke stad Rafah, Gaza’s laatste toevluchtsoord voor ontheemde Palestijnen. Dat zei minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken dinsdag. 

De Amerikaanse buitenlandminister voegde eraan toe dat hij verwacht dat er volgende week weer gesprekken zullen plaatsvinden tussen Israëlische en Amerikaanse functionarissen over een mogelijke Israëlische militaire operatie in Rafah. 

De Amerikaanse nieuwssite Axios meldde eerder vandaag al onder verwijzing naar een ingewijde dat de Israëlische minister van Defensie Yoav Gallant zijn Amerikaanse collega Lloyd Austin maandag had verteld dat Israël nog geen datum had vastgesteld voor zijn operatie in Rafah.

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei maandag dat de overwinning op Hamas de toegang tot Rafah vereist en dat er een datum was voor de operatie, ondanks de waarschuwing van Washington om niet door te gaan.

De VS blijven volgens Blinken nauw samenwerken met Qatar en Egypte aan een staakt-het-vuren-overeenkomst voor Gaza. Hij voegde eraan toe dat maandag 400 vrachtwagens met hulpgoederen toestemming kregen om Gaza binnen te rijden, het hoogste aantal sinds de uitbraak van het conflict op 7 oktober. Israël sprak eerder van 419 vrachtwagens. 

De Britse minister van Buitenlandse Zaken David Cameron zei dinsdag dat het Britse standpunt over de wapenverkoop aan Israël onveranderd blijft na de laatste beoordeling van het juridische advies van de regering.

,,De laatste beoordeling laat ons standpunt over exportvergunningen ongewijzigd. Dit komt overeen met het advies dat ik en andere ministers hebben ontvangen”, zei Cameron tijdens een gezamenlijke persconferentie met zijn Amerikaanse collega Antony Blinken in Washington. ,,En zoals altijd zullen we de situatie in de gaten houden.”

Drie voormalige Britse rechters sloten zich vorige week aan bij meer dan 600 leden van de Britse advocatuur en riepen de regering op de wapenverkoop aan Israël stop te zetten. Ze zeiden dat de levering Groot-Brittannië medeplichtig zou kunnen maken aan de genocide in Gaza.

Groot-Brittannië leverde in 2022 voor 42 miljoen pond (zo’n 49 miljoen euro) aan wapens aan Israël.

Amnesty International eist dat Israël het lichaam vrijgeeft van een Palestijn die maandag na 38 jaar gevangenschap stierf aan kanker. Schrijver Walid Daqqa (62) was volgens de mensenrechtenorganisatie de langstzittende Palestijnse gevangene in Israëlische gevangenissen. 

,,Het is hartverscheurend dat Walid Daqqah in Israëlische hechtenis is overleden, ondanks de vele oproepen tot zijn vrijlating op humanitaire gronden na de diagnose van beenmergkanker in 2022 en het feit dat hij zijn oorspronkelijke straf al had uitgezeten”, zei directeur Erika Guevara-Rosas maandag.

,,De Israëlische autoriteiten moeten het lichaam van Walid Daqqah nu onmiddellijk teruggeven aan zijn familie, zodat ze hem een vreedzame en waardige begrafenis kunnen geven en hen in staat kunnen stellen om zonder intimidatie te kunnen rouwen”, voegde ze eraan toe.

Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken reageerde in een bericht op X met: ‘Walid Daqqa stierf aan kanker terwijl hij een gevangenisstraf uitzat voor het ontvoeren en vermoorden van de 19-jarige Israëliër Moshe Tamam. Amnesty, je hebt een verontrustende obsessie met het verheerlijken van sadistische moordenaars. We kijken uit naar je volgende eerbetoon aan Ted Bundy. P.S. Walid Daqqa kreeg tijdens zijn gevangenschap een medische behandeling voor zijn kanker.’ 

Nadat het nieuws over de dood van Daqqa zondag bekend was geworden, klaagde de Israëlische minister van Nationale Veiligheid, Itamar Ben-Gvir, op sociale media dat Daqqa niet tot de doodstraf was veroordeeld. Maandag prees Ben-Gvir de politie voor het ontmantelen van een rouwtent die was opgezet in de geboorteplaats van Daqqa.

Hij werd in 1987 veroordeeld voor het leidinggeven aan een groep die een Israëlische soldaat had ontvoerd en vermoord. Een beschuldiging die Daqqa ontkende, aldus Amnesty. Zijn veroordeling was gebaseerd op de Britse noodregelgeving, die volgens de mensenrechtenorganisatie een lager bewijsniveau vereiste dan het Israëlische strafrecht.

Volgens het Israëlische ministerie van Defensie werd soldaat Moshe Tamam in 1984 ontvoerd nadat hij tijdens een verlof uit een bus was gestapt. Het land reageerde geschokt toen zijn lichaam vier dagen later werd gevonden met grote hoofdwonden en een kogelgat in zijn borst.

Daqqa zou vorig jaar worden vrijgelaten nadat hij een gevangenisstraf van 37 jaar had uitgezeten, maar een uitspraak van de rechtbank verlengde zijn gevangenisstraf met nog eens twee jaar vanwege beschuldigingen dat hij mobiele telefoons aan andere gevangenen had verstrekt, aldus de Palestijnse Prisoners Society.

Daqqa is volgens Amnesty de veertiende Palestijnse politieke gevangene die de afgelopen zes maanden in Israëlische hechtenis is omgekomen als gevolg van Israëlische praktijken, waaronder marteling en medische verwaarlozing.

Israël zegt dat de humanitaire hulp Gaza sneller binnenkomt na internationale druk om de toegang te vergroten, maar de hoeveelheid wordt betwist.

De Israëlische coördinator van de hulp (Cogat) meldde maandag dat een recordaantal van 419 vrachtwagens met hulpgoederen – het hoogste sinds het begin van het conflict – de enclave op één dag waren binnengekomen. 

De Rode Halve Maan en de Verenigde Naties spraken over veel lagere aantallen. Volgens de VN waren veel vrachtwagens bovendien maar halfvol vanwege de Israëlische inspectieregels.

Volgens de Verenigde Naties belemmert Israël de voedseldistributie in de Gazastrook, meer nog dan elke andere vorm van humanitaire hulp. ,,De door de VN gecoördineerde leveringen van voedsel lopen een veel groter risico om belemmerd of geweigerd te worden dan andere humanitaire missies”, zegt een woordvoerder van het VN-bureau voor de coördinatie van humanitaire zaken (OCHA) dinsdag vanuit Genève.

Volgens de woordvoerder worden de trucks met voedsel bedoeld voor het noorden van de Gazastrook, waar 70 procent van de bevolking honger lijdt, drie keer vaker geweigerd dan andere hulpkonvooien.

Israël staat de jongste weken steeds meer onder druk om meer noodhulp toe te laten tot de Gazastrook, ook vanuit de Verenigde Staten. De Israëlische regering besliste vorige week na een telefoon van de Amerikaanse president Joe Biden om meer grensovergangen open te stellen voor hulpkonvooien.

Cogat, het orgaan van het Israëlische defensieministerie dat zich bezighoudt met Palestijnse zaken, zegt dinsdag op X dat er de afgelopen twee dagen 741 trucks met hulp de Gazastrook zijn binnengereden. De inhoud van ongeveer 267 vrachtwagens zou al verdeeld zijn onder de bevolking, 146 daarvan hadden volgens Cogat voedsel aan boord.

Het Israëlische leger zegt dinsdag bij een luchtaanval opnieuw een commandant van Hamas te hebben gedood. Hamas spreekt op zijn beurt van een aanval die het leven heeft gekost aan vijf mensen, onder wie de burgemeester van Maghazi.

Israël zegt bij de aanval Hatem Alramery te hebben uitgeschakeld, die deel uitmaakte van de militaire vleugel van Hamas. Hij zou in het vluchtelingenkamp van Maghazi, in het centrum van de Gazastrook, verantwoordelijk zijn geweest voor raketbeschietingen op Israël.

Volgens Hamas was er sprake van een luchtaanval op een gebouw in Maghazi, waarbij vijf mensen zijn gedood, onder wie ook Hatem al-Ghamri, de burgemeester van de stad. Hamas bevestigt niet dat hij een vooraanstaande militaire functie had. Volgens Israël gaat het wel degelijk om dezelfde persoon en is het verschil in schrijfwijze een gevolg van de transcriptie uit het Arabisch.

Het Israëlische leger zegt ook dat het maandag in Khan Younis, in het zuiden van de Gazastrook, een terrorist heeft gedood die op 7 oktober aan de aanslag tegen Israël had deelgenomen. Er is geen naam bekendgemaakt.

Frankrijk overweegt sancties op te leggen aan Israël om het land te dwingen meer hulp toe te laten in Gaza. Dat heeft de De Franse minister van Buitenlandse Zaken Stéphane Séjourné dinsdag gezegd ten overstaande van meerdere media, waaronder al-Jazeera. 

Séjourné suggereerde dat de internationale gemeenschap druk moet uitoefenen op Israël ‘om humanitaire hulp de checkpoints te laten passeren’.

,,Frankrijk was een van de eerste landen die EU-sancties voorstelde tegen Israëlische kolonisten die gewelddaden plegen op de Westelijke Jordaanoever. We zullen indien nodig doorgaan om humanitaire hulp het land in te krijgen”,  voegde hij eraan toe.

Hoewel Israël het zelf ontkent, beperkt het land de aanvoer van humanitaire hulp naar Gaza al maanden. Verschillende hulporganisaties zeggen dat de levering van onder meer voedsel ernstig wordt belemmerd door een combinatie van logistieke obstakels, beschadigde wegen, een ineenstorting van de openbare orde en langdurige bureaucratische controles die zijn opgelegd door Israël.

Dinsdag werden bij hoge uitzondering honderden vrachtwagens met hulpgoederen de Gazastrook binnengereden. Maar dat is bij lange na niet genoeg om de bevolking te voeden. Uit een VN-rapport bleek vorige maand dat er een hongersnood dreigt in het noorden van Gaza.

Israël heeft in de nacht van maandag op dinsdag bombardementen uitgevoerd op militaire doelen in Syrië. Dat bevestigt het Israëlische leger dinsdagochtend in een statement. Het leger zegt dat een Syrische militaire post bij Mahajjah, in het zuiden van Syrië, is geraakt. Een andere militaire post zou zijn bestookt met artillerie. Er zijn geen meldingen gedaan van slachtoffers.

De luchtaanval zou volgens het leger een vergelding zijn voor een raketaanval afkomstig van de door Israël bezette Golanhoogvlakte, een heuvelachtig gebied op de grens tussen Libanon, Syrië, Jordanië en Israël.

Het is niet voor het eerst dat Israël een aanval uitvoert op doelen op Syrisch grondgebied. Vorige week werd het Iraanse consulaat in Damascus nog gebombardeerd. Daarbij kwamen zeven leden van de Iraanse Revolutionaire Garde om het leven, waaronder twee generaals.

Israël is bezig met de aanschaf van 40.000 tenten, bestemd voor de honderdduizenden inwoners van de Zuid-Gazaanse stad Rafah. Dat heeft een Israëlische ambtenaar bevestigd aan persbureau AP. Met de aanschaf bereidt Israël zich voor op de evacuatie van Rafah en een daaropvolgend militair offensief in de stad.

Israël ziet Rafah als het laatste bolwerk van Hamas in Gaza en is van plan grondtroepen naar de stad te sturen. Dat plan is de Israëlische regering op veel kritiek komen te staan, onder andere van de Verenigde Staten. Veel landen maken zich zorgen over de veiligheid van vele Palestijnse burgers, naar schatting meer dan een miljoen, die naar Rafah zijn gevlucht als gevolg van hevige gevechten op andere plekken in Gaza.

Israël zegt nu de bewoners van de stad eerst te willen evacueren naar een tentenkamp. Het Israëlische Ministerie van Defensie heeft maandag een aanbesteding gepubliceerd voor de aanschaf van de 40.000 tenten en is op zoek naar een leverancier.

Israël gaat de exportrestricties die Turkije dinsdagochtend heeft opgelegd met gelijke munt terugbetalen. Dat schrijft de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Israël Katz op X.

Volgens Katz heeft Turkije de handelsverdragen die het land heeft met Israël ‘eenzijdig geschonden’ met de beslissing de export naar Israël te beperken. Hij kondigde aan dat Israël zal reageren met zijn eigen handelsbeperkingen op producten uit Turkije.

Katz deelde ook een sneer uit aan de Turkse president Erdogan. ,,Erdogan offert opnieuw de economische belangen van het Turkse volk op om Hamas te steunen.”

Turkije heeft nieuwe maatregelen doorgevoerd tegen Israël. Het land gaat de export van onder meer ijzer en staal, bouwmaterialen en producten in meer dan 50 andere categorieën naar Israël per direct beperken, totdat er een staakt-het-vuren in Gaza wordt afgekondigd. Dat meldt het Turkse ministerie van Handel.

Daarmee voegt Turkije de daad bij het woord. Maandag kondigde het land aan dat het nieuwe maatregelen zou doorvoeren tegen Israël, omdat de Israëlische regering meerdere verzoeken van Turkije om humanitaire hulp aan Gaza te leveren via luchtdroppingen zou hebben afgewezen.

,,Er is geen excuus voor Israël om onze poging te blokkeren om hulp te laten vallen voor hongerige Gazanen”, zei de Turkse minister van Buitenlandse Zaken, Hakan Fidan. 

Turkije dringt al lang aan op een wapenstilstand in Gaza. Het land steunde eerder het initiatief van Zuid-Afrika om de vermeende genocide die Israël zou plegen in Gaza te laten berechten bij het Internationaal Hof van Justitie.

Hamas heeft dinsdag laten weten dat het voorstel van Israël over een tijdelijk wapenbestand op geen enkele wijze tegemoet komt aan de eisen van Palestijnse facties. De Palestijnse organisatie wees het voorstel, dat het uit handen van Qatarese en Egyptische bemiddelaars had ontvangen, overigens niet op voorhand af. In een verklaring van Hamas stond dat de eisen worden bestudeerd en dat er een antwoord aan de bemiddelaars zou worden overhandigd.

Wanneer dat gaat gebeuren is overigens nog niet bekend. Zondag lieten de onderhandelaars uit de Verenigde Staten (onder wie het hoofd van de inlichtingendienst CIA, Bill Burns), Egypte en Qatar weten dat de partijen hadden afgesproken binnen 48 uur weer aan de onderhandelingstafel te zullen gaan zitten.

De Verenigde Staten bevestigden maandag dat de bemiddelaars Hamas een voorstel voor een staakt-het-vuren hebben overhandigd, maar weigeren details uit de tekst vrij te geven om de kans op slagen niet te “torpederen”. De gesprekken in Caïro waren van groot belang, maar het is nog te vroeg om te zeggen of ze vruchten zullen afwerpen, aldus het Witte Huis. 

Volgens Israël is een recordaantal vrachtwagens met hulpgoederen de Gazastrook binnengereden. Het zou gaan om 419 vrachtwagens met humanitaire hulp die eerst werden geïnspecteerd en vervolgens naar Gaza konden.

Het gaat om het hoogste aantal vrachtwagens dat Gaza op één dag binnenkwam sinds het begin van de oorlog. Dit volgt op een record van 322 vrachtwagens die zondag werden afgehandeld, meldt de COGAT op X. Dat is de eenheid van het Israëlische ministerie van Defensie die niet-militaire kwesties regelt met onder anderen de Palestijnse autoriteiten.

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft aangekondigd dat een datum is vastgesteld voor een offensief in de stad Rafah. Die wordt door de Israëlische autoriteiten gezien als een van de laatste bolwerken van Hamas in de Gazastrook.

Netanyahu zei niet wanneer de inval moet plaatsvinden. Hij verklaarde wel dat de overwinning alleen kan worden behaald als Rafah wordt binnengegaan om de ‘terroristen’ van Hamas te verslaan. Zo’n inval ligt internationaal zeer gevoelig. Er bevinden zich naar schatting zo’n anderhalf miljoen Palestijnen in de stad, waar veel Gazanen naartoe zijn gevlucht.

De Verenigde Staten, een belangrijke bondgenoot van Israël, hebben al duidelijk gemaakt niets te zien in een grootschalige invasie van de zuidelijke stad. Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zei dat zijn land ook niet is geïnformeerd over een startdatum voor zo’n militaire operatie in Rafah.

Israël wil niet dat Turkije ‘verhongerende‘ inwoners van de Gazastrook helpt vanuit de lucht, meldt de Turkse buitenlandminister Hakan Fidan. De Israëlische regering heeft een verzoek voor luchtdroppings afgewezen en daarom volgt ‘een reeks nieuwe maatregelen‘ tegen Israël, aldus de bewindsman.

De spanningen tussen beide landen zijn hoog opgelopen sinds de Israëlische invasie in de Gazastrook. De Turkse president Erdogan heeft herhaaldelijk felle kritiek geuit op het optreden van de Israëlische strijdkrachten.

Israël gaf andere landen, zoals Nederland, wel toestemming hulpgoederen vanuit de lucht in het grotendeels verwoeste Palestijnse gebied te droppen.

Israël zegt dat het maandag meer dan 300 vrachtwagens met hulpgoederen heeft toegelaten in Gaza. Dat is het hoogste aantal in de zes maanden die de oorlog van Israël in Gaza nu duurt. De vrachtwagens zouden zijn doorgelaten bij de twee zuidelijke grenspassages in de Gazastrook en 70 procent van de goederen zou water of voedsel betreffen.

Het aantal van 300 is veel minder dan de 500 a 600 vrachtwagens met hulpgoederen die volgens de VN en andere hulporganisaties dagelijks nodig zijn om de miljoenen, veelal ondervoede burgers in Gaza te helpen.

Een Palestijnse vrouw is maandag om het leven gekomen nadat ze soldaten met een mes probeerde aan te vallen op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever. Dat zegt het Israëlische leger.

De vrouw zou bij een legerpost eerst geweigerd hebben om zich te identificeren. Nadien probeerde ze de soldaten aan te vallen, klinkt het. De soldaten schoten vervolgens op haar, ‘en schakelden haar uit’. De soldaten raakten niet gewond. 

De versie van de feiten is niet bevestigd door onafhankelijke bronnen. Het door Hamas gecontroleerde Palestijnse ministerie van Gezondheid in Ramallah bevestigt enkel dat de vrouw omkwam bij een schietincident bij de stad Tubas. 

Nicaragua beschuldigt Duitsland voor het Internationaal Gerechtshof (ICJ) in Den Haag van medeplichtigheid aan genocide in de Gazastrook. Door wapens te leveren aan Israël faciliteert Duitsland genocide en schendt het land het internationale recht, zo lieten de wettelijke vertegenwoordigers van Nicaragua maandag weten.

De raadsman van Nicaragua, Daniel Müller, noemt het in een zitting van het Internationaal Gerechtshof (ICJ) ‘ziekelijk’ dat ,,Duitsland voedselhulp geeft aan Palestijnen in Gaza die tegelijkertijd worden afgemaakt met (onder meer) wapens die Duitsland aan Israël levert”. 

Het Centraal-Amerikaanse land wil dat Duitsland stopt met de levering van wapens. Nicaragua eist ook dat Duitsland de hulp hervat aan de hulporganisatie van de VN voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) in de Gazastrook.

Nicaragua heeft een zaak tegen Duitsland aangespannen bij het ICJ in het Vredespaleis in Den Haag. De Nicaraguaanse gezant Carlos José Argüello Gómez heeft naar voren gebracht dat de Bondsrepubliek als ondertekenaar van de internationale conventie tegen genocide niet wapens kan leveren aan Israël, terwijl het volgens Argüello Gómez aannemelijk is dat dat land volkerenmoord pleegt in de Gazastrook.

Nicaragua borduurt met dit proces voort op de zaak die Zuid-Afrika bij het ICJ tegen Israël heeft aangespannen over vermeende genocide in de Gazastrook. Dat proces moet nog beginnen, maar in een inleidende zitting in januari stelden de rechters van het hof dat er aanwijzingen zijn dat genocide gepleegd zou kunnen worden en dat onmiddellijk alles gedaan moet worden om dit te voorkomen.

Duitsland komt dinsdag in het Vredespaleis aan het woord. Duitsland is een van de grootste wapenleveranciers van Israël. In 2023 voerde het land voor ruim 326 miljoen euro aan militair materieel uit naar Israël.

De Israëlische minister van Nationale Veiligheid Itamar Ben-Gvir heeft een stevige waarschuwing uitgedeeld aan premier Benjamin Netanyahu. Op X zei Ben-Gvir dat Netanyahu volgens hem geen ‘mandaat heeft om aan te blijven als premier’ als hij de oorlog in Gaza beëindigt ‘zonder een uitgebreide aanval op Rafah om Hamas te verslaan’.

Ben-Gvir is een extreemrechtse minister en een belangrijke lid van het door Netanyahu geleide oorlogskabinet. Zonder de steun van Ben-Gvir’s partij Otzma Yehudit zou Netanyahu de meerderheid in de Knesset, het Israëlische parlement, verliezen.

De timing van het statement van Ben-Gvir is pikant. In Caïro wordt op dit moment onderhandelt over een bestand tussen Israël en Hamas in Gaza. Zondag heeft Israël bovendien vrijwel al zijn troepen uit het zuiden van de Gazastrook teruggetrokken, al gaan er geluiden dat het gaat om een hergroepering om later alsnog het zuidelijk gelegen Rafah binnen te vallen.

Ondertussen zwelt de kritiek vanuit het Israëlische volk en de politiek aan op de aanpak van Netanyahu. Volgens velen zou hij te weinig doen om de circa 130 gijzelaars die nog door Hamas worden vastgehouden vrij te krijgen.

Anders dan Egyptische media vannacht meldden, is er volgens een anonieme woordvoerder van Hamas geen enkele vooruitgang geboekt in de onderhandelingen over een bestand in Gaza. 

Volgens de woordvoerder duurt de Israëlische bezetting van Gaza voort en zijn er daarom geen nieuwe ontwikkelingen in de gesprekken die Qatar, Egypte, Hamas en de CIA voeren in Caïro. Een (anonieme) Palestijnse ambtenaar die betrokken zou zijn bij de onderhandeling, zei tegen persbureau Reuters dat Hamas bereid is ‘flexibel te zijn wat betreft de uitruil van gevangenen’. ,,Maar die flexibiliteit geldt niet voor onze belangrijkste eisen”, zei de ambtenaar. 

Hamas wil een einde aan de oorlog en volledige terugtrekking van Israëlische strijdkrachten uit Gaza. Ook wil het dat alle Palestijnen de ruimte krijgen om terug naar huis te keren en moet de blokkade van een snelle wederopbouw van Gaza worden opgeheven.

Eerder vandaag meldde onder meer de Egyptische staatstelevisiezender Al-Qahera News dat er vooruitgang was geboekt wat betreft de onderhandelingen over een staakt-het-vuren. Een Egyptische bron zei tegen Reuters dat er overeenstemming zou zijn bereikt over fundamentele punten tussen alle betrokken partijen. 

De partijen zijn overeengekomen elkaar over twee dagen weer te zullen ontmoeten om de overeenkomst te ondertekenen, zo meldt Reuters.