In een volkstuintje in Drachten bloeit een bananenplant. Alsof het in de tropen is. “Dit is echt bijzonder.”
Mila Balgobind was in haar Drachtster volkstuintje aan de Noorderend bezig met de paprika’s, courgettes en bonen, toen haar oog plotseling viel op een van haar bananenplanten.
Ze zag het duidelijk: haar ‘trots’ kwam voor het eerst tot bloei. Toen ze wat dichterbij kwam, zag ze niet alleen een bloemknopje, maar ook heel kleine, groene mini-bananen. Niet eetbaar, want niet eens op afstand gekweekt, maar toch. “Ik word er helemaal blij van. Ik heb nog nooit een vrucht aan mijn plant gezien. Normaal gesproken is het hier veel te koud.”
Bananenplanten – ook wel ten onrechte bananenbomen genoemd – voelen zich het prettigst in tropische gebieden, met een temperatuur van 26 tot 30 graden. Ze houden van zon, vochtig weer en veel liters water.
Ook een slecht teken
“De planten doen mij denken aan thuis, aan Suriname”, zegt Mila, die in 1978 naar Nederland kwam. “In Suriname zie je ze overal. Eerlijk gezegd zou ik er wel de hele tuin mee willen vullen. Ik vind ze echt prachtig. Kijk ook eens naar de prachtige groene bladeren. In onze Hindoestaanse cultuur gebruiken we ze als een soort voedselbord.”
Mila’s man Harry vindt het ook prachtig. “Maar in sommige opzichten denk ik ook dat het een slecht teken is”, zegt hij. “Want zo’n bananenbloem is het bewijs dat de aarde aan het opwarmen is. Ik denk dat een bloeiende bananenplant op deze plek tot een jaar of tien geleden onmogelijk zou zijn geweest.”
Peter van der Meer, docent tropische bossen en duurzame palmolie aan Hogeschool Van Hall Larenstein, heeft in Nederland vaak bloeiende bananenplanten gezien. “Maar dan in een kas. Dat ze in de Nederlandse buitenlucht vruchten dragen is heel bijzonder. Dat lijkt mij vrij uniek. Het zou inderdaad iets met klimaatverandering te maken kunnen hebben.”
Ademend kunststof
Bananenplanten heb je in verschillende soorten en maten. “Ik denk dat het exemplaar in Drachten van een ras is dat normaal gesproken vooral in subtropische gebieden voorkomt, waar het iets minder warm is. Het past zich uiteraard aan de wat koudere winters aan.”
Toegegeven, Mila Balgobind heeft haar trots een beetje geholpen. Afgelopen winter wikkelde ze de kofferbak in ademend plastic. “Dat lijkt effect te hebben”, zegt ze.
Bananenplanten, zegt docent Van der Meer, hebben een levensduur van 18 tot 24 maanden. “De worteltak blijft leven en zal op een gegeven moment weer uitlopen. In de tropen groeit aan elke stengel een bosje. Wanneer de stam wordt omgehakt, groeit er uit dezelfde wortel een nieuwe.”
Hoop op nieuwe bananen
Naast de plant van Mila Balgobind zijn kleinere planten ontstaan, maar die hebben allemaal dezelfde wortel als hun ‘bron’. In volkstuin Drachtster wordt niet gekapt. Ik heb ook niet gegeten. De kleine bananen zullen het zeker niet overleven nu de herfst en winter voor de deur staan.
“Maar volgend jaar hopen we dat er nieuwe bananen komen en misschien worden ze wel iets groter dan deze.”
